Beachd Ailein
‘Se suidheachadh dòrainneach a th’ ann mar a tha am fàsgadh air maoin sheirbheisean poblach a’ leantainn ‘s gun bhoillsgeadh dòchais air faochadh, agus aig amannan saoilidh tu gum bheil dàrna suidheachadh a’ magadh air fear eile nuair a chithear amasan mòra leasachaidh gam foillseachadh aig an aon àm ‘s a tha sochairean sheann daoine is eile gan gearradh bhuapa.
Mar a tha an seanfhacal ag ràdh ‘s e obair latha tòiseachadh agus ged a tha iomairt ath-nuadhachaidh na Gàidhlig air adhartas a dhèanamh bho thòisicheadh faisg air leth-cheud bliadhna air ais tha dùbhlan mòr romhainn fhathast gus am blàr sin a bhuinnig. Ma chailleas sinn gluasad na h-iomairt dh’fhaodadh nach gabh e cur gu dol a- rithist!
Ach tha rudan misneachail a’ tachairt is treas Plana Nàiseanta Gàidhlig againn air ghluasad agus bho chionn beagan sheachdainean dhaingnich grunnd bhuidhnean poblach an cuid taice agus dealas dha amasan a’ Phlana aig coinneimh le Iar-Phrìomh Mhinistear Alba, Iain Swinney. Ghabh buidhnean fa leth uallach gus raointean leasachaidh àraid dhen Phlana a ghluasad air adhart agus bidh dùil ri aithrisean soirbheachaidh air na h-adhartasan sin nuair a choinnicheas iad ri Mgr Swinney a-rithist san fhoghar 2019. Ach chan eil an obair- leasachaidh seo idir furasta agus, mar a tha sinn a’ cluinntinn cho bitheanta, ged a tha seirbheisean taice gam fàs ‘s e misneachd agus gnìomh an t-sluaigh an rud as deatamaiche dhan Ghàidhlig. Cleachd i neo caill i! Tha sin cho fìor ‘s a bha e riamh, agus nuair a tha àireamh luchd-cleachdaidh cho ìosal ‘s a tha iad, tha an rabhadh nas èiginniche buileach!
Chaidh a dhearbhadh air feadh choimhearsnachdan mhion-chànain an t-saoghail gum bheil bogadh agus foghlam tro mheadhan nan cànan sin na dhòigh èifeachdach air cuideachadh gus mion-chànain ùrachadh. Gun teagamh sam bith cha ghlèidh sin an cànan leis fhèin ach tha e na phàirt air leth bunaiteach am measg na h-acfhainn leasachaidh air am bheil feum, agus le foghlam tro mheadhan na Gàidhlig air adhartas cho mòr a dhèanamh mar-thà cuideachd cha b’ iongnadh ged a bhithte ag iarraidh gun cumadh e a’ leudachadh. Tha co-luadar poblach daonnan doirbh dha mion-bhuidheann leis gum bheil mòr-chuid (agus deamocrasaidh!) gu bhith an aghaidh an rùin. Agus tha sin fìor a thaobh coimhearsnachd na Gàidhlig, ach far am bheil aonta air luach an dualchais seo dhan t-saoghal agus taic eadar-Phàrtaidh air cùl Plana Nàiseanta chan fhaod amas mion-choimhearsnachd a chur an suarachas.
Bha eachdraidh sgioba iomain Bhaile Ùr an t-Slèibh gu ìre an aghaidh Lòbhat ann am farpais Cupa na Camanachd Disathairne seo chaidh agus ged a rinn Lòbhat deagh spàirn bha am Bail’ Ùr airidh air an duais.
With minorities always at risk in democratic processes, it is hugely important and encouraging to have cross-party support for the third National Plan for Gaelic, and commitment from public bodies towards achieving its aspirations. While congratulating Lovat on reaching the Camanachd Cup final there could be no doubt Newtonmore were worthy winners last Saturday.