પાટણનું પૌરાચણક કાચિકા ર્ાતાનું ર્ંદિર ધર્્મચિંતન

ગુર્ર્જ નરેશ સિદ્ધરાર્ ર્યસિહં ના શાિનકાળમાં (ઇ. િ. 1094થી 1143) ગર્ુ રાતનું પાટણ અનકે સિધ િમૃસદ્ધથી ભરપરૂ ગણાતું હત.ું અને લગભગ 650 િર્થ્જ ી િધુ િમય ગર્ુ રાતની રાર્ધાની મનાતું હત.ું

િોલકં ી િશં ના મહારાજા સિદ્ધરાર્ ર્યસિહં મહાપ્રતાપી પરદઃુ ખભર્ં ન અને યશસ્િી રાર્િી હતા. તમે ના િલાહકાર હેમચદ્ં ાચાયજી્જ ર્િે ા મહાન જ્ાતા હતા. તમે ના ગ્થં દયાશ્રમમાં સિદ્ધરાર્ના માલિસિર્યનું સનરૂપણ થયલે છે. એ મર્ુ બ સિદ્ધરાર્ ર્યસિહં પોતાનાં કુળદિે ી ઉજ્નજૈ માં બીરાર્માન શ્રી કાસલકા માતાજીના પર્ૂ ન અચન્જ માટે ર્તા હતા. પરંતુ એ માલિપસતના તાબે હત.ું તે જીતિા સિદ્ધરાર્ે માળિા તરફ લશ્કર લઇ ચઢાઇ કરી અને ધારાનગરીનો દગુ જીતી

માળિાના રાજા યશોિમાન્જ કેદ કયા,્જ પછી માતાજીની પજાૂ કરી, અને પ્રાથન્જ ા કરી કે, ‘માતાજી તમે પાટણ પધારો.’

માતાજીએ પ્રિન્ન થઇ કહ્યં કે, હું ગઢકાસલકા છ.ું મને બિે ાડિા ગઢ હોિો જોઇએ. એટલે સિદ્ધરાર્ે પાટણમાં બે ગઢ બધં ાવ્યા. અને માતાજી એ ગઢમાં િપંં ણૂૂૂ ્જ્જ મખુુ ારસિદંં િાથેે પ્રગટ થયા.ંં જ્યાંં હાલ સબરાર્માન છ.ેે. િપંં ણૂૂ ્જ્જ મખુુ ારસિદંં અહીં પાટણ એકલામાંંર્છે.ે. કારણ કે,ે, પાિાગઢમાંં માતાજીના નત્ેે ોના દશન્જ્જ થાય

છે અનેે કલકત્ાના કાલીઘાડમાંં માતાજીની

નાસિકા (નાક) િધુુ ીનંુું

મખુ ારસિદં છે. ઉજ્નજૈ માં ગઢ કાસલકા પણ અપણૂ મખુ ારસિદં િાળાં છે જ્યારે પાટણમાં માતાજી િપં ણૂ મખુ ારસિદં િાથે પ્રગટ થયાં છે.

સિદ્ધરાર્ ર્યસિહં સ્થાસપત આ મદં દરને લગભગ 896 િર્્જ થયાં છે. (ઇ. િ. 1123માં સ્થાપના) ર્ે પાટણની નગરદિે ી ગણાય છે. આ દેિી અગં ને ો ઉલ્ખે િરસ્િતી પરુ ાણમાં પણ આિે છે.

પાટણ નજીકનું સિદ્ધપરુ શ્રીસ્થળ તરીકે પણ ઓળખાય છે. અહીં િરસ્િતી નદી િહે છે. આ સિદ્ધ સ્થળ હોઇ સિદ્ધપરુ કહિે ાયું છે. આ કાસલકા માતાના મદં દર પાિે ર્ ભદ્કાળી માતાજી પણ સબરાર્ે છે. અઢાર હસ્ત ધરાિે છ.ે આ માતાજીને મહાલક્મી તરીકેે પણ ઓળખેે છે.ે. એમની બાર્મુુ ાં

ક્મેે કંં રી માતા સબરાર્ેે છ.ે.ે આ મદંં દર ત્ણ સશખરોિાળુંું છે.ે.

કાસલકા માતાર્ેે પાિત્જ્જ ીજીનુંું સ્િરૂપ હોિાથી તનેે ેે સશિા પણ કહેે છે.ે કહિેિે ાય છેે કે,ે, મગુુ લ શાિકોએ ગર્ુુ રાતના અનકે મદંંદરોનો નાશ કરી તોડફોડ કરી હતી,

પણ પાટણના આ મદંં દર પર હમુુ લો કરી શક્યા ન હતા.

અહીં ચત્જૈજૈ ી નિરાસત્

અનેે આિો નિરાત્ી સિશ ર્ ઉર્િાય

તથા

નોમના દદિિે હિન અને ગાયનિાદન

કાયક્ર્જ મો યોજાય છ.ે ઉપરાતં હીરા-માણકે ના િદું ર આભર્ૂ ણોથી માતાજીને િજ્ કરાય છે.. પાટણમાં અન્ય જોિા લાયક સ્થળોમાં રાણીની િાિ ર્ે િર્ડ્જ હેદરટેર્માં સ્થાન પામી છે. ઉપરાતં િહસ્ત્સલગં તળાિ, રુદ્માળ, ર્નજૈ મદં દર તથા પાટણ પટોળા માટે એક િમયે ખબૂ પ્રખ્યાત હત.ું

ેે ધામધૂૂમથી છે.ે.