‘દુઃઃȕઃȕખ એક ઉત્સવ’
ગાામ-શહેેરનાંાȏ ચોોક, બજાર, ગાલીી, મહેોલ્લાામાȏ ચોારેકોર સ્મશાનાંવત્ સૂૂનાંકાર હેતોો. કોરોનાંાનાંી મહેામારીનાંા આતોȏક લીીધેે નાંીરવતોા અનાંે નિનાંસ્તોબ્ધેતોા છવાયેેલીી હેતોી. મોતોનાંી સૂȏખ્યેા દિવસૂે દિવસૂે વધેતોી હેતોી. નાંાનાંાȏ-મોટાંાȏ, અમીરગારીબ, નાંેતોા-અનિનાંેતોા વચ્ચેે ે રાખ્યેા વગાર કોરોનાંાએ અનાંેક પદિરવારોનાંે તોબાહે કરી ીધેા.
સૂુરેશ આમાȏથીી બાકાતો નાંહેોતોો. છેલ્લાા ચોાર-પાȏચો દિવસૂથીી તોાવ જરાયે ઓછો નાંહેોતોો થીતોો. અકાળ મૃત્યેુનાંો ડર નિતોક્ષ્ણ ધેારનાંી જેમ મનાંનાંે છેી રહ્યોો હેતોો એનાંા ચોહેેરા પર યે અનાંે પીડાનાંો આતોȏક સૂાફ ેખાાતોો હેતોો. નાંાનાંી અમસ્તોી વાતો કે વસ્તોુ પણ યેાનાંક સ્વરૂપે ેખાાતોી. અખાબાર, ટાંીવી., મોબાઇલી પર નિમત્રોો સૂાથીે વાતોોમાȏ કે ખાાવા-પીવામાȏયે મનાં નાંહેોતોુȏ લીાગાતોુȏ. પનિતોનાંી પીડા જોઈનાંે અનાંુપમા હેોસ્પિસ્પટાંલીમાȏ ાખાલી થીવા કહેેતોી. હેોસ્પિસ્પટાંલીનાંુȏ નાંામ સૂાȏળતોા જ સૂુરેશ સૂહેેમી જતોો.
ીનાંી સૂારવાર કરવામાȏ કોનિવડથીી સૂȏક્રનિમતો થીવાનાંી શક્યેતોાનાંે લીીધેે હેોસ્પિસ્પટાંલીમાȏ સૂારવારમાȏ લીાપરવાહેી વતોાɓતોી હેોયે છે એવો ભ્રમ એનાંા મનાંમાȏ ઘર કરી ગાયેો હેતોો. મરણાસૂનાંે પહેંચોી ગાયેો હેોયે એવી લીાગાણીથીી ઘેરાયેેલીા સૂુરેશનાંે મૃત્યેુ નિસૂવાયે અન્યે કોઈ નિવચોારોયે નાંહેોતોા આવતોા. જીવનાં અથીɓહેીનાં લીાગાવા માȏડ્યુંુȏ.
એ મરશે ત્યેારે શત્રોુઓ કેટાંલીા ખાુશ થીશે, પત્નીી બીજા લીગ્ન કરશે, મૃત્યેુ બા અસ્પિગ્નસૂȏસ્કાર કરવાનાંા બલીે એનાંી લીાશનાંે જમીનાંમાȏ ાટાંી ેવાશે એવા સૂȏનિવતો દૃશ્યેોનાંી કલ્પનાંામાȏથીી જાતોનાંે જુો તોારવી નાંહેોતોો શકતોો.
સૂુરેશનાંા શ્વાાસૂ ખાૂબ તોીવ્રતોાથીી ચોાલીતોા હેતોા. અડોશપડોશમાȏ કોઈનાંેયે સૂુરેશનાંી બીમારીનાંી જાણ નાં થીાયે એવી સૂતોકકતોાથીી અનાંુપમા વા લીઈ આવતોી.
“જાણો છો, અષાાઢ મનિહેનાંામાȏ ર વષાે રથીયેાત્રોાનાંા પȏર દિવસૂ પહેેલીાȏ ઠાાકુર જગાન્નાાથીજીનાંે પણ તોાવ આવે છે અનાંે એમનાંેયે નાંાનાંી કોટાંડીમાȏ બȏધે રહેેવુȏ પડે છે? આપણે તોો સૂામાન્યે માણસૂો છીએ અનાંે આ તોો સૂીઝનાંલી તોાવ છે. થીોડી પીડા વેઠાવી પડે એમાȏ ડરવાનાંુȏ નાંહેં. જગાન્નાાથીજી સૂહેાયે કરશે નાંે સૂૌ સૂારા વાનાંા થીશે.
પણ, હેવે સૂરકારી નિનાંયેમ અનાંુસૂાર ઓળખાત્રો આપીશુȏ તોો વા મળશે નાંે વળી સ્વાસ્થ્યેકમીઓ ઘેર આવીનાંે તોમનાંે જોઈ જશે.” અનાંુપમા સૂુરેશનાંે આશ્વાાસૂનાં આપતોા બોલીી.
સ્વાસ્થ્યેકમી આવીનાંે કોનિવડ છે એવુȏ કહેેશે તોો હેોસ્પિસ્પટાંલીમાȏ જવુȏ પડશે, એ નિવચોારે સૂુરેશ વધેુ ગારાઈ ગાયેો. થીોડીવારમાȏ સ્વાસ્થ્યેકમીઓ આવ્યેા. નાંજીકનાંા પરીક્ષણ કેન્દ્ર પર લીઈ જઈનાંે પરીક્ષણ કરવામાȏ આવ્યેુȏ. દિરપોટાંટ આવે ત્યેાȏ સૂુધેી ઘરમાȏ જ ઈલીાજ કરવાનાંી સૂૂચોનાંા મળી. તોત્કાળ તોો સૂુરેશનાંે હેાશ થીઈ, પણ એ હેાશ લીાȏબી નાં ચોાલીી.
સૂોસૂાયેટાંીમાȏ સૂુરેશનાંે કોરોનાંા થીયેાનાંી અફવા ફેલીાવાથીી લીોકોએ એનાંાથીી અȏતોર રાખાવા માȏડ્યુંુȏ. ૂધેવાળા, છાપાવાળા, શાકાજીવાળાએ ઘેર આવવાનાંુȏ ટાંાળ્યેુȏ. સૂોસૂાયેટાંીનાંા લીોકોનાંા વ્યેવહેારથીી એ વધેુ યેીતો થીયેો.
હેવે તોો સૂુરેશનાંે સૂપનાંામાȏયે કાળાȏ, નિબહેામણા, ડ્રેેગાનાં જેવી આગા ઓકતોા રાક્ષસૂો, હેાથીમાȏ તોલીવાર અનાંે ગાળામાȏ ખાોપરીઓનાંી માળા પહેેરેલીી રાક્ષસૂીઓ ેખાાતોી. ઘડીરમાȏ એ સૂૌનાંા ચોહેેરા સૂોસૂાયેટાંીવાળાનાંા ચોહેેરામાȏ ફેરવાઈ જતોા. એમનાંા પાશમાȏથીી છૂટાંવા મથીતોા સૂુરેશનાંે એ લીોકો ચોારેકોર લીપકારા લીેતોી આગા કે જ્વાાળામુખાીમાȏ ફંકી ેતોા.
ઊંȏઘમાȏયે સૂુરેશ ‘કોરોનાંા...
કોરોનાંા..’નાંી બૂમો મારતોો. પરસૂેવાથીી લીથીબથી સૂુરેશનાંે અનાંુપમા હેડબડાવીનાંે
ઊંઠાાડી ેતોી.
એટાંલીામાȏ ડોર-બેલી વાગ્યેો. પરીક્ષણ કેન્દ્રમાȏથીી દિરપોટાંટ લીઈનાંે ‘કોરોનાંા વૉદિરઅર’ ઊંો હેતોો.
“અનિનાંȏનાં મી.સૂુરેશ. તોમારો કોનિવડ દિરપોટાંટ નાંેગાેદિટાંવ છે.” સૂુરેશ કંઈ પૂછે એ પહેેલીાȏ એ બોલ્યેો.
સૂુરેશ તોો ખાુશીથીી પાગાલી...
“મં કોનિવડ જેવા અજાણ્યેા શત્રોુનાંે
મહેાતો કયેો.”
સૂુરેશ તોો જાણે જȏગા જીત્યેો, પણ કોરોનાંાએ જે જȏગા આયેો હેતોો એનાંાથીી ફરી લીૉકડાઉનાંનાંી જાહેેરાતો થીઈ. જાનાંહેાનાંીનાંો આȏક ઉત્તરોઉત્તર વધેતોો ચોાલ્યેો. લીાશોનાંા ખાડકલીા વધેતોા ચોાલ્યેા. જાનાંલીેવા બીમારીનાંા યેનાંા લીીધેે સ્વજનાંોનાંે અȏનિતોમ સૂȏસ્કાર આપવાથીીયે લીોકો ૂર રહ્યોા.
સૂૌનાંે સૂમજાયેુȏ કે પ્રકૃનિતોનાંી સૂામે માનાંવ કેટાંલીો પામર, કેટાંલીો અસૂમથીɓ છે. જીવનાં-મૃત્યેુ, સૂુખા-ુȕખા, સ્પિસ્મતો-શોક, હેાનિનાં-લીા જીવનાંનાંા અȏશ માત્રો છે.
સૂુરેશ સૂાથીે પણ એમ જ બન્યેુȏ. થીોડા સૂમયે પહેેલીાȏ કોરોનાંા સૂામે જȏગા જીતોીનાંે ખાુશ થીયેેલીા સૂુરેશનાંા નાંસૂીબમાȏ એ ખાુશી ઝાઝી ટાંકી નાંહેં. કોનિવડ વૅક્સૂીનાં, બુસ્ટાંર ડૉઝ લીવે ા છતોાȏ એ ફરી બીમાર પડ્યુંો. જીવનાં મોતો સૂામે જȏગા હેારી ગાયેુȏ.
સૂુરેશ-અનાંુપમાનાંા પ્રેમલીગ્ન બȏનાંેમાȏથીી એક પણ પદિરવારે સ્વીકાયેાɓ નાંહેોતોા. પનિતોનાંા મૃત્યેુ બા અનાંુપમા પોતોાનાંી જાતોનાંે સૂȏાળવા અસૂમથીɓ હેતોી ત્યેાȏ નાંાનાંકડી ીકરીનાંે ક્યેાȏ સૂȏાળે? મોતો જ એક રસ્તોો ેખાાતોે હેતોો જેનાંાથીી આ સૂȏજોગાો સૂામે મુનિō મેળવી શકે. એણે નિનાંણɓયે લીઈ લીીધેો, પણ માનાંવીએ લીીધેેલીા નિનાંણɓયેનાંે ઉપરવાળો ક્યેાȏ માન્યે રાખાે છે? આત્મહેત્યેા કરવા નાંીમાȏ કૂવા જતોી અનાંુપમાનાંે કોઈએ બચોાવી લીીધેી.
“મનાંે મરવા ો. મારા જીવનાંમાȏ માત્રો ુ;ખા અનાંે અȏધેકાર જ છે.” અનાંુપમા રડી પડી.
“સૂȏસૂારમાȏ પદિરવતોɓનાં અફર છે. દિવસૂ પછી રાતો અનાંે હેર રાતો પછી દિવસૂ આવે જ છે. સૂુખા-ુȕખાનાંુȏ પણ એમ જ છે. બȏનાંેમાȏથીી એક પણ સ્થીાયેી નાંથીી, એ સૂત્યે જે સૂમજી લીે એ કશાથીી ચોનિલીતો નાંથીી થીતોાȏ. કૃપા કરીનાંે હુંં જ્યેારે બોલીાવુȏ ત્યેારે જરૂર આવજો. મહેત્વપૂણɓ વાતો કરવી છે.” કહેીનાંે અનાંુપમાનાંે બચોાવનાંાર એ વૃદ્ધેે એનાંે એક કાડɓ આપ્યેુȏ.
એટાંલીામાȏ ીકરીનાંા રડવાનાંો અવાજ સૂાȏળીનાંે સૂફાળી ચોંકી.
“અરેરે.. વગાર નિવચોાયેે એ શુȏ કરવા બેઠાી હેતોી !! જાણે વૃદ્ધેનાંા સ્વરૂપે આવીનાંે ગાવાનાંે એનાંે અનાંથીɓમાȏથીી બચોાવી લીીધેી.
એક દિવસૂ એનાંે નિનાંનિżતો સ્થીળે બોલીાવવામાȏ આવી.
આખાો હેૉલી રેલીો હેતોો. મȏચો પર ઉપસ્પિસ્થીતો પેલીા સૂજ્જનાંનાંુȏ ાષાણ શરૂ થીયેુȏ.
“નિપ્રયેજનાંો, “આપનાંે એવુȏ લીાગાે છે કે, આપ સૂૌ નિવફળ અનાંે પરાનિજતો લીોકો છો, પણ ખારેખાર તોો તોમે સૂૌ હેાયેાɓ પછી પણ નિવજેતોા બનાંી શકો છો. નિવફળતોા નિવરામનિચોહ્ન કે ુȕખાાયેક સ્પિસ્થીનિતો નાંથીી.
“તોમે જ નિસૂદ્ધે કરી શકશો કે જીવનાં મૂલ્યેવાનાં હેીરો છે. માત્રો એનાંે ચોમકાવવાનાંી જવાબારી પોતોાનાંી છે.
“આપણે હેવા રેલીો ફુગ્ગાો લીઈએ છીએ, પણ બીજા દિવસૂે એનાંા હેાલી જુા હેોયે છે. સૂાચોવીનાંે રાખાવા છતોાȏ એમાȏથીી ધેીમેધેીમે હેવા નાંીકળતોી જાયે એમ એ ઢીલીો પડતોો જાયે છે. એવી રીતોે મોહેમાયેા, સૂુખાȕુખામાȏથીી પણ સૂમયે આવતોા તોમારુંȏ મનાં મુō થીશે.
“નિનાંષ્ફળતોા કાયેમ સૂાથીે નાંથીી રહેેતોી. કેટાંલીીયે ચોૂȏટાંણીઓ હેાયેાɓ પછી અબ્રાાહેમ નિલીȏકનાં અમેદિરકાનાંા પ્રમુખા બન્યેા. ૧૦૦ થીી વધેુ શૉટાં અનાંે ૩૦૦ મેચો હેાયેાɓ પછી માઇકલી જોડɓનાં બાસ્કેટાં- બોલીનાંા શ્રેેષ્ઠ ખાેલીાડી ગાણાયે છે.
“રામેશ્વારમાȏ અખાબાર વેચોવાવાળો છોકરો- અબ્ુલી કલીામ ‘નિમસૂાઇલી-મેનાં’નાંુȏ નિબરું અનાંે ારતોનાંા રાષ્ટ્રપનિતોનાંુȏ સૂન્માનાં પામ્યેા.
“એક અખાબારમાȏથીી છુટ્ટાા કરવામાȏ આવેલી યેુવાનાં વૉલ્ટાંર દિડઝનાંીનાંુȏ નાંામ આજે પણ અમેદિરકાનાંી એનિનાંમેશનાં ઇન્ડસ્પિસ્િમાȏ આરથીી લીેવાયે છે.
“કમ્પ્યેૂટાંર, ઈ-મેઇલી કે ઇન્ટાંરનાંેટાંથીી સૂાવ અજાણ એવા જ્યેાક (જૈક) મા ચોીનાંનાંા સૂૌથીી સૂફળ મેગ્નેટાં, રોકાણકાર, અલીીબાબા ગ્રુુપનાંા સૂહે-સ્થીાપક ધેનિનાંક વ્યેનિō તોરીકે નિવશ્વારમાȏ જાણીતોા છે.
“જમે નાંી મા માનાંનિસૂક રોગાીઓનાંી હેોસ્પિસ્પટાંલીમાȏ હેતોી, નિપતોાનાંા મૃત્યેુ પછી ારે જહેમે તોથીી ાઈનાંે ઉછયેે ો, જમે નાંુȏ બાળપણ અનિતો કષ્ટાયેી હેતોુȏ એવા ચોાલીી ચોસ્પિે પ્લીનાં આજે પણ સૂૌ કોઈનાંી સ્મૃનિતોમાȏ છ.ે
“યેા રાખાજો, ખારુંȏ ગાૌરવ નિનાંષ્ફળતોા પછી હેાર માનાંવાનાંા બલીે ઊંા થીઈનાંે સૂફળ થીવાનાંો પ્રયેાસૂ કરવામાȏ, નિનાંષ્ફળતોા પરથીી પાઠા શીખાીનાંે નિવજેતોા બનાંવામાȏ છે.”
મȏચો પર વōવ્યે પૂરુંȏ થીયેુȏ ત્યેારે ઉપસ્પિસ્થીતો શ્રેોતોાનાંા ચોહેેરા પરથીી ુȕખાનાંી છાયેા ઓસૂરી અનાંે સૂાહેસૂ, ઉત્સૂાહેનાંી રતોી ચોઢી. સૂુરેશનાંા ગાયેા પછી અનાંુપમાનાંે પહેેલીી વાર ુȕખાનાંે સૂફળતોાનાંો પાયેો કેવી રીતોે બનાંાવાયે એ સૂમજાયેુȏ.
(દાાશરથિ ભૂૂયાંાȏ થિથિત વાાતાɓ‘દાઃȕ કાા ઉત્સવા’ પર આધાારિરત ભૂાવાાનુઃવાાદા)