પીપળાાનાા વૃક્ષનાુȏ ધામિ્યક િહત્િ

પાળાનાા વૃક્ષનાે પાજિવેત્ર માંાનાવેામાંાȏ આવેે છે,ે જિહીંન્દેુ ધામાંનાɓ ી આસ્થા પ્રાંમાંાણે પાીપાળામાંાȏ šગુવેાના જિવેષ્ણુ જિનાવેાસ કારે છે,ે સ્વેયાંȏ šગુવેાના શ્રીી કાષ્ૃ ણ કાહીંે છેે કા,ે વૃક્ષોમાંાȏ હુંં પાીપાળો છે,ુȏ પારુ ાણમાંાȏ પાણ જાણવેા માંળે છેે કાે પાીપાળાનાા માંળૂ માંાȏ šગુવેાના શ્રીી જિવેષ્ણ,ુ થડમાંાȏ કાશે વે (શ્રીી કાષ્ૃ ણ) ડાળીઓમાંાȏ šગુવેાના શ્રીી નાારાયાંણ અનાે પાાનામાંાȏ šગુવેાના શ્રીી હીંદિર સ્વેરૂપા જિબોરાજે છે,ે

હિ¦ન્દીી : પાીપાલુ, સસ્ȏ કાતૃ માંાȏ જિપાપ્પાલુ, અશ્વત્થ, અગુȏ રજીમાંાȏ સકાે રટે દિફોગુ, હીંોલુી દિફોગુ તરીકાે ઓળખાાયાં છે,ે ઉપારાતȏ કાટે લુીકા જગ્યાંાએ કાપાીતના, કાશે વેાલુયાં, ગુજાશના, ચાલુદેલુ, ચાલુપાત્ર, દેવેે ાત્માંા પાજિવેત્રકા, ઉત્તરાજિšમાંુખા છેે. જેનાો જિવેશાળ સšામાંȏડપા અનાે ગુšɓગ્રહીંમાંાȏ સુȏદેર જિશલ્પાકાૃજિતઓ નાજરે પાડે છેે. 12 સ્તȏšો પાર બોનાાવેાયાંેલુસુȏ સšાગૃહીં જે સ્તȏšો પાર નૃત્યાંાȏગુનાા, અપ્સરાઓ અનાે દેેવે-દેેવેીઓનાી કાોતરણી બોેનામાંૂના છેે. માંȏદિદેરનાા બોહીંારનાા šાગુમાંાȏ પાણ જિવેજિવેધા માંૂજિતɓઓ જિશલ્પાકાળાથી સšર છેે.

એકા કાથા માંુજબો અકાબોરનાા સમાંયાંમાંાȏ તેનાુȏ લુશ્કાર અહીંં પાડાવે નાાખાી રહ્યુંȏ હીંતુȏ. ત્યાંારે આ ગુામાંનાો માંલ્લા માંહીંેલુવેાના લુાખાોજી જાણીતો હીંતો. આ વેાત અકાબોરનાે પાહીંંચાતાȏ તેણે પાોતાનાા પાહીંેલુવેાનાો સાથે લુાખાોજીનાે કાપાુુપાસ્તી કારવેા જણાવ્યાંુુȏ ત્યાંારેે લુાખાોજી એ શરત માંકાૂૂકાી કા,ેે, તમાંારા પાહીં ેલુવેાના

હીંા રી ધાનાવૃુ ક્ષ, માંહીંાદ્રુમાંુ , શšદે, શ્યાંામાંલુ, સત્યાં, સવ્ે યાં, શ્રીીમાંાના તરીકાે ઓળખાાયાં છે.ે

પાીપાળો પારુ ા દેશે માંાȏ થાયાં છે,ે ખાલ્લાુ ી જમાંીના, નાદેી તળાવે દિકાનાાર,ે ખાડȏ ર કાે સમાંુ સાના જગ્યાંાએ સાધાારણ રીતે આપામાંળે ઊગુી જાયાં છે,ે ક્યાંાકાȏ તમાંે નાા રોપાા પાણ લુગુાવેવેામાંાȏ આવેે છે,ે ક્યાંાકાȏ કાોઈકા માંાન્યાંતા માંજુ બો પાીપાળો વેાવેતા નાથી કાે કાાપાતા પાણ નાથી એટલુે ક્યાંાકાȏ કાોઈ દિદેવેાલુ પાર પાણ ઊગુી નાીકાળતો જોવેા માંળે છે.ે

વૈજ્ઞાૈ ાહિ–ક દૃષ્ટિƂકોણથીી: પાીપાળો એવેુȏ વૃક્ષ છેે કાે ૨૪ કાલુાકા દિદેવેસ રાત ઓક્સિક્સજના છેોડે છેે જે માંાનાવે, પાશુ પાખાȏ ી વેગુરે માંાટે પ્રાંાણવેાયાંુ રૂપા છે,ે આયાંવેુ દેે માંાȏ પાણ કાટે લુાકા દેદેમાંદ ાȏ ઔષજિધા તરીકાે ઉપાયાંોગુી છે.ે

• વેાસ્તુ શાજિȏ તનાી દ્રુક્સિષ્ટએ જો ઘરનાી પાજિżમાં બોાજુ (તનાે ો પાડછેાયાંી ઘર પાર નાા જાયાં તો તમાંારે આ ગુામાંનાુȏ માંહીંેસૂલુ જેનાે ખાȏડણી કાહીંેવેાતી એ લુેવેુȏ નાહીંં અનાે આ ગુામાંનાા માંȏદિદેરોનાો નાાશ ના કારવેો.

અકાબોરે શરત માંȏજૂર રાખાી કાુસ્તી કારાવેી જેમાંાȏ લુાખાોજી જીત્યાંા અનાે બોાદેશાહીંનાા પાહીંેલુવેાના હીંારી ગુયાંા. આ લુાખાોજી જેનાુȏ નાામાં લુક્ષ્માંણ જયાંેષ્ઠીી હીંતુȏ એમાંનાા વેȏશજો આગુળ જતાȏ જેઠીી તરીકાે ઓળખાાયાંા.

વેળી બોીજી એકા કાથા માંુજબો, આ લુાખાોજીનાે સ્વેપ્નમાંાȏ માંાતાજીએ જણાવેેલુુȏ કાે, ગુામાંનાા પાાદેરે એકા લુીમાંડો છેે તે ઉખાાડી તેનાી નાીચાેથી માંારી માંૂજિતɓનાે બોહીંાર કાાઢીી. અનાે એ લુીમાંડો ઉખાેડી નાાખાી કાાષ્ટનાી માંજિૂ તɓ નાીકાળી હીંતી. જે માંજિૂ તɓ અહીંં માંદિȏ દેરમાંાȏ આજેયાં પાણ છે.ે આ માંદિȏ દેરમાંાȏ જનાૂ ી માંજિૂ તɓ અનાે નાવેી માંૂજિતɓ એમાં બોે માંજિૂ તɓ છે.ે જનાૂ ી માંજિૂ તɓ ખાȏદિડત જણાતાȏ તેનાે જિસદ્ધપાુરનાી નાદેીમાંાȏ પાધારાવેવેા જતા હીંતા, પાણ માંૂજિતɓ લુઇ જવેા રાખાેલુુȏ ગુાડુȏ ખાસ્યાંુȏ નાહીંં. એટલુે એ માંૂજિતɓ પાણ અહીંં જ રખાાઇ. વેળી શ્રીીકાૃષ્ણ અનાે બોલુરામાંનાી વેાતો પાણ આ સ્થાનાકા સાથે વેણાયાંેલુી છેે. બ્રહ્મ પાુરાણમાંાȏ આ લુંબોજ માંાતાનાો ઉલ્લાેખા છેે. અહીંં બ્રહ્માજીનાી માંૂજિતɓ તથા માંȏદિદેર પ્રાંાȏગુણમાંાȏ અન્યાં દેેવે-દેેવેીઓ જિબોરાજમાંાના છેે.

ચાૈત્ર સુદે-7 અહીંં રથયાંાત્રા નાીકાળે છેે તથા નાવેરાજિત્રમાંાȏ šાજિવેકાો માંોટી સȏખ્યાંામાંાȏ ઉમાંટે છેે.

પાડે તમાંે ) હીંોયાં તો તે શšુ કાારી છે.ે

• કાેટલુીકા જિવેજિશષ્ટ પાૂજામાંાȏ પાીપાળાનાા પાાનાનાુȏ તોરણ પાણ બોાȏધાવેામાંાȏ આવેે છેે અનાે ક્યાંાȏકા તેનાા ડાળી પાાના વેડે કાોઈ હીંવેના પાણ કારવેામાંાȏ આવેે છેે.

• તȏત્ર શાસ્ત્રનાી દ્રુક્સિષ્ટએ જિવેદ્વાાનાનાા માંાગુɓદેશɓના માંુજબો જો રોજ-બો-રોજનાો વ્યાંવેસાયાં બોરોબોરનાા ચાાલુે તો શજિનાવેારે સવેારે પાીપાળાનાા વૃક્ષનાુȏ પાાના લુાવેી તેનાે વ્યાંવેસાયાં સ્થળનાી પાોતાનાી બોેસવેાનાી ગુાદેી નાીચાે રાખાે અનાે તે માંુજબો દેર શજિનાવેારે નાવેુȏ પાાના લુાવેે અનાે જૂનાુȏ પાાના નાદેીમાંાȏ પાધારાવેે તો ધાીરે ધાીરે વ્યાંવેસાયાંમાંાȏ વૃજિદ્ધ થતી જોવેા માંળે છેે,

• જ્યોોહિ’ષશાાસ્ત્ર–ી દૃષ્ટિƂએ: જો કાોઈ શજિના ગ્રહીં સȏબોȏજિધાત પાીદિડત હીંોયાં તો દેર શજિનાવેારે પાીપાળાનાા વૃક્ષ નાીચાે દેીવેો પ્રાંગુટાવેી પાદિરક્રમાંા કારવેાથી રાહીંત માંળે છેે, શત્રુ શાȏત થાયાં છેે, રાહું, કાેતુ ગ્રહીંનાો કાુપ્રાંšાવે ઓછેો થાયાં છેે, જીવેના પાર સારી અસર પાડે છેે.

• હિ—તૃ શાાȏહિ’ : દેર અમાંાસ અથવેા દેરરોજ તેમાંજ જિપાતૃ માંાસ દેરજિમાંયાંાના શ્રીદ્ધાથી પાીપાળાનાુȏ પાૂજના કારવેાથી જિપાતૃ ખાુશ થાયાં છેે, તૃપ્ત થાયાં છેે અનાે આશીવેાɓદે આપાે છેે.

• અન્યો : પાીપાળાનાા વૃક્ષનાી પાદિરક્રમાંા કારવેાથી આયાંુ વૃજિદ્ધ થાયાં છેે, જળ જિસȏચાનાથી પાાપાનાો નાાશ થાયાં છેે, માંજિહીંલુાઓ જિનાયાંજિમાંત પાૂજના કારે તો યાંોગ્યાં સȏતાના પ્રાંાજિપ્ત થાયાં છેે.

એકા માંાન્યાંતા માંુજબો પાૂજનાીયાં પાીપાળામાંાȏ જિપાતૃ અનાે દેેવેનાો વેાસ હીંોયાં છેે, અપાૂજનાીયાં પાીપાળામાંાȏ પ્રાંેતનાો વેાસ હીંોયાં છેે તો કાેટલુાકા જિવેજિશષ્ટ સ્થાના પાર પાીપાળા પાર યાંજિક્ષણીનાો વેાસ હીંોયાં છેે જેનાી જાણકાારી કાોઈ જિવેદ્વાાના પાાસે માંેળવેવેી જોઇએ. પાીપાળાનાા વૃક્ષ નાીચાે રાત્રે સુવેાથી કાે માંૂત્ર ત્યાંાગુ કારવેાથી ગુેરલુાš થાયાં તેવેુȏ પાણ જાણવેા માંળે છેે.

કાુદેરતનાા આ

પ્રાંણામાં. અમાંૂલ્યાં વેરદેાનાનાે