દોોસ્તરીનો મમમ
ચાાર મિલેે ચાોસઠ ખીીલેે, બીીસ રહેે કર જોડ, જબી કોઇ સચ્ચાા દોોસ્ત મિલેે, હેંસ ઉઠે સાત કરોડ.
કોોઇ લોોકો કોવિ¡એ લોખેેલોી આ બેે પંંવિōઓ ગાાયનાા આંચળમાંાંથીી દોોહેેલોા તાાજા દોૂધ જેે¡ી છેે. એનાો અથીથ બેહુ સહેેલોો છેે. સાચો વિમાંત્ર માંળે ત્યારેે બેંનાેનાી સ્થિÊથીવિતા કોે¡ી હેોય છેે? સૌ પ્રથીમાં તાો બેંનાે દોૂરેથીી એકોબેીજાનાે જેુએ. ચારે વિમાંલોે એટલોે ચારે આંખેો માંળે. ચોસઠ ખેીલોે એટલોે ચોસઠ દોાંતા ¡ડેે માંાણસ માંુō સ્થિÊમાંતા કોરેે. એનાી આંખેો અનાે ચહેેરેા પંરે સાચો આનાંદો પ્રગાટે. બેીસ રેહેે કોરે જોડે એટલોે બેંનાેનાા હેાથીનાી કોુલો ¡ીસ આંગાળીઓ નામાંÊકોારેનાા રૂપંમાંાં જોડેાય. બેંનાે એકોબેીજાનાું પ્રેમાંથીી અવિ¡ાદોના કોરેે. કોોઇ કોોમાં કોે જ્ઞાાવિતામાંાં શેેકોહેેન્ડેનાો વ્ય¡હેારે હેોય તાો ક્યાંકો એકોબેીજાનાે ેટી પંડે¡ાનાો વ્ય¡હેારે હેોય.
અનાે પંછેી કોવિ¡ કોહેે છેે જ્યારેે કોોઇ સાચો દોોÊતા માંળે ત્યારેે હેંસ ઉઠે સાતા કોરેોડે. માંાણસનાા રૂ¡ેરૂં¡ા ઊા થીઇ જાય. માંાણસ રેોમાંાંચનાો અનાુ¡ કોરેે. દોોÊતાી આ¡ી હેોય છેે. ગાુજેરેાતાી લોોકોસાવિહેત્યમાંાં કોો'કોે લોખ્યું છેેȕ
શેેરી મિત્રોો સો ળેે, તાળેીમિત્રો અનેેક (પણ) ાગતાȏ ાથુંંȏ દોીએ ઇ લેાખીોાȏ એક.
આ¡ા દોોÊતાોનાી ખેરેે ટાણે કોસોટી થીતાી હેોય છેે.
ારેતાીય કોથીા સાવિહેત્યમાંાં એ¡ી બેે દોોÊતાી ઇવિતાહેાસમાંાં અમાંરે છેે. એકો દોોÊતાી સુદોામાંા અનાે દ્વાારિરેકોાનાા નાાથી ગા¡ાના શ્રીીકોૃષ્ણનાી. સુદોામાંા નાખેશેીખે દોરિરેદ્રતાાનાો અ¡તાારે છેે તાો કોૃષ્ણ પંગાનાાં અંગાૂઠાથીી માંાથીાનાા ¡ાળ લોગાી પંૂરેેપંૂરેા શ્રીીમાંંતા છેે.
પંરેંતાુ કોૃષ્ણનાી સંપંવિŧ એનાી દોોÊતાી આડેે આ¡ી નાહેં. ઊલોટું, જ્યારેે સુદોામાંા આવ્યા ત્યારેે કોૃષ્ણે પંોતાાનાી પંટરેાણીઓનાે કોહ્યુંં - (પ્રેમાંાનાંદોનાા શેબ્દોોમાંાં)
"ારો બીાળેસ્નેેહેી સંદોાો રે, હુંં દોંȕમિખીયાાનેો મિ¡સાો રે, હુંં જે ભોોગ¡ંȏ રાજ્યાાસને, તે તો આ બ્રાાહ્મણનેંȏ પંણ્યા."
આ છેે ખેરેી દોોÊતાીનાું માંૂલોȕ જ્યાં એકો સ¡થ સŧાધીશે, સ¡થશ્રીીમાંંતા વ્યવિō એકો તાદ્દના ગારેીબે માંાણસ સાથીેનાી દોોÊતાીનાું ગાૌરે¡ કોરેે છેે. આ દોોÊતાી માંાના¡ ઇવિતાહેાસમાંાં અમાંરે થીઇ ગાઇ છેે. આ દોોÊતાી વિનામાંથળ દોોÊતાી છેે. આ દોોÊતાીમાંાં Ê¡ાથીથ નાથીી.
બેીજી દોોÊતાી દોુવિનાયામાંાં ¡ગાો¡ાઇ છેે એ છેે આચાયથ દ્રોણ અનાે દ્રુપંદોનાી. કોૃષ્ણસુદોામાંાનાી જેેમાં દ્રુપંદો અનાે દ્રોણ પંણ નાાનાા હેતાા ત્યારેે Êકોૂલોમાંાં સાથીે ણતાા. માંોટા થીયા છેે ત્યારેે દ્રુપંદો પંંચાલો દોેશેનાો રેાજા બેનાે છેે.
દ્રોણ ગારેીબે થીઇ જાય છેે.
એકો ¡ારે દ્રોણનાા એકોનાા એકો છેોકોરેાનાે દોૂધ પંી¡ું છેે અનાે ઘરેમાંાં દોૂધ નાથીી ત્યારેે દ્રોણનાે પંોતાાનાો વિમાંત્ર યાદો આ¡ે છેે.
એ દ્રુપંદોનાે માંળ¡ા આ¡ે છેે.
દ્રુપંદોનાા માંગાજેમાંાં સŧાનાી રેાઇ રેાઇ ગાઇ છેે.
એ દ્રોણનાે માંળ¡ાનાી પંણ નાા પંાડેી દોે છેે અનાે રેી સામાંાં દ્રોણનાું અપંમાંાના કોરેતાાં રેહેે છેેȕ દોોÊતાી તાો સરેખેે-સરેખેા ¡ચ્ચેે જે હેોય, માંહેારેાજે. દ્રોણનાે બેહુ લોાગાી આ¡ે છેે. હેસ્થિ˷તાાપંુરેમાંાં નાોકોરેી માંેળ¡ીનાે એ કોૌરે¡ો - પંાંડે¡ોનાે તાાલોીમાં આપંે છેે. ત્યારે બેાદો દ્રુપંદો પંરે હુમાંલોો કોરેીનાે હેરેા¡ે છેે. દ્રુપંદો દ્રોણ સામાંે બેદોલોો લોે¡ા તાપં કોરેે છેે. આમાં ¡ેરે અનાે બેદોલોાનાી પંરેંપંરેા ચાલોે છેે.
દોોÊતાીનાી આ બેંનાે કોથીા પંોતાપંોતાાનાી રેીતાે જાણીતાી છેે. બેંનાે ¡ાતાાથમાંાં એકો દોોÊતા સા¡ ગારેીબે છેે અનાે બેીજો પંૂરેેપંૂરેો અમાંીરે છેે. ઉમાંદોા દોોÊતા ગામાંે તાેનાે માંળતાો નાથીી. સારેો વિમાંત્ર હેો¡ો એ પંણ ાગ્યનાી ¡ાતા છેે.
- રમણિકલાાલા સોોલાંકી, CBE