Beachd Ailein
LE MÒDAN IONADAIL na bliadh na air tòiseachadh feadh na dùthcha tha cothrom às ùr aig clann agus inbhich an cuid cànain is dualchais fhoillseachadh le moit.
Dìleab luachmhor gun teagamh, agus tha cothrom cuideachd aig luchd-èisteachd is fianais nan tachartasan seo luach a chur air brìgh agus snas an obair- oideachaidh a fhuair gach neach a tha a’ gabhail pàirt anns na farpaisean.
Is math an sgàthan sùil caraid their an seanfhacal, agus tha comasan namfarpaiseach nan sgàthan air dìcheall luchd-teagaisg, pàrantan, seanairean is seanmhairean. Agus a bharrachd air na tha ga lìbhrigeadh gu foirmeil ann an sgoiltean, tha mòran den ionnsachadh cuideachd a’ tachairt an ìre mhath gun fhios ann am beatha làitheil an neach-ionnsachaidh.
Nuair a thig e gu comasan cànain agus fileantachd, tha dùbhlan sònraichte aig mòran de luchd-ionnsachaidh na Gàidhlig leis nach eil iad beò ann an coimhearsnachd anns am bheil an cànan ga cleachdadh gu nàdarra agus tha seo a’ cuingealachadh fàs stòr-fhaclan agus ghnàthasan- cainnt.
Cluinnear fileantaich bho àm gu àm a’ càineadh dìth daingneachd na Gàidhlig aig cuid a dh’ionnsaich i, neo a tha ga h-ionnsachadh, ach feumar cuimhneachadh nach eil a’ mhòr- chuid dhiubh sin am bogadh sa chànan mar a bha sinne a fhuair i mar dhìleab mhàthaireil.
Rinneadh mòran adhartais thar nan ceathrad bliadhna a dh’fhalbh a’ cruthachadh chothroman gus staid na Gàidhlig a neartachadh agus tòiseachadh ri fàs a-rithist. Ach chan eil sinn faisg air an t-strì an aghaidh crìonadh na Gàidhlig a bhuannachadh agus tha i fhathast ann an suidheachadh air leth cugallach agus tha a’ cheart uimhir de naimhdeas ann dhi ‘s a bh’ ann riamh.
Thug spàirn mhòran cheatharnach dhuinn goireasan bunaiteach foghlaim agus craolaidh, agus tomhas de dhìon phoilitigeach, ach tha sinn uile a’ tuigsinn nach eil an sin ach toiseach tòiseachaidh. Ach ri linn ‘s cho beag ‘s a tha àireamh luchd- cleachdaidh na Gàidhlig, feumaidh an leasachadh tachairt an lùib, mar phàirt fiù ’s, mòr-choimhearsnachd Beurla agus tha feum daonnan air deisealachd agus ealantas ann a bhith toirt chùisean air adhart.
Tha mise a’ tuigsinn glè mhath carson a tha cuid de Ghàidheil mì-fhoighidneach agus mì-riaraichte le leithid fo-thiotalan phrògraman telebhisean agus na bheil de Bheurla ann an cuid de phrògraman.
Ach saoilidh mi gum feumar a bhith faiceallach nach toir iomairt a dh’ionnsaigh sàr-mhathas buille bàis dhan t-seirbheis a thug cho fada ga buinnig agus a tha na coimhearsnachd Gàidhlig luachmhor dha mìltean feadh na dùthcha! THE PAST 40 years have seen significant progress in the winning of political support and the establishing of educational and broadcasting structures for Gaelic.
But the challenge to revitalise the language continues, and progress requires dexterity and diplomacy. While fully understanding frustration with issues of sub-titling and English content on a Gaelic television channel, I believe great care must be taken lest this vital Gaelic resource is lost to its community.
It is always easier to start a war than make peace, and internal strife will not serve our Gaelic community.
Ailean Caimbeul (Allan Campbell) ailean@obantimes.co.uk