Beachd Ailein
Thèid an sannt os cionn na h-aithne their an seanfhacal, agus chan eil teagamh nach deach sin a dhearbhadh ann an saoghal gnìomhachas an iasgaich iomadach uair thar nam bliadhnaichean.
Tha cuimhne glè mhath agam fhìn nam òige a bhith a’ faicinn thràlairean, le bratan a’ falach an ainmean is àireamhan clàraidh, a’ sguabadh Loch Dhùn Bheagain, an làn-shealladh mhuinntir choimhearsnachdan na sgìre. Cha robh fònaichean idir bitheanta san àm ach bhiodh cuid air an tàmailteachadh chun na h-ìre ’s gun coisicheadh iad gu cìtheasg gus fònadh a thoirt a’ chroin gu aire Buidheann Dìon an Iasgaich, ach am bitheantas bhiodh na bàtaichean-iasgaich fada air falbh mun ruigeadh bàta smachdachaidh sam bith.
Aig doimhneachd thàinig leithid “purse-seiners” a bha comasach air barrachd a ghlacadh ann an seachdain na thogadh cabhlach de bhàtaichean beaga, agus thug sannt nan eathraichean mòra sin droch bhuaidh air bith-beò choimhearsnachdan a bha an eisimeil an iasgaich. ’S dòcha ri linn na h-eachdraidh sin tha barrachd aire ga thoirt dha glèidhteachas anns a’ ghnìomhachas an-diugh, tha daoine fhathast ris, agus tha e na phàirt air leth cudromach de dh’eaconamaidh choimhearsnachdan nan iomall agus nan eileanan. Chuir e tàmailt agus dragh orm bho chionn ghoirid a bhith a’ leughadh barail eòlaiche gun robh beòshlaint an Eilein Sgitheanaich an crochadh air turasachd. Chan e gnìomhachas ùr a tha seo dhan Eilean idir, ach saoilidh mise gur e fìor bhochdainn a bhiodh ann dha dualchas agus eachdraidh an àite nam biodh gnìomhachasan leithid croitearachd agus iasgach a’ dol à bith. Aig an aon àm ’s e fìor dhùbhlan a th’ ann an amasan dhùthchannan an t-saoghail smachd a ghabhail air truailleadh na h-àrainneachd, agus teasachadh na cruinne a lùghdachadh. Mar a tha sinn a’ cluinntinn cho tric a-nise bho eòlaichean eadar-nàiseanta tha cùisean a’ fàs èiginneach agus mur a coileanar na cinn-uidhe leasachaidh bidh an saoghal agus a chuid sluaigh ann am fìor chunnart. Tha an ùine a’ ruith agus tha aire agus gnìomh ga iarraidh oirnn uile gus cuideachadh a dh’ionnsaigh nan ìrean air am feumar cuimseachadh.
Ach saoilidh mi gum feumar a bhith faiceallach oir tha cunnart ann gum faodadh riaghailtean cuingealachaidh co-cheangailte ri dìon na h-àrainneachd a bhith nam buille-bàis dha doigh-beatha thraidiseanta nan iomall ’s nan eileanan. Fad ghrunnd bhliadhnaichean tha mothachadh air a bhith ann gum bheil sluagh choimhearsnachdan nan iomall agus nan eileanan a’ sìoladh, agus sin gu ìre air sgàth dìth thaighean-còmhnaidh agus ghoireasan dha òigridh a dh’iarradh fuireach far an d’ rugadh ’s na thogadh iad. Ged a tha an dùbhlan seo air deasbad a dhùsgadh chan eil an seòrsa innleachd fhighte fuaighte air am bheil cruaidh fheum air nochdadh fhathast, ach feumaidh sin tighinn gu sgiobalta ma tha coimhearsnachdan nan iomall gu bhith buan.
Ma choinneamh seo uile tha e do-chreidsinneach gum biodh Riaghaltas na h-Alba fiù ’s a’ smaoineachadh air Raointean Shàr Dhìon (HPMAs) a sparradh air na coimhearsnachdan seo! Bheir duine beatha air èiginn, ach cha toir e rath air èiginn!
Allan Campbell, ailean@obantimes.co.uk.