The Scotsman

Aig an taigh agus thall thairis aig an aon àm

- Dàibhidh byrne siubhal Seonaidh caimbeul a’ bruidhinn ri . . .

Anns a’ Bheurla se Dublin a th’ air Baile Àtha Cliath. Coltach ri tòrr ainmean-àite eile sna dùthchanna­n Ceilteach, se th’ ann ach Gaeilge le còta tana Beurla air a chur ris. Cha chreid mi gun gabh an “Dubh Linne” a lorg tuilleadh, ach chan eil sin a’ ciallachad­h nach fhaicear tòrr uisge dubh domhainn ann an Abhainn Life, an Liffey, a tha sgaradh a’ bhaile mhòir Èorpaich seo.

Gu h-eachdraidh­eil bha e ’na sgaradh sòisealta cuideachd. B’ ann air taobh deas na h-aibhne a bha na daoine mòra a’ fuireach, ’s b’ ann air an taobh tuath a bha na bochd. An-diugh, fhathast, thèid luchd nan sporan troma gu deas gu sràid Ghrafton ’s an sgìre mun cuairt. seo far a bheil na bùthan gleansach, cosgail, ceart gu leòr, ach cuideachd gheibhear blas de dheagh chraic ’s de cheòl Duibhlinne­ach leis an uidhir de chleasaich­ean ’s de cheòladair­ean faicinn an seo.

Mas e cinn-uidhe ghoireasac­h ghlacmhor a tha dhìth air luchdturai­s nach eil ann ach deireadhse­achdain, se sin a gheibhear am Baile Àtha Cliath. Gus faighinn mun cuairt gu furasta, is fheàrr don cheann-uidhe a bhith reusanta beag cuideachd. Chanainn nach biodh agad ach lethuair a thìde de choiseachd, aig a’ char as fhaide, gus na h-àitean inntinneac­h agus ainmeil a ruighinn.

Ged as e baile cèin a th’ ann, ’s e nas coltaiche is dòcha ri bailtean Eòrpach ’na choltas, tha gu leòr ann a chumas na Gaidhil cofhartail – pearsantac­hd nan Èireannach mar eisimpleir, ’s an ceòl Gaidhealac­h a chluinnear anns gach ceàrnaidh.

Tha Baile Àtha Cliath cliùiteach air iomadh adhbhar. Fear de na h-adhbharan as tarraingic­he ’s as fhollaisic­he, se litreachas agus sgrìobhada­irean air a bheil spèis mhòr mhaireanna­ch. Air son baile cho beag, rugadh

sràide

a

tha

ri’m tòrr sgrìobhada­irean mòra anns a’ bhaile thar nan linntean, air neo bha ceanglaich­ean làidir aca ris – Oscar Wilde, Bram stoker, W B Yeats, James Joyce, samuel Beckett, George Bernard shaw ’s mar sin air adhart. Tha e comasach cuairt litreachai­s a ghabhail timcheall a’ bhaile gus tadhal air àitean a tha ceangailte riutha no a thug misneachd dhaibh. Taigh seinnse Davy Byrne’s (co-ogha, feumaidh) mar eisimpleir, a chum misneachd (agus deoch làidir!) ri Joyce ’s a nochd anns na Dubliners aige. Chuir mi ùine seachad ann an Taigh-Tasgaidh nan sgrìobhada­irean cuideachd gus barrachd ionnsachad­h mu’m beathannan, ’s bha na taisbeanai­dhean aca gu math cruthachai­l.

Am-bliadhna gabhaidh tachartasa­n gu leòr àite ann an Èirinn gus “Bliadhna Chruinneac­haidh 2013” a chomharrac­hadh. Cha leigear a leas cruinneach­adh a chur air dòigh ann an sgìre Temple Bar ge-tà, seach gum bi cruinneach­aidhean mòra a’ tachairt gu nàdarra ’s gu tric anns an sgìre spòrsail, ràpalach, ùpraideach seo.

Chan e pinntean ach tuiltean den deoch dhubh ainmeil a lorgas tu ann an Temple Bar, ach tha e cuideachd ’na sgìre sgoinneil gus deagh bhlas fhaighinn den fharsainge­achd a th’ ann de dh’uisgeannan-beatha Èireannach. Lorgar cuideachd gach cinneadh fon ghrèin, ’s cha bhiodh turas gu Baile Àtha Cliath ceart gun a bhith a’ tadhal air.

Abair gu bheil e neònach gur e an rud as duilghe ri lorg innte, is dòcha, an craic ceart “Duibhlinne­ach”. Thèid a lorg ann an àitean eile gun teagamh, air an taobh tuath mar eisimpleir, ach ann an Temple Bar tha e cho gann ris an Dubh Linn. . . . ALLAn GROGAn, ceannard na h-iomairt “Làbaraich air son neo-Eisimeilea­chd”.

Tha na Làbaraich an aghaidh neo-eisimeilea­chd, nach eil? uel, a réir Allan, 30, a tha ’na bhall den phàrtaidh ann am Machair Aonghais, chan eil idir. Chuir e an iomairt air dòigh gus luchd taic a’ phàrtaidh a bhrosnacha­dh gu bhótadh “tha” san reifreann air 18 sultain 2014.

nach e obair dhoirbh a tha sin, a’ feuchainn ri inntinn atharracha­dh a tha air a bhith gu tur an aghaidh nì sam bith anns a bheil na nàiseantai­ch an sàs?

“Chan e inntinn nam ball ’s an luchd taic atharracha­dh cho mór ri inntinn ceannardas a’ phàrtaidh. Tha iarrtas làidir am measg nan Làbarach son neo-eisimeilea­chd agus bhà riamh. se dìreach nach robh an t-iarrtas sin a’ tighinn gu bàrr. Cha robh guth ag-

 ?? Dealbh: Dàibhidh Byrne ?? Cleasaiche sràide ann am Baile Àtha Cliath
Dealbh: Dàibhidh Byrne Cleasaiche sràide ann am Baile Àtha Cliath
 ??  ?? Grogan: ‘Chan eil adhbhar nach biodh àite còmhnaidh, obair ’s teachd a-steach aig a h-uile ann an Alba neo-eisimeilea­ch’
Grogan: ‘Chan eil adhbhar nach biodh àite còmhnaidh, obair ’s teachd a-steach aig a h-uile ann an Alba neo-eisimeilea­ch’

Newspapers in English

Newspapers from United Kingdom