બિ™નથાકાથા ગરીતમથાલાથાનથા પ્રસ્તુતકાતથાɓ અમરીન સાયાથાનરીનરી બિˆરબિ¡દાથાયા

ધિબ

નાર્કાા ગીતમાલાાના પ્રસ્તુતર્કાતાɓ તરીર્કાે અમીન સયુાનીનુȏ નામ આજની પેઢીી માટે ર્કાદુઃાચ બહુ જાણીતુȏ નહાં હાોયુ પણ જૂની અને બહુ જૂની ન ર્કાહાેવીાયુ એવીી પેઢીીના લાોર્કાો માટે અત્યુȏત જાણીતુȏ છેે. ટેધિલાધિવી‹ન અને ઇન્ટરનેટ નહાોતા એ જમાનાની આ વીાત છેે. એ વીખોતે રેરિડયુો જ આપણને સમગ્ર ધિવીશ્વા સાથે સȏપર્કાકમાȏ રાખોતો હાતો. ભારતમાȏ 40 - 50 વી¤ɓ પહાેલાા રેરિડયુો પર ર્કાોઇ સૌથી વી•ારે લાોર્કાધિપ્રયુ ર્કાાયુɓક્રમ હાોયુ તો તે દુઃર બુ•વીારે રાત્રેે રેરિડયુો ધિસલાોન પર આવીતો ર્કાાયુɓક્રમ ધિબનાર્કાા ગીતમાલાા. તેના પ્રસ્તુતર્કાતાɓ અથવીા તો આજની ભા¤ામાȏ ર્કાહાીએ તો રેરિડયુો જોર્કાી અમીન સયુાની હાતા. અમીન સયુાની એ વીખોતે રિફાલ્મોના સુપર સ્ટાર જેવીી લાોર્કાધિપ્રયુતા •રાવીતા હાતા. લાોર્કાો દુઃર સપ્તાાહાે ધિબનાર્કાા ગીતમાલાાની ર્કાાગડોળે રાહા જોતાȏ હાતાȏ. ઘણાȏ લાોર્કાો રેરિડયુો જ આ ર્કાાયુɓક્રમ માણવીા માટે વીસાવીતા હાોવીાનુȏ પણ સાȏભળ્યુુȏ છેે.

એમાȏયુ ધિબનાર્કાા ગીતમાલાાના પ્રારંભે આવીતા જ “બહાનો ઔર ભાઇઓ! મં હું આપર્કાા દુઃોસ્ત અમીન સયુાની” એ વીાક્યુે લાોર્કાો પર અજબ ભુરર્કાી છેાȏટી હાતી. એર્કા ર્કાલાાર્કામાȏ દુઃસ લાોર્કાધિપ્રયુ એટલાે ર્કાે આજની ભા¤ામાȏ ર્કાહાીએ તો ચાટટબસ્ટર ગીતો વીગાડવીામાȏ આવીતા. અમીન સયુાની દુઃરેર્કા ગીતને જે તે સપ્તાાહાની લાોર્કાધિપ્રતાના ક્રમ આપતા અને પોતાની આગવીી શાૈલાીમાȏ ર્કાોમેન્ટરી પણ આપતા હાતા. ધિબનાર્કાા ગીતમાલાા માત્રે ગીત-સȏગીતનો ર્કાાયુɓક્રમ નહાોતો રહ્યોો, એ ભારતીયુ સȏસ્ર્કાૃધિતનો એર્કા ધિહાસ્સો બની ગયુો હાતો. પૂવીɓથી પધિżમ અને ઉત્તરથી દુઃધિક્ષણ એમ સમગ્ર ભારતના લાોર્કાો અમીન સયુાનીના અવીાજના ચાહાર્કા બની ગયુા હાતા.

ધિબનાર્કાા ગીતમાલાા ર્કાાયુɓક્રમ જે રેરિડયુો સ્ટેશાન પરથી આવીતો હાતો એ રેરિડયુો ધિસલાોન અને અમીન સયુાની એર્કાબીજાના પયુાɓયુ બની ગયુા હાતા. 1952 થી ધિબનાર્કાા ગીતમાલાા સાથે સȏર્કાળાયુેલાા અમીન સયુાનીએ સેન્ટ ‹ેધિવીયુસɓ ખોાતે અભ્યુાસ ર્કાયુો હાતો અને ગુજરાતી પ્રોગ્રામથી શારૂઆત ર્કારી હાતી. રિર્કાશાોરાવીસ્થામાȏ તેઓ ઓલા ઈન્ડિન્ડયુા રેરિડયુો પર અȏગ્રેજીમાȏ ર્કાાયુɓક્રમો ર્કારતા હાતા. તેમનો પરિરચયુ તેમના ભાઈ હાાધિમદુઃ સયુાની દ્વાારા રેરિડયુો સાથે થયુો હાતો. અȏગ્રેજીમાȏથી ધિહાન્દુઃીમાȏ ન્ડિસ્વીચ ર્કારવીુȏ ર્કાદુઃાચ સરળ નહાોતુȏ, પરંતુ અમીન અહાં પણ આરામદુઃાયુર્કા હાતા. 'ધિબનાર્કાા ગીતમાલાા'ની ઓળખો બદુઃલાાઈને પછેીથી 'ધિસબાર્કાા ગીતમાલાા' થઈ હાતી. ગત સદુઃીના સાઠ અને ધિસત્તેરના દુઃાયુર્કાામાȏ, દુઃરેર્કા યુુવીા ઉદ્ઘોો¤ર્કાો તેમની નર્કાલા ર્કારતા હાતા.

એ જમાનામાȏ અને આજે પણ મોટાભાગના વીક્તાઓ સામાન્યુ રીતે તેમના ભા¤ણની શારૂઆત 'ભાઈઓ અને બહાેનો' થી ર્કારતા હાતા. પરંતુ અમીન સયુાનીએ તેમના ર્કાાયુɓક્રમમાȏ 'બહાેનો અને ભાઈઓ' ર્કાહાેવીાનુȏ શારૂ ર્કાયુુɖ હાતુȏ, જે ખોૂબ જ લાોર્કાધિપ્રયુ બન્યુુȏ. નારી મધિહામાની રિદુઃશાામાȏ અમીન સયુાનીનુȏ તે એર્કા મહાત્વીનુȏ પ્રદુઃાન હાતુȏ.

અમીન સયુાની દ્વાારા દુઃર વીખોતે વીપરાતા 'પાયુદુઃાન, ધિહાટ પરેડ, સરતાજ' જેવીા શાબ્દુઃો ઘણાȏ લાોર્કાધિપ્રયુ થયુા હાતા. જે તે સપ્તાાહાે ર્કાયુુȏ ગીત ર્કાયુા સ્થાને અથવીા ર્કાઇ પાયુદુઃાન પર રહાેશાે તેની દુઃેશાભરના લાોર્કાોને ઉત્સુક્તા રહાેતી હાતી. એટલાે સુ•ી ર્કાે લાોર્કાો તેમના બ•ા ર્કાામ છેોડીને રાત્રેે આઠ વીાગ્યુા સ•ુ ી રરિે ડયુો સાભȏ ળતા. આવીાȏ દૃશ્યુો આપણને વી¤ો પછેી દુઃૂરદુઃશાɓનમાȏ રામાયુણ ધિસરિરયુલા વીખોતે જોવીા મળ્યુા હાતા. ધિબનાર્કાા ગીતમાલાા ચાલાુ થઇ ત્યુારે એ વીખોતનુȏ સૌથી પહાેલાુȏ પ્રથમ નȏબરે રહાેલાુȏ ગતી 'યુે ધિજȏદુઃગી ઉસ્સી ર્કાી હાૈ, જો રિર્કાસી ર્કાા હાો ગયુા' રિફાલ્મ 'અનારર્કાલાી'નુȏ મહાારાણી લાતા મȏગેશાર્કાર દ્વાારા ગવીાયુેલાુȏ હાતુȏ. જોગાનુȏજોગ જુઓ તો સને 2000 ની સાલામાȏ સૌથી લાોર્કાધિપ્રયુ ગીત રિફાલ્મ મોહાબ્બતેનȏુ 'હામર્કાો હામી સે ચુરા લાો' હાતુȏ. આ ગીત પણ લાતા મȏગેશાર્કારે ગાયુુȏ હાતુȏ. અથવીા આપણે એમ ર્કાહાી શાર્કાીએ ર્કાે ધિસને સȏગીતની મેલાોડી પણ લાતાજીથી શારૂ થાયુ છેે અને ર્કાદુઃાચ તેમના અવીાજથી પણ સમાપ્તા થાયુ છેે.

યુુવીાનીમાȏ, અમીન સયુાનીએ શાષ્ુ ર્કા સમાચાર અને ગȏભીર માધિહાતી અને શાાસ્ત્રેીયુ સȏગીતથી આગળ વી•ીને સામાન્યુ માણસની ભા¤ામાȏ સામાન્યુ માણસ સાથે સરળ અને હૃદુઃયુપૂવીɓર્કાના સȏવીાદુઃનો પાયુો નાખ્યુો હાતો. તેમણે લાોર્કાોને અનુર્કાૂળ આવીે તેવીી ભા¤ાનો ઉપયુોગ ર્કાયુો, ધિહાન્દુઃી અને ઉદુઃુɓનુȏ સરસ ધિમશ્રણ ર્કારીને એર્કા નવીી જ શાૈલાી ઉત્પન્ન ર્કારી હાતી. આજે ટીવીી ચેનલાો અને એફાએમ રેરિડયુોના એન્ર્કારો ર્કાે રેરિડયુો જોર્કાી અȏગ્રેજીધિહાન્દુઃીનુȏ ધિમશ્રણ ર્કારીને અમીન સયુાનીના પગલાે જ ચાલાી રહાયુા છેે. આથી ર્કાહાી શાર્કાાયુ ર્કાે અમીન સયુાની ભારતીયુ રેરિડયુોની દુઃુધિનયુાના ભીષ્મધિપતામહા' હાતા.

અમીન સયુાનીએ તેમના જીવીનર્કાાળમાȏ 54,000 જેટલાાȏ રેરિડયુો ર્કાાયુɓક્રમો આપ્યુા હાતા. આ ઉપરાȏત 19,000 ધિજȏગલ્સનો પણ તેમાȏ સમાવીેશા થાયુ છેે. ધિબનાર્કાા ગીતમાલાાના શ્રોતાઓની સȏખ્યુા 21 ર્કારોડ સુ•ી પહાંચી હાતી. આવીી અપ્રધિતમ લાોર્કાધિપ્રયુતા માટે અમીન સયુાની જ જવીાબદુઃાર હાતા એ વીાતે ર્કાોઇ શાȏર્કાા નથી.

તે ઈ-મેલા અને વીોટ્સએપનો જમાનો નહાોતો. શ્રોતાઓ તેમના મનપસદુઃȏ ઉદુઃઘો¤ર્કાને ખોૂબ પ્રમે થી પત્રેો લાખોતા અને આ પત્રેો બેગમાȏ નહાં પણ મોટી મોટી ગાȏસડીઓમાȏ આવીતા હાતા. પ્રાપ્તા માધિહાતી મુજબ પત્રેોની સȏખ્યુા અઠવીારિડયુે 65,000 સુ•ી પહાંચી ગઇ હાતી. આવીો ચમત્ર્કાાર અગાઉ ક્યુારેયુ થયુો નહાોતો અને ભધિવીષ્યુમાȏ થવીાની ર્કાોઇ શાક્યુતા જણાતી નથી.

અમીન સયુાનીએ 41 વી¤ɓ સુ•ી શ્રોતાઓના રિદુઃલા પર રાજ ર્કાયુɖ.ુ તેમણે માત્રે ધિબનાર્કાા- ધિસબાર્કાા ગીતમાલાા ર્કાાયુɓક્રમ જ નહાં, એસ. ર્કાુમાર ર્કાા રિફાલ્મી મુર્કાદુઃમા, ગીતમાલાા ર્કાી ચાહા મે (રિફાલ્મ સȏગીતનો સપȏ ારિદુઃત સȏગ્રહા) જવીે ા ર્કાાયુક્રɓ મો પણ ચલાાવ્યુા. આ બ•ાȏ ર્કાાયુɓક્રમો લાોર્કાધિપ્રયુ નીવીડ્યોાȏ.

તઓે મનોરંજનની સાથે સાથે તમે ના ર્કાાયુક્રɓ મોમાȏ તેઓ સામાધિજર્કા મુદ્દાાઓ પર ખોૂબ જ સ્પષ્ટ અને સરળ રીતે ચચાɓ ર્કારતા, પોતાની વીાતમાȏ મધિહાલાા સશાધિક્તર્કારણ, રાષ્ટ્રીીયુ એર્કાતા અને પ્રગધિતને લાગતી બાબતો વીણી લાેતા.

લાોર્કાોએ અમીન સયુાનીને અઢીળર્કા સન્માન આપ્યુુȏ, ધિલામ્ર્કાા બુક્સ ઓફા રેર્કાોર્ડ્સેસે પણ તેમને યુાદુઃીમાȏ સામેલા ર્કાયુાɓ હાતા. ભારતે તેમને પદ્મભૂ¤ણ અને પદ્મધિવીભૂ¤ણથી સન્માધિનત ર્કાયુાɓ. શાબ્દુઃો અને સ્વીરના આ અપ્રધિતમ સા•ર્કાને હૃદુઃયુપૂવીɓર્કાની શ્રદ્ધેાȏજધિલા.