Garavi Gujarat

ડિપ્રેેશેશન .... હતાાશા .... મનની સ્થિÊિતિતા ....

- રાાજેેશેશ દોોશી

વિ¡ શ્વનીી ¡સ્તીીનીા આશરેેે ૮ થીી ૧૦% લોોકોો અલોગ અલોગ પ્રકોારેનીી હતીાશાનીો વિશકોારે છે.ે.ે હતીાશા નીી સૌૌથીી મોોટીી અસૌરે ઓકોસૌીજનીમોાȏȏ ઘટીાડોો થી¡ાનીી છેે.ે જ્યાારેેે મોનીુષ્ુષ્યાનીો ¡વિૈૈવિશ્વકો ઊર્જાાા સૌાથીેનીેનીો સૌȏપȏ કોકક તીુટીુ ી ર્જાયા છેેે ત્યાારેેે મોોટીાભાાગેે હતીાશા ¡ધતીી રેહેે છેે.ે આ ¡ૈવિૈવિશ્વકો ઊર્જાાા સૌતીતીનીેે સૌતીતી દરેેકોે સૌમોયાે દરેેકોે સૌȏજોȏ ગોમોાȏȏ મોનીષ્ુષ્ુષ્યાનીી આસૌપાસૌ હોયા છેે.ે.આ ¡ૈવિૈવિશ્વકો ઊર્જાાા એટીલોેે પ્રાણ શવિō.આ ¡ૈવિૈ શ્વકો ઊર્જાાા શરેીરેનીા તીમોામો કોોષોો નીેે પહંચેેે છે.ેે. જનીેેનીુȏુȏ કોોઈ ઠાામો ઠાેકોે ાણુȏȏુ નીથીી કોેે કોોઈ સૌરેનીામોȏુȏુ નીથીી છેતીાȏȏ અત્ર તીત્ર સૌ¡ાત્રાત્ર છેે.ે.જેે દેખાેખાાતીુȏુȏ નીથીી,સ્પશાા કોરેી શકોાતીુȏુȏ નીથીી, જેનીેનીેે સ્¡ાદ કોેે સૌુગુ ȏધȏધ નીથીી,જેે સૌતીતી બોોલોતીુȏȏુ રેહેે છેેે છેત્તાા સૌȏભાȏભાળાાતીુȏȏુ નીથીી એ મોની. જેે મોાની¡ીનીા અવિતીતી સૌાથીેનીેનીો એકોમોાત્ર સૌȏપȏપકોકક છેેે જેનીેનીા આધારેેે મોાની¡ી ઓળાખાાયા પણ મોાની¡ી એનીેે ઓળાખાી શકોતીો નીથીી એ મોની.

વિહન્દી ચેલોવિચેત્ર કોાજલો નીુȏુȏ એકો ગીતી નીા શબ્દો બોધȏુુȏ સૌરેસૌ સૌમોર્જા¡ે.ે....

મોની હી દે¡ે¡તીા,મોની વિહ ઈશ્વરે,

મોની સૌેે બોડોા નીા કોોઈ

મોની ઉવિજયાારેા જબો જબો ફૈૈલોૈલોેે

જગ ઉવિજયાારેા હોઇ

ઇસૌ ઊજલોેે દપણાણા પેે પ્રાણી

ધૂળાૂળા ની જમોનીેે પાયાે.ે.

આ મોની દપાણાણનીેે બોગાડોનીારેી બોેજેજ ચેીજો છેે.ે સ્¡ાથીાા અનીેે પ¡ૂૂ¡ાગ્રાગ્રહ આ બોેે વિસૌ¡ાયા મોનીનીેે બોીજી કોોઈ ચેીજ અભાડોા¡ી શવિō નીથીી.આ બોનીેે ¡સ્તીુુ સૌા¡ નીાનીી અનીેે વિનીરુપદ્ર¡ી લોાગેે પણ મોાની¡ીનીા જી¡નીમોાȏȏ દે¡ે અનીેે દાની¡ ¡ચ્ચેેનીે ો ફૈરેકો આ બોેે ચેીજ પાડોી શકોેે છેે.ે. સ્¡ાથીાા અનીે પૂ¡ાાગ્રહનીા જેટીલોા ¡ધુ આ¡રેણ છે¡ાયાા હોયા તીેટીલોુȏ મોની ¡ધુ વિ¡કોૃવિતી ધારેણ કોરેે છેે.જે મોાણસૌનીા મોની ઉપરે સ્¡ાથીા અનીે પૂ¡ાગ્રહ નીા લોપેડોા લોાગ્યાા હોયા એજ વ્યાવિō વિશ¡ાયા બોીજો કોોઈ એનીે આ ¡ાતી સૌમોર્જા¡ી નીથીી શકોતીો. મોની ખાીલોે છેે,મોુરેઝાાઇ છેે, મોની ખાાલોી પડોે છેે,તીો મોની ઉભારેાઈ પણ છેે. મોની ભાંર્જાયા છેે તીો મોની સૌુકોાયા પણ છેે. મોની રિરેસૌાયા છેે તીો મોનીા¡ો તીો મોાનીી પણ ર્જાયા છેે.

મોની કોદી ખાાટીુȏ થીાયા, ખાારુȏ થીાયા,કોદી તીૂરુȏ થીાયા તીો કોદી કોડો¡ાશ થીી ભારેાઈ ર્જાયા.મોની કોલ્પનીાઓ કોરેે, સ્¡પ્નાાઓ રેચેે,વિચેત્રો દોરે¡ાનીુȏ કોામો કોરેે,પતીȏવિગયાા નીી મોાફૈકો ઉડો¡ા લોાગે,કોોઈનીે સ્¡પ્નામોાȏ જઈનીે પ્રેમો કોરેી આ¡ે તીો કોોઈનીે ભાાવિ¡નીી ચેેતી¡ણી પણ આપી આ¡ે.પ્રેમોમોાȏ પડોે,પ્રેમોમોાȏ પડોેલોુȏ મોની પછેડોાટીો ખાાયા,ઠાેસૌ ¡ાગે,તીરેફૈડોે,કોુરેબોાની થીઈ ર્જાયા. ડોરે, વિચેȏતીા, ગભારેાટી,અવિનીȏદ્રા, આત્મોહત્યાાનીી વૃવિત્તા, વિચેરિડોયાાપણુȏ, ગુસ્સૌો, વિનીષ્ફૈળાતીાનીો ડોરે, સૌુસ્તીી, ભાારેેપણુȏ અનીુભા¡¡ુȏ, સૌતીતી ઊȏઘ આ¡¡ી,¡જની ¡ધ¡ુ,ુ,એકોલોતીા, નીકોારેાત્મોકો વિ¡ચેારેો,ભાૂખા ની લોાગે અથી¡ા હંમોંમોેશેશા ભાૂખ્ૂખ્યાા હોયા એ¡ુȏ લોાગે વિ¡ગેરેે મોાનીી મોોટીાભાાગનીી મોનીોસ્થિસ્થીવિતી ધરેા¡તીા લોોકોો હતીાશામોાȏ ગરેકોા¡ થીઈ ર્જાયા છેેે અનીેે જી¡નીમોાȏ અȏધકોારેનીે આમોȏત્રે છેે.

હતીાશા અનીે વિચેȏતીા લોગભાગ એકોસૌાથીે હોયા છે,ેે, વિચેȏતીȏતીા નીા કોારેણેે હતીાશા હોયા કોે હતીાશાનીા કોારેણે વિચેતીȏતીા હોયા એ આજ સૌુધુધી સૌમોર્જાયાુȏ નીથીી. આ બોાબોતીો દરેેકોનીા મોનીનીી સ્થિસ્થીવિતી ઉપરે આધારિરેતી હોયા છેે.કોોરેોનીા જે¡ી આયાોવિજતી મોહામોારેી ફૈેલોેલોા¡¡ા મોાȏȏ આ¡ેે ત્યાારેે લોોકોોમોાȏ વિચેȏતીા ઘરે કોરેી ર્જાયા અનીેે હતીાશા ફૈરેી ¡ળાેે છેેે એ¡ીજ રેીતીે આજકોાલો નીકોારેાત્મોકો સૌમોાચેારેો, મોહાકોાયા હોસ્થિસ્પટીલોોનીી ડોરેામોણી ર્જાહેરેાતીોનીી દુવિનીયાામોાȏ મોોટીાભાાગનીા લોોકોો ડોરે અનીેે હતીાશાનીો વિશકોારે બોનીે છેે. મોાનીવિસૌકો સ્થિસ્થીવિતી વિસૌ¡ાયા, ડોરે, વિચેȏતીȏતીા, ગભારેાટી,અવિનીȏદ્રા, આત્મોહત્યાાનીી વૃવિત્તા, વિચેરિડોયાાપણુુȏ,ȏ, ગુસ્ુ સૌો, વિનીષ્ફૈળાતીાનીો ડોરે, સૌુસ્તીી, ભાારેેપણુȏ અનીુભા¡¡ુȏ, સૌતીતી ઊઘȏȏઘ આ¡¡ી,¡જની ¡ધ¡ુ,ુ,એકોલોતીા, નીકોારેાત્મોકો વિ¡ચેારેો,ભાૂખા ની લોાગે અથી¡ા હંમોંમોેશેશા ભાૂખ્ૂ યાા હોયા એ¡ુȏȏુ લોાગેે વિ¡ગેરેે લોક્ષણો મોાટીે કોબોવિજયાાતી પણ એટીલોુજુજ જ¡ાબોદારે છેે.ે પોતીાનીા સ્¡જની ગુમોા¡નીારેા લોોકોો,સૌખાતી મોહેનીતી કોરેીનીે પરેીક્ષા આપનીારે મોનીષ્ુુષ્યાનીેે વિનીષ્ફૈળાતીા મોળાતીાȏ,શારેીરિરેકો મોુશ્કોલોેલોીઓ લોાȏબોȏબોો સૌમોયા ચેાલોેે ત્યાારેે,ે, લોાગણીઓ સૌાથીે વિખાલો¡ાડો થીાયા ત્યાારેે અનીેે આ¡ા અનીેકોેકો કોારેણો હતીાશાનીો ભાોગ બોનીા¡¡ા મોાટીે જ¡ાબોદારે છેે.ે. સૌો ¡ાતીનીી એકો ¡ાતી છેેે કોેે ઉપરેોō તીમોામો લોક્ષણોનીે મોની સૌાથીેે સૌીધો સૌȏબોȏ ધȏȏધ છે.ે.ે મોાની¡ીનીા મોનીમોાȏȏ પેદા થીતીી લોાગણીઓ,ખાાસૌ કોરેીનીે ગસ્ુસ્ુ સૌો કોેે ભાયા,તીણા¡ કોેે અસૌલોામોતીીનીી ભાા¡નીા,આ સૌમોગ્ર સૌુવ્યા¡સ્થિસ્થીતી પાચેનીવિĀયાા અનીેે પેલોેલોી અત્યાȏતીȏતી કોાયાક્ષાાક્ષમો સૌદȏ શે ા વ્યા¡હારે પદ્ધવિતીનીે ખાોરે¡ી નીાખાેે છે,ે,ે પાયામોાલો પણ કોરેી દયાેે છેે.ે. સૌમોગ્ર પાચેનીવિĀયાાનીા બોધાજ અ¡યા¡ો, શરેીરેમોાȏȏ પથીરેાયાેલોેલોા જ્ઞાાનીતીȏતીȏ ુઓુઓનીી મોદદથીી સૌȏદશે ાઓનીી આપલોે કોરેે છેેે અનીેે આ વિĀયાા મોાની¡ીનીી પોતીાનીી ર્જાણ બોહારે થીાયા છેે અનીે એનીા ઉપરે એનીુȏȏુ કોોઈ વિનીયાȏત્રȏત્રણ નીથીી. પરેંતીુ પેલોા પોટીલોાȏ ભારેી ભારેીનીે સૌલોાહો આપનીારેાઓ આ ચેતીેેતી¡ણીનીેે વિસૌફૈતીથીી વિખાસ્સૌામોાȏ મોકોૂ ી દે છેે અનીે તીમોનીેે ડોાયાાવિબોટીીસૌ છેેે તીમોારેા લોોહીમોાȏ સૌાકોરેનીુȏ પ્રમોાણ ¡ધી ગયાુȏ છે,ે બ્લોડો પ્રશેેશરે ઉપરે નીીચેેે થીાયા છેેે આ¡ા વિ¡ધાનીો.. જ્યાારેે કોોઈ પણ મોાની¡ીનીે મોોઢાા ઉપરે એનીી લોાગણીઓનીી પરે¡ા કોયાાા વિ¡નીા કોહે¡ામોાȏ આ¡ે છેે ત્યાારેે.ે .... એ મોાણસૌનીેે સૌ¡ાા પ્રથીમો પોતીાનીા શરેીરે પરે નીફૈરેતી પદે ા થીાયા છેે અનીેે ગસ્ુસ્ુસ્સૌો આ¡ેે છેેે પછેી એકો પ્રકોારેનીા ભાયાનીા બોીજ રેોપાયા ર્જાયા છેે જેે રિદ¡સૌેે રિદ¡સૌેે ¡ધતીા ર્જાયા છેેે અનીે ¡ારે¡ં ારે કોઢાા¡તીાȏ રિરેપોટીટ એ તીણા¡નીા સૌરે¡ાળાા અનીેે ગુણુ ાકોારે કોરેતીા ર્જાયા છેે અનીે હતીાશા ઘેરેી ¡ળા.ે

આજકોાલો લોોકોોમોાȏ પોતીાનીા સ્¡ાસ્થ્યા અȏગેનીી ર્જાણકોારેી અપૂરેૂરેતીી હો¡ાથીી નીાનીીમોોટીી શારેીરિરેકો અનીે મોાનીવિસૌકો સૌમોસ્યાાઓ મોાટીેે દ¡ાઓ નીો સૌહારેો તીાત્કોાવિલોકો લોઈ રેહ્યાા છેે. અમોસ્તીો ડોરે કોે મોાનીવિસૌકો તીણા¡ હોયા તીો પણ દ¡ાઓથીી કોે નીશીલોા પદાથીો થીી દુરે કોરે¡ાનીી કોોવિશશ કોરેીનીેે જી¡તીરે બોગડોતીા હોયા છેે. ડોરે કોે વિચેȏતીા કોે મોાનીવિસૌકો તીણા¡ એ મોની નીી સ્થિસ્થીવિતી છેે જે દ¡ાથીી ક્યાારેેયા ઠાીકો થીતીી નીથીી. મોાનીવિસૌકો રેોગોનીા વિચેરિકોત્સૌકોો પાસૌે ફૈામોાા કોંપનીી એ બોનીા¡ેલોી ઝાેરેીલોી હતીાશા વિ¡રેોધી દ¡ાઓ વિસૌ¡ાયા મોોટીાભાાગે કોશુȏ હોતીુȏ નીથીી, કોોઈપણ મોાનીવિસૌકો રેોગ વિચેરિકોત્સૌકો પાસૌે મોનીુષ્યા ર્જાયા ત્યાારેે તીનીેનીેે ¡ૈવિૈવિશ્વકો ઊર્જાાા સૌાથીેે સૌȏપȏ કોકક બોનીા¡ી રેાખા¡ા ધ્યાાની કોરે¡ાનીુȏ કોે હળા¡ી કોસૌરેતીો કોરે¡ાનીી કોે અન્યા વ્યાાજબોી સૌલોાહો આપ¡ાનીેે બોદલોેે ઝાેરેેરેીલોી દ¡ાઓ જ¡ેે ીકોે citalopram (Cipramil) dapoxetine (Priligy),escitalopr­am (Cipralex),fluoxetine (Prozac or Oxactin), fluvoxamin­e,(Faverin), paroxetine (Seroxat), sertraline (Lustral), vortioxeti­ne (Brintellix) આપે. જે દ¡ાઓથીી મોાનીવિસૌકો હતીાશા મોોટીાભાાગેે ક્યાારેેયા દૂરે થીતીી નીથીી પરેંતીુ આડોઅસૌરેોનીા લોીધે અવિતીશયા ઉશ્કોેરેાટી, બોેચેેનીી,સૌતીતી બોીમોારે હો¡ાનીી લોાગણીઓ,અપચેો કોે પેટી દુȕખા¡ુȏ, ચેક્કરે

આ¡¡ા,મોાથીાનીો દુȕખાા¡ો, રેવિતીĀીડોા મોાટીેનીી ઈચ્છેામોાȏ ઘટીાડોો, આત્મોઘાતીી પગલોા ભારે¡ાનીી ઈચ્છેા,ચેાલો¡ાનીી ગવિતી ઓછેી થી¡ી,હાથીમોાȏ ધ્રુુર્જારેી એટીલોે કોંપ¡ા,હૃદયા નીા ધબોકોારેા ¡ધી જ¡ા વિ¡ગેરેે થીાયા છેે. સૌેરેોટીોવિનીની એ શરેીરેનીા કોુદરેતીી રેસૌાયાણોમોાȏથીી એકો છેે જે તીમોારેા મોૂડોનીે વિનીયાવિȏ ત્રતી કોરેે છેે. તીે મોેલોાટીોવિનીની સૌાથીે કોામો કોરેે છેે જેથીી તીમોે જ્યાારેે સૌૂઈ ર્જાઓ અનીે ર્જાગી ર્જાઓ, તીેમોજ તીમોે કોે¡ી રેીતીે પીડોા, સૌુખાાકોારેી અનીે ર્જાતીીયા ઇચ્છેા અનીુભા¡ો છેો તીેનીે વિનીયાȏવિત્રતી કોરે¡ામોાȏ મોદદ કોરેે છેે. દ¡ાઓ કોે જે સૌેરેોટીોવિનીનીનીુȏ સ્તીરે ¡ધારેે છેે તીે રિડોપ્રેશનીમોાȏ મોદદ કોરેી શકોેે છેે.ે.સૌેન્ેન્ટ્રલો ની¡સૌાાસૌ વિસૌસ્ટીમો (CNS) મોાȏ,ȏ, સૌેરેેરેોટીોવિનીની લોગભાગ વિ¡વિશષ્ટ રેીતીેે મોગજનીી મોધ્યામોાȏȏ સ્થિસ્થીતી રેેફૈેફૈેે ન્યાુક્લીુક્લીીમોાȏȏ ઉદ્ભભા¡તીા ચેેતીે ાકોોષોોમોાȏȏ ઉત્પન્ન થીાયા છેે.ે.આ સૌેરેેરેોટીોવિનીની-ઉત્પાદકો ચેેતીેતીાકોોષોો મોાની¡ મોગજમોાȏȏ સૌૌથીી મોોટીી અનીેે સૌૌથીી જરિટીલો પ્રભાા¡ી વિસૌસ્ટીમો બોનીા¡ેે છેે.ે. દ¡ા લોીધા વિ¡નીા સૌેરેેરેોટીોવિનીનીનીȏુુȏ સ્તીરે ¡ધારે¡ુȏુȏ પણ શક્યા છેે.ે.સૌેરેેરેોટીોવિનીની ¡ધારે¡ાનીી એકો કોુદુ રેતીી રેીતી છેેે કોસૌરેતી કોરે¡ી.જ્યાારેેે તીમોેે તીમોારેી સૌાયાકોલોનીેે પડોેેડોલો મોારેો છેો અથી¡ા ¡જની ઉતીારેો છેો, ત્યાારેેે તીમોારુȏȏ શરેીરે ¡ધુુ વિટ્રપ્ટીોફૈની છેોડોેે છેે,ે જેે એવિમોનીો એવિસૌડોનીો ઉપયાોગ તીમોારુȏȏ મોગજ સૌેરેેરેોટીોવિનીની બોનીા¡¡ા મોાટીેે

કોરેેે છેે.ે. ¡ૈવિૈવિશ્વકો ઊર્જાાા સૌાથીેે સૌતીતી સૌȏȏપકોકક બોનીા¡ી રેાખા¡ાથીી પણ સૌરેેેરેોટીોવિનીની શુદ્ધુદ્ધ નીાવિળાયારેેેરે તીેલોે નીુȏુȏ તીાળા¡ામોાȏȏ મોાવિલોશ કોરે¡ુુȏ,ȏુ, ધ્યાાની

કોરે¡ાનીી કોોવિશશ કોરે¡ી,ઉપ¡ાસૌ કોરે¡ા, સૌહની થીઈ શકોેે એ¡ી

હળા¡ી કોસૌરેતીો,સૌયાૂયાૂ ાા નીમોસ્કોારે કોરે¡ા, મોહત્તામો ખાુલ્લાુલ્લાા શરેીરેેે

મોાથીા ઉપરે ટીોપી પહરેેરેે ીનીેે સૌ¡ારેનીો તીડોકોો લોે¡ે¡ો,પોતીાનીા

સ્¡જનીો સૌાથીેે સૌતીતી સૌપȏȏપકોકમોકમોાȏȏ રેહે¡ે ુȏ,ુ,ȏ હતીાશાનીી સ્થિસ્થીવિતીમોાȏȏ

વિચેરિકોત્સૌકોો અનીેે આજકોાલોનીા મોોટીી¡ેસૌે ની મોાટીેે ભાાષોણો

આપતીા કોલોાકોારેોથીી જેટીેટીલોા દૂરેૂરે રેહેશેશો એટીલોી હતીાશા

¡હલોેલોેલોી ભાાગશ.ેે.

 ?? ??

Newspapers in Gujarati

Newspapers from United Kingdom