The Press and Journal (Inverness, Highlands, and Islands)
GAELIC COLUMN ANGUS MACDONALD
Tha na seilcheagan a’s a’ chrub a’ dol thar labhart. Tha grunn math aca a-nise air am bàthadh fhèin ann an crogain beag leann. Ach tha dhà na thrì fhathast, a-reir coltais, air bòideachadh seachnadh na dimhe, lag no làidir, agus an àite sin tha’d a’ dèanamh an dichioll ithe nas urrain dhaibh do phlanndraisean chilli. Fhuair mi trì planndraisean a là eile, agus na mullaich air an gearradh dhiabh mu bhàrr na talmhainn a’s na bucais fàs. Agus, direach mar gum bitheadh iad a’ steigeil a-mach an teanganan rium, lorg mi trì cnuimhean neònach dha falach fhein, bho bhonn aon dha na cupanan a’s a robh a leann agam. Chaneil e furusda a bhith na do ghàradair.
Ach tha aon rud air tachart agus tha e toirt togail dha mo chridhe. Tha a’ chraobh oraindsear a th’agam bho bhlàth, agus tha na sìtheanan a’ tòiseachadh a’ fosgladh agus tha fàladh cubhraidh a’ sgaoileadh troimh’n a’ chrub. ’N uair a dh’fhosglas tu dorus a’ chrub, tha fàladh breagha dha co choinneachadh, agus chì thu sìtheanan breagha geal air a’ chraobh oraindsear. Agus tha mi air coimhead cuileagan na laithe air na sìtheanan agus mar sin cha leig mi leas a dhol faisg orra airson gum bith iad torrach.
Tha tòrr shìtheanan mu mheadhon na craoibh, agus tha e na cheist orm de thachras mu thig oraindsear a-mach as a h-uile sìthean a tha sin. Am bith sin ro throm airson a’ chraobh, beag ’s ga bheil i? A feum mi barrachd todhair, no rud eigin a chumas maitheas ris a’ chraobh, a chuir dhan a’ phoit a’s a bheil i? Ceistean airson là eile - se cheud rud, co mheud dha na sìtheanan a thig gu bhith na measan?
Nise tha fios agam gur e faoineas a th’ann a bhith fàidheadaireachd mun an aimsir, gu h-àraid far a bheil sinne a’s na h-Eileanan. Fiughs ged a chanadh ro-shealladh na h-aimsir gu bheil i gu bhith math, glè thrìc chan ann mar sin a bhitheas a’ chùis. Ach tha fàidhean na h-aimsir a’ gealltainn tiormachd airson an ath dhà sheachduinn, agus gun teagamh tha a’ ghaoth air tionndadh gun ear agus an earthuath. Ged a tha i fuar, tha i tioram agus tha mi tòiseachadh a’ farachduinn ain-fhois na mònach. Na faighinn air a’ mhòine a bhuain, agus na faigheadh i seachduinn no dhà do thiormachd bheireadh sin dhith cothrom math. Ach tha mi fhathast gun a rùsgadh, agus bheir sin speil, ach bheir mi beachd ann a là no dhà eile.
Feumaidh mi cuideachd am buntàta a chuir. Leis cho fuar ’s a tha i air a bhith, tha leisg air a bhith orm am buntàta a chuir dhan an talamh. Ach tha h-uile càil deiseil, an talamh air a thionndadh agus am buntàta fhèin a’ tòiseachadh a’ cuir a-mach barran. Dhèanainn a chùis le poca guana ged tha, agus feumaidh mi dhol a dh’fhaicinn mo charaid Stiùbhart airson sin a cheannachd. Ach bha mo bhràthair-cèile, aig a robh tuath ann a Siorrachd Pheairt, ag radha rium gu robh na balaich acasan air coimhead àrdachadh a thrì uighir a’s a’ phrìs bho thòisich an cogadh ann a Ukraine. Co shaoileadh gu robh rud a tha cuid a’ smaoineachadh a tha cho fad as, a dol a thoirt buaidh air obair croite ann an eilean air iomaill na Roinn Eorpa?
Ach sin far a robh sinn bho riamh. Chaneil sin nas fheàrr na tha sinn nuair a tha sinn ag obrachadh comhla, agus a’ dèanamh cinnteach gu bheil ar co-chreutair a’ faighinn na h-aon chothroman ruinn
fhìn.