Y Cymro

‘Er iddo ddigwydd dros bedwar can blynedd yn ôl mae’r awduron yn llwyddo i gyfleu erchyllter­au’r llifogydd’

-

Paul i’w ddynodi fel man lle gellid prynu’r pamffled. Gwerthwyd drama Shakespear­e, Titus Andronicus, dan arwydd y dryll hefyd.

Mae gennym ddisgrifia­dau manwl o’r digwyddiad erchyll yn Ionawr 1607; a hawdd dychmygu bod yn y man a’r lle pan orlifodd y dyfroedd.

Ar Ionawr 30ain 1607 am tua naw o’r gloch y bore mae’r pamffled yn cofnodi i bobl weld ton enfawr wrth fynd i’w gwaith: “fel petai fynyddoedd mwyaf y byd wedi llethu’r tiroedd isel neu dir corsiog”. Cred rhai mai niwl neu darth y gwelsant.

Mae’r adroddiad yn cyfleu mor erchyll oedd y digwyddiad. “Bu lawer o ddynion yn gyfoethog pan godon nhw allan o’u gwelyau yn y bore a wnaethpwyd yn dlawd cyn hanner dydd yr un diwrnod.” Mewn llai na phum awr bu farw 2000 o bobl a dinistriwy­d dros 200 milltir sgwâr o dirwedd. Cyrhaeddod­d y dyfroedd hyd at 5 milltir i’r mewndir. Difethwyd yr arfordir o Dalacharn i Gas-gwent.

Achoswyd difrod sylweddol yng Nghaerdydd, ddaioni anfeidrol ei chadw, rhag y fath beryglon.’

Llwyddodd ei ffrindiau i glymu dau gafn llydan at ei gilydd ac anfonwyd dau ddyn gyda pholion i rwyfo tuag ati. Ond nid dyna ddiwedd ei ddioddefai­nt: mae’r awdur yn sôn bod cŵn, cathod, tyrchod daear, llwynogod, ysgyfarnog­od, llygod a llygod mawr hefyd yn gwmni iddi ar y banc. Bu’n ymdrech iddi gadw’r creaduriai­d rhag ymgripio arni. ‘Nid oedd hi gymaint mewn perygl o’r Dŵr ar un ochr: gan gythryblwy­d

 ??  ??

Newspapers in Welsh

Newspapers from Argentina