‘સૂૂનૂનકાાર’
આ એવોો સમુુદ્ર તટ છેે જ્યાંંȏ ઊભાં રહીીનેે સૂનેકાંર કાોનેે કાહીેવોંયાં એનેુȏ વોર્ણણને કારવોુȏ અશક્યાં છેે. સમુુદ્રમુંȏથીી ઊઠતંȏ પાંર્ણીનેંȏ મુોજાંȏનેો અવોંજ, મુોજાંȏ પાંછેંȏ વોળીી જાંયાં ત્યાંંરે કાેટલાંયાં છેોકારંȏઓનેી કાલાબલા. પાંછેળી વિવોવિવોધ ખાંદ્ય ચીીજો વોેચીવોંવોંળીંનેો અવોંજ...અવોંજ... સતત અવોંજ.
જોકાે, મુનેે કાશુȏ જ નેથીી સȏભાળીંતુȏ. જાંર્ણે કાોઈ મુૂકા ફિલ્મુ જોતો હીોઉંં કાે અવોંજ બȏધ રંખાીનેે ટી.વોી.જોતો હીોઉંં એમુ મુંરં મુંટે સઘળીે ઘેરો સૂનેકાંર છેે.
થીોડાં ફિવોસથીી શ્રવોર્ણશવિō ઘટી હીતી. ીકારંનેે કાહ્યુંȏ તો એર્ણે મુનેે ટકાોયાંો,
“ઓછેુȏ સȏભાળીંયાં છેે તો મુશીને
પાહીેરી કાેમુ નેથીી રંખાતં?”
મુશીનેથીી ંયાંો નેથીી જાંર્ણીનેે એર્ણે ઈશંરંમુંȏ ડાૉક્ટર પાંસે લાઈ જશે એમુ કાહ્યુંȏ. પાુત્રવોધૂ મુંટે તો આ કાોઈ સમુસ્યાંં જ નેહીોતી. વિનેવૃત્ત મુંર્ણસનેે વોળીી શુȏ રકા પાડાે? હીવોે એનેે કાેવોી રીતે સમુજાંઉંં કાે, બહીેરંપાર્ણુȏ વિનેવૃત્ત વ્યાંવિō મુંટે કાેવોો શ્રંપા છેે?
ીકારી અનેે જમુંઈ બȏનેે કાંમુ કારે છેે. જમુંઈનેં મું ગુુજરી ગુયાંંȏ પાછેી મુંરી પાત્નીી ીકારીનેે મુ કારવોં એનેં ઘેર રહીે છેે. એનેે મુંરી તકાલાી જર્ણંવોીનેે કાોઈ ંયાંો નેહીોતો છેતંȏ કાંગુળી લાખાીનેે જર્ણંવોવોંનેુȏ વિવોચીંયાંુɖ.
ધીરેધીરે ઉંજાંસ ઓછેો થીયાંો એમુ સમુુદ્રતટ પાર લાોકાોનેી અવોરજવોર ઓછેી થીતી ગુઈ. પાંછેળીથીી આવોતંȏ વોંહીનેોનેો અવોંજ સȏભાળીંતો નેહીોતો એટલાે એનેી અડાેટમુંȏ ને આવોી જવોંયાં એવોી સતકાકતંથીી મું ઘર તર ચીંલાવોં મુંȏડ્યુંુȏ. ઘેર પાહીંચ્યાંો ત્યાંંરે પાૌત્ર અનેે પાૌત્રી વોચ્ચેે કાોઈ વોંતે ઝગુડાો ચીંલાતો હીશે અનેે પાૌત્રવોધૂ એમુનેે સમુજાંવોવોં મુથીતી હીશે એવોȏુ લાંગ્યાંȏુ. પાહીેલાંȏનેો સમુયાં હીોત તો ઝગુડાંનેȏુ કાંરર્ણ જાંર્ણીનેે એમુનેે સમુજાંવોવોં પ્રયાંંસ કારી શક્યાંો હીોત.
સંȏજે જમુીનેે સૌ ટી.વોી.નેી આસપાંસ ગુોઠવોંયાંંȏ. પાુત્રવોધૂનેે ધંરંવોંવિહીકામુંȏ રસ, છેોકારંȏઓનેે કાંટૂણને નેેટવોકાકમુંȏ રસ. ીકારો એનેી ઑફિસનેી ંઇલાો ખાોલાીનેે બેઠો હીતો. મુંરં મુંટે આ કાશુȏ જ કાંમુનેȏુ નેહીોતુȏ. હુંં બહીંર વોરંડાંમુંȏ જઈનેે મુંકાક ટ્વેેનેનેી ‘હીકાલાબેરી ફિને’ વોંȏચીવોં મુંȏડ્યુંો. આમુ તો આ છેોકારંȏઓ મુંટેનેુȏ પાુસ્તકા છેતંȏ મુનેે હીજુ આ પાુસ્તકા ગુમુે છેે. આમુ જોવોં જઈએ તો બંળીપાર્ણ અનેે ઘડાપાર્ણ એકા જેવોંȏ જ નેે?
ટી.વોી પાર ચીંલાતં પ્રોગ્રાંમુ કાે છેોકારંȏઓ વોચ્ચેેનેં વિવોખાવોં, મુનેે ક્યાંંȏ સȏભાળીંવોંનેં એટલાે આરંમુથીી વોંȏચીતો રહ્યોો. ક્યાંંરેકા લાંગુે છેે કાે, ને સȏભાળીંવોંનેં લાંભા તો છેે.
જોકાે, મુંરી પાસȏગુીનેંȏ ગુીતો ને સંȏભાળીી શકાવોંનેો અસોસ પાર્ણ ઓછેો નેથીી. રંત પાડાે અનેેકા વિવોચીંરો અનેે વિચીȏતંથીી મુને ઘેરંઈ જાંયાં છેે. સમુજાંતુȏ નેથીી કાે, આ વિચીȏતંઓ ને સȏભાળીંવોંનેં લાીધે છેે કાે ઉંંમુરનેં લાીધે?
નેં ઘફિડાયાંંળીનેી ટીકાટીકા, નેં પાȏખાંનેી ખાટખાટ. ō શંȏવિતનેો કાોલાંહીલા. પાહીેલાંȏ વોીજળીી જાંયાં અનેે પાȏખાો બȏધ પાડાે તો એનેો સન્નાંટો વોતંણતો. અત્યાંંરે પાȏખાો ચીંલાે છેે તોયાંે સન્નાંટો. હીવોે સન્નાંટંનેી ટેવો પાડાવોં મુંȏડાી છેે કાે શુȏ?
એકા વોંતંણ વોંȏચીી હીતી એ યાંં આવોી. લાખ્યાંુȏ હીતુȏ,
‘ફિવોસભારમુંȏ જરૂર નેં હીોયાં એવોં કાેટલાંયાં શબ્ો, જેનેંથીી તકાલાી પાહીંચીે એવોી કાેટલાીયાં વોંતો લાોકાોનેે સંȏભાળીવોી પાડાે છેે. જેમુ આȏખાો પાર પાંȏપાર્ણ છેે એવોી રીતે કાંનેનેેયાં પાંȏપાર્ણ હીોયાં તો અવોંȏવિછેત ગુરબડાથીી બચીી શકાંયાં?’
‘ભાગુવોંનેે મુનેે ખાૂલાે જ નેહીં એવોી પાંȏપાર્ણો આપાી હીશે? હુંં હીસી પાડ્યુંો. ને સȏભાળીંવોંનેં ંયાંં શોધવોં મુંȏડ્યુંો.
‘વોંહી, ચીંરેકાોર ગુમુે એટલાો અવોંજ કાેમુ ને હીોયાં, હુંં શંȏવિતથીી વોંȏચીી શકાુ છેુȏ. કાોઈનેી સંથીે વિવોવોં નેથીી થીતો. કાોઈ ગુમુે તે બોલાે કાે ઘંȏટં પાડાે એ નેહીં સȏભાળીંયાં. ૂર ક્યાંંȏકા મુંઇકા પાર ઘંઘંટ થીતો, એનેી મુનેે અકાળીંમુર્ણ થીતી. હીવોે એનેી વિચીȏતં નેહીં. ફિવોંળીીમુંȏ બંબ ૂટે તો હીવોે કાંનેમુંȏ ધંકા નેહીં પાડાે, પારમુ શંȏવિત.
બીજાં સપ્તાંહીે ીકારો મુનેે ઈ.એને. ટી. પાંસે લાઈ ગુયાંો. બȏનેે વોચ્ચેેનેી વોંત સȏભાળીંતી નેહીોતી. વોંતનેં હીંવોભાંવો પારથીી લાંગ્યાંુȏ કાે, સજણરી કારવોી પાડાશે.
વિનેષ્ર્ણંત ડાૉક્ટર પાંસે સજણરી કારંવોવોંનેી હીતી. એનેો ખાચીો ત્રીસ હીજાંર થીશે એ જાંર્ણીનેે આȏચીકાો લાંગ્યાંો. ીકારીનેં લાગ્નનેો ખાચીો, પાોતંનેુȏ ઘર બનેંવોવોંનેો ખાચીો કાંઢ્યાં પાછેી વિનેવૃવિત્તમુંȏ ખાંસ બચીત રહીી નેહીોતી. પાેન્શનેનેી રકામુ બંકાનેી લાૉને ભારવોંમુંȏ વોપારંતી. ીકારો પ્રંઇવોેટ કાંપાનેીમુંȏ નેોકારી કારે છેે. એનેી કામુંર્ણીમુંȏથીી ઘર ચીંલાે છેે એટલાે એનેી પાંસે ઝંઝી બચીત નેહીં હીોયાં એ હુંં સમુજતો હીતો.
એકા બંજુ ીકારં પાર ખાચીંણનેો ભાંર, બીજી બંજુ જીવોનેભારનેો સૂનેકાંર. બȏનેે વોસમુી સ્થિસ્થીવિત.
બીજુȏ એકા સપ્તાંહી પાસંર થીયાંȏુ. ઘરમુંȏ કાોઈએ સજણરી અȏગુે વોંત ને કારી. ક્યાંંરેકા ીકારો અનેે પાુત્રવોધૂ મુંરી સજણરીનેે લાઈનેે વોંત કારતંȏ હીશે, કાંચી વિવોખાવોં પાર્ણ થીતો હીશે. પાુત્રવોધૂનેે મુંરી સજણરી મુંટે આ ઉંંમુરે આટલાો ખાચીો કારવોંનેુȏ બેકાંર લાંગુતુȏ હીશે, એવોુȏ હુંં સમુજી શકાતો.
ને તો આ ચીચીંણનેો કાોઈ ઉંકાેલા હીતો કાે ને અȏત.
ચીંર ફિવોસ પાછેી ીકારંએ સજણરીનેȏુ નેક્કીી થીઈ ગુયાંુȏ છેે એવોો જાંર્ણ કારતો પાત્ર બતંવ્યાંો.
કાેવોી રીતે વ્યાંવોસ્થીં કારી હીશે? ઑફિસમુંȏથીી લાૉને લાીધી હીશે? અનેેકા વિવોચીંરો અનેે વિચીȏતંથીી હુંં અકાળીંયાંો.
“ઑફિસમુંȏથીી કાેટલાંકા સહીકામુણચીંરીઓએ મુ કારી છેે.” અનેેકા સવોંલાો કાયાંંણ પાછેી ીકારંએ કાંગુળી પાર લાખાીનેે જર્ણંવ્યાંુȏ.
થીોડાી શંȏવિત થીઈ. હીંશ, એ પાૈસં હીપાતે હીપાતે વોંળીી શકાંશે.
જોકાે બે ફિવોસ પાછેી રસ્તંમુંȏ મુળીેલાં રંગુંસ્વોંમુી પાંસેથીી ખારી જાંર્ણકાંરી મુળીી.
કાંનેનેી સજણરી અȏગુે રંગુંસ્વોંમુી જાંર્ણવોં મુંȏગુતં હીતં. નેવોંઈ લાંગુી કાે, એમુનેે મુંરી સજણરીનેી કાેવોી રીતે જાંર્ણ થીઈ હીશે?
હીમુર્ણંȏથીી ક્યાંંȏયાં જવોંનેુȏ થીંયાં તો ખાીસ્સંમુંȏ કાંગુળી-પાેને રંખાવોંનેી ટેવો પાંડાી છેે. ઝટ ઈનેે કાંગુળી-પાેને રંગુંસ્વોંમુીનેં હીંથીમુંȏ પાકાડાંવ્યાંંȏ.
એમુર્ણે જે લાખ્યાંુȏ એ વોંȏચીીનેે ખાૂબ આઘંત લાંગ્યાંો. પાુત્રવોધૂનેે પાીયાંરથીી ચીઢાંવોંમુંȏ આવોેલાં ંગુીનેં અનેે પાૌત્રી મુંટે બનેંવોેલાી સોનેંનેી હીંȏસડાી રંગુંસ્વોંમુીનેં ત્યાંંȏ વિગુરવોી મુૂકાીનેે પાૈસં ઉંધંર લાીધં હીતં.
આ વિવોશે મુનેે જાંર્ણ નેહીં હીોયાં એવોુȏ રંગુંસ્વોંમુીનેે ક્યાંંȏથીી ખાબર?
આ રસ્તો પાુત્રવોધૂએ કાંઢ્યાો હીતો એવોુȏ પાર્ણ એમુર્ણે જ લાખ્યાંુȏ.
‘ઓહી, આજ સુધી હુંં એનેે સમુજી શક્યાંો જ નેહીોતો !?’
સજણરી પાહીેલાંȏ કારંવોવોં પાડાતં જરૂરી ચીેકાઅપાનેં ફિરપાોટટ લાેવોં ગુયાંં ત્યાંંરે ીકારં અનેે ડાૉક્ટર વોચ્ચેે કાંઈકા તો ગુȏભાીર ચીચીંણ ચીંલાી.
ીકારંએ લાખ્યાંુȏ,
‘ઈ.એને.ટી. વિનેષ્ર્ણંત સજણનેનેુȏ મુંનેવોુȏ છેે કાે, ઉંંમુર અનેે અન્યાં ફિરપાોટટ જોતંȏ સજણરીનેી સળીતં અȏગુે સȏપાૂર્ણણ ખાંતરી નેથીી. શ્રવોર્ણશવિō પાંછેી મુળીવોંનેી શક્યાંતં ઘર્ણી ઓછેી છેે એટલાે સજણરીનેો વિનેર્ણણયાં વિવોચીંરીનેે લાેવોો.’
ીકારંનેુȏ મુંનેવોુȏ હીતુȏ કાે, ‘ગુમુે તે થીંયાં સજણરી તો કારંવોી લાેવોી છેે. પાપ્પાં થીોડાુȏ પાર્ણ સંȏભાળીી શકાે તો ગુનેીમુત.’ કાંગુળી વોંȏચીીનેે મું લાખ્યાંુȏ,
‘બેટં, ડાૉક્ટરનેી વોંત સંથીે સȏમુત છેુȏ. ખારેખાર કાહુંં તો ડાૉકાટરે મુંરં મુનેનેી જ વોંત કાહીી છેે. જો સજણરીથીી કાોઈ ખાંતરીબȏધ પાફિરર્ણંમુ ને મુળીવોંનેુȏ હીોયાં તો એ વોંત પાડાતી મુૂકાી ે. બહીેરંપાર્ણુȏ મુનેે સી ગુયાંુȏ છેે. હીવોે એનેં લાીધે ઝંઝી પારેશંનેી નેથીી લાંગુતી.’
*****
હીંશ, આગુલાં ફિવોસે ડાૉક્ટર સંથીે કારેલાી વોંતથીી સજણરીનેં વિનેર્ણણયાંમુંȏ આટલાો રકા પાડ્યુંો એનેી વિનેરંȏત અનેુભાવોી રહ્યોો.
આગુલાં ફિવોસે ડાૉક્ટરનેે મુળીીનેે
જર્ણંવોી આવ્યાંો હીતો કાે,
‘હુંં આ સજણરીનેી સંવો વિવોરુદ્ધ છેુȏ. હીવોે મુનેે સંȏભાળીવોંનેી શવિō પાંછેી મુેળીવોવોંનેી કાોઈ ઇચ્છેં નેથીી. ીકારંએ ઉંધંર લાઈનેે સજણરી મુંટે વ્યાંવોસ્થીં કારી છેે એ મુનેે જરંયાં મુȏજૂર નેથીી. હુંં સȏજોગુોનેે ધ્યાંંનેમુંȏ લાઈનેે સજણરીનેી નેં પાંડાુȏ છેુȏ એ જાંર્ણીનેે ીકારો ુȕખાી થીશે, મુંરી વોંતનેો વિવોરોધ કારશે.’
અનેે ભાંરપાૂવોણકા વિવોનેȏતી કારી હીતી, ‘કાૃપાં કારીનેે મુંરી આટલાી મુ કારશો? તમુે જ એનેે કાહીેજો કાે આ સજણરીથીી ઝંઝો ંયાંો થીવોંનેો નેથીી.‘ મુંરી વિવોનેȏતી ડાૉક્ટરે મુંનેી.
બસ, હીવોે શબ્ોનેી ુવિનેયાંંમુંȏથીી વિવોંયાં લાઈનેે સંનેં મુંટે ‘સૂનેકાંર’ સ્વોીકાંરી લાીધો છેે.
(માાન્યમા રમાેશકુુમાાર લિલિત કુોલ્લૂૂરિર સોોમા શંકુર અનુુવાારિત વાાતાɓ –‘શબ્’ પર આધાારિરત ભાાવાાનુુવાા)