GAELIC COLUMN ANGUS MACDONALD

Abair gu bheil an aimsir air atharrachadh a-nise le uisge agus gèiltean aig amanan. Agus ged a tha i furachd an ìre mhath blàth, chaneil a choltas oirre – tha’n droch thìde cuir a dhreach fhèin air a h-uile càil. Ach an deidh sin, tha obair an fhoghair a leanntainn agus tha’n fheadhainn a tha dèanamh feur ag obair air a h-uile mionaid thioram a gheibh iad. Tha sin nas fhasa dhaibh na bha e uair eigin, oir mu gheibh iad air beagan tiormachaidh a dhèanamh air idir, tha’d dha chuir dha na bèilichean mòra airson sileage a dhèanamh dheth.

Bha sin uair eigin dha thiormachadh a h-uile samhradh gu ìre agus gu faigheadh sinn air a chuir ann an cruachan mòra a’s an iodhlainn, no a-stigh a’s a’ bhàthach fhèin. Agus dh’fheumadh e bhith tioram, oir mun a bitheadh, gu h-iongantach, ghabhadh e teas agus dh’fhaodadh e dhol na theine. Tha cuimhn’ agam turus agus m’athair ag eigheachd airson cuideachadh agus e coimhead ceòth a’ tighinn as an fheur a bh’againn air a stòradh an ceann shìos na bàthaich. ’N uair a fhuair sinn gun an àite far a robh cheòth a’ tighinn, bha e fliuch, dorch a’ coimhead, le toitean beag do cheòth, agus teth ’n uair a chuireadh tu do làmh air. ’S iongantach mun a robh e a’ brachadh, agus an teas a bha tighinn as a sin ag èiridh gu ìre ’s gu robh e dol na theine.

Ach bha tòrr obair as an fheur, bho dheadh a ghearradh an toiseach, an dara cuid le tractair, no bhitheadh m’athair dha spealadh nam biodh gèile air a feur a chuir na shìneadh. Nise sin far a robh obair sgileil, agus mar a bha m’athair dha dhèanamh, chan fhàgadh e gaisinn feor as a dheidh. Agus le cumail a lann geur, chumadh e spealadh fad a là. Bho dhèanadh sinn a’ cheud sgaoileadh air na ràthan, bha sinn a’ cumail dha thionndadh agus dha sgaoileadh gus a’ faigheadh a’ ghrian agus a’ ghaoth air an tiormachadh a dhèanamh. Agus bhiodh sinn dha chuir na ghocaichean airson a dhìon bho’n an uisge, gus a’ faigheadh sinn e gu ire ’s gun deadh a thoirt a-steach dhan an iodhlainn.

’S e obair a bha seo dhan an teaghlach gu leir, agus tha dealbh agam a-stigh le m’athair ’s mo mhàthair, mo sheanair, mi fhìn agus mo bhràthair ag obair air an fheur. ’S e te dha mo pheathraichean a bhiodh air an dealbh a thogail, agus bha’n t’eile air an tigh fhàgail airson a dhol an ceann a cosnaidh air tìr-mòr. Chaneil ach aon duine air fhàgail a’s a’ bhaile an diugh a tha dèanamh an fheoir mar sin, agus tha e fhèin aig aois a-nise agus g’eil e’g radha h-uile bliadhna, gur e sin a’ bhliadhna bho dheireadh.

Dhuinn fhìn dheth, tha na geiltean a’ toirt droch bhuaidh air sìtheanan, dha lùbadh ’s dha’m briseadh. Tha ghaoth cuideachd air feadhainn dha na h-ùbhlan a’ leagail bho’n a’ chraobh mas robh iad abaich–rud a tha còrdadh ri na h-iseanan. Tha mi air gearradh na duilleagan bho na planndraisean sùbh-làr agus air glanadh a luibheanach. Tha’d a’ moladh sin a dhèanamh gun fhios nach eil galair sam bith na measg. Agus mur tha, tha duilleagan ùr air tòiseachadh a’ fas orra, aobhar dhochais gu soirbhich iad aon bhliadhn’ eile. Oir is aithne dhomh na smuaintean a smuainich mi do ’ur taobh, deir an Tighearna, smuaintean sìthe, agus chan e aimhleas, a thoirt duibh, sliochd agus dòchais.