ભલેે દુઃઃȕખનથા ડુંઃંગરાથા આવેે
"દુઃઃȕખમાંંȏ ભલેે નાં કમાંી થાંય છેે ભલેે જિંȏદુઃગીી કંરમાંી થાંય છેે ઝીીલેી રગીેરગી સર્વવ આઘાંતનાે પછેી આદુઃમાંી, આદુઃમાંી થાંય છેે -"
"ફોોઇ, માાગી લ્યોો જે માાગવીુȏ હોોયો તે. હુંં નાા નાહોં ર્કાહુંં" માહોાભાારતનાા વીનાપવીɓમાાȏ પાȏડવીો વીનાવીાસમાાȏ છેે ત્યોારે તેમાનાી માાતા તેમાનાી માાતા ર્કાંȑતાનાે માળવીા આવીેલાા ભાગવીાના ર્કાૃષ્ણેે છેૂટાા પડતાȏ પહોેલાાȏ ર્કાહ્યુંȏ. ર્કાંȑતાએ સાવી સહોજપણેે ર્કાહ્યુંȏ- "વિવીપદ સન્તુના શાાશ્વત... અમારા પર સતત દુȕખનાા ડુȏગરા વીરસતા રહોે." ર્કાૃષ્ણેનાે જરૂર નાવીાઇ લાાગી હોશાે, ફોોઇનાે આવીુȏ માાȏગતાȏ જોઇનાે.
પણે ર્કાંȑતામાાતાનાી આ માાગણેી વિવીચાારવીા જેવીી છેે. દુȕખ પડે, આફોત આવીે ત્યોારે માાણેસનાે ઇશ્વર સાȏભારતો હોોયો છે.ે
1960નાા દાયોર્કાામાાȏ અવીર્કાાશામાાȏ ગયોેલાા ત્રણે વિવીજ્ઞાાનાીઓનાુȏ અવીર્કાાશાાના ખોટાવીાઇ જતાȏ ત્રણેેનાા જીવીનામારણેનાો પ્રશ્ન ઊભાો થયોો ત્યોારે, પોતાનાે નાાસ્તિÊતર્કા ર્કાહોેવીડાતા અમાેરિરર્કાા - રવિશાયોાનાા પ્રમાુખોએ પણે પ્રાથɓનાાનાુȏ શારણેુȏ Êવીીર્કાાયોુɖ હોતુȏ.
ગુજરાતીમાાȏ તો ર્કાહોેવીત છેેȕ "સુખમાાȏ સાȏભારે સોનાી નાે, દુȕખમાાȏ સાȏભારે રામા." માાગવીા - માાગવીામાાȏ ફોેર છેે. માાનાવી સȏÊર્કાૃવિતનાા ઇવિતહોાસમાાȏ પાત્રે આવીી માાગણેી ર્કાયોાɓનાુȏ સાȏભારતુȏ નાથી.
વિહોન્દીમાાȏ એર્કા સȏત ર્કાવિવીએ ર્કાહ્યુંȏ છેેȕ
"દુઃઃȕખમાંં સઃજિંમાંરના સબ કરે સઃખ માંં કરે ના કોઇ જો સઃખ માંં સઃજિંમાંરના કરે (તો) દુઃઃȕખ કંહેેકો હેોઇ?-"
એટાલાે જ ર્કાંȑતા Êવીરૂપે દુવિનાયોાભારનાી માાતાઓ દુȕખનાુȏ વીરદાના માાગતી રહોી છેે. સહોનાશાવિō, અખૂટા ધીીરજ અનાે વીાત્સલ્યો, Êત્રી માાત્રમાાȏ જોવીા માળે છેે એનાો હોજુ જોઇએ તેવીો અભ્યોાસ થયોો નાથી.
ખેર, માૂળ વીાત દુȕખ માાણેસનાા જીવીનાનાે ઘડે છેે તેનાી છેે. આપવિŧ ટાાણેે માાણેસ તેનાી તમાામા તાર્કાાત લાગાડી દેતો હોોયો એમા ર્કાહોેવીાયો છેે. આફોતનાી ખરલા (દવીાઓ વીાટાવીાનાી ખાȏયોણેી)માાȏ પીસાઇ - છેુȏદાઇનાે માાણેસનાુȏ સાચાુȏ સત્વી બહોાર આવીે છેે. અસ્તિ˳માાȏ તપીનાે સોનાાનાો માેલા દૂર થાયો છેે અનાે સોનાુȏ શાુદ્ધ થાયો છેે. માંમાાȏ તામ્બુલા (પાના) ખાઓ ત્યોારે પહોેલાાȏ ચાૂનાાનાો દાહો સહોેવીો પડે છેે. પછેી ર્કાાથાનાી શાીતળતા આવીે છેે. બાર્કાીનાો બધીો માીઠોો માસાલાો પણે પછેી ચાડે છેે.
આફોત અનાે જીવીના ઘડતરનાો સૌથી સરસ દાખલાો એર્કા ઉદૂɓ શાે'રમાાȏ આપ્યોો છેે.
"આદુઃમાંી હેોતં હેૈ ઇન્સંȏ ઠોોકરે ખંનાે કે બંદુઃ રંગી લેંતી હેૈ હેીનાં પથ્થાર પે પીસ જાનાે કે બંદુઃ -"
માહોંદીનાા પાના પથ્થર તળે પીસાયો - લાસોટાાયો ત્યોારે જ એનાામાાȏ લાાલાી પ્રગટાે છેે. એમા ઠોોર્કારો ખાઇ ખાઇનાે, આફોતો સામાે લાડી લાડીનાે માાણેસ, માાણેસ બનાે છેે. પણે માાણેસ એટાલાે શાુȏ? એ વીાત બીજી ર્કાોઇ વીાર.
- રમણિકલાાલા સોોલાંકી, CBE