ȍબાɓˆે્વે કȍÃ ્વȍરના Šમાનામાં ભારતની oવતહાવસક મુલાકાત લી•ી હતી
તત્કાવલન સોવવયેત સંઘના છેŸા વડા, વમખાઈલ ગો્બાપિચેવે ભારત અને સોવવયેત સંઘ વŘે વધુ મજ્બૂત સં્બંધો મા્ટે અવવરત્પણે પ્રયાસો કયાપિ હતા. સોવવયેત સંઘના વડા તરીકેના તમે ના
9 5 થી 99 સુધીના કાયપિકાળ દરવમયાન ગો્બાપિચેવે ્બે વખત ભારતની મુલાકાત લીધી હતી, 9 6માં અને ્પછી 9 માં.
સોવવયેત નેતાએ 9 6માં સ¾યોના વવરા્ટકાય પ્રવતવનવધમંડળ સાથે ભારતની પ્રથમ મુલાકાત લીધી ત્યારે ભારતના વડાપ્રધાન્પદે રાજીવ ગાંધી હતા. એ સમયે ભારત તેના ્બŴે ્પડોશી દેશો ɬ ્પારકસ્તાન અને ચીન સાથે સરહદી સલામતી મામલે ખૂ્બજ ્પરેશાનીમાં અને વચંતાતુર હતું.
રાજીવ ગાંધી અને ગો્બાપિચેવે એ વખતે સાથે મળી અણુ શસ્ત્રોના મુūે અમેરરકા ઉ્પર દ્બાણ ઉભું કયુું હતું. ભારત મા્ટે ગો્બાપિચેવની મુલાકાત ખૂ્બજ વવવશƂ રીતે મહત્તવની હતી કારણ કે અમેરરકા અને ્પારકસ્તાન વŘેના સ્બં ંધોમાં વધી રહેલી વનક્ટતાનો મુકા્બલો કરવા ભારત પ્રયાસ કરી રહ્યં હતું.
એ વખતે, રવશયન નેતા 26મી નવેમ્્બરે ભારત આવી ્પહોં¬યા હતા અને તે વખતના અહવે ાલો પ્રમાણે વમખાઈલ ગો્બાપિચેવ અને તેમના ્પ˴ી રઈસાનું ભારતમાં એવું જાજરમાન સ્વાગત કરાયું હતું કે જેની તુલના કોઈ્પણ મુલાકાતી વવદેશી મહાનુભાવના સ્વાગત સાથે થઈ શકે નહȣ. નવી રદલ્હીના લÇકરી વવમાનીમથકે હ˭રો લોકો તેમને આવકારવા એકત્ર થયા હતા. એ જ રદવસે ્બŴે નેતાv વŘે વા્ટાઘા્ટોનો પ્રથમ રાઉન્દડ યોજાયો હતો અને તે વખતે રાજીવ ગાંધીએ કહ્યં હતું કે તેv માને છે કે, ગો્બાપિચેવની આ મુલાકાત ભારત ɬ સોવવયેત સંઘના સં્બંધોને વધુ મજ્બૂત ્બનાવવામાં એક મહત્તવનું પ્રકરણ ્બની રહેશે.
એ વખતના અમેરરકન અખ્બાર ધી ન્દયૂ યોકɕ ્ટાઈમ્સના અહેવાલ મુજ્બ રાજીવ ગાંધીએ એવું કહ્યં હતું કે, ɰવમત્રો આવે ત્યારે આ્પણું ěદય ખીલી ઉિે છે. આ્પ અમારી વŘે ્પધાયાપિ છો તેથી અમો ખૂ્બજ આનંરદત છીએ.ɲ
એક અન્દય અમેરરકન અખ્બાર, ધી વોવશં©્ટન ્પોસ્્ટના અહવે ાલ મુજ્બ ગો્બાપિચેવની સોવવયેત સંઘના વડા તરીકેની કોઈ એવશયન દેશની એ ્પહેલી સŧાવાર મુલાકાત હતી. એ મુલાકાત દરવમયાન, ભારત ɬ સોવવયેત સંઘ વŘે સુરક્ા ક્ેત્રે કોઈ નવા કરાર કરાયા નહોતા ્પણ, ્બŴે નેતાvએ રદલ્હી ડેʉેરેશન જારી કયુું હતું, જેમાં તમે ણે અણુ ્પરરક્ણો, અવકાશમાં તમામ શસ્ત્રો અને રાસાયવણક શસ્ત્રો ઉ્પર પ્રવત્બંધો મુકવાની હાકલ કરી હતી.
ધી ન્દયૂ યોકɕ ્ટાઈમ્સના અહેવાલ મુજ્બ ભારતીય અવધકારીv આ મુલાકાતમાં ચીન અને ્પારકસ્તાન તરફથી ્પોતાની સામે રહેલા સુરક્ાના ્પડકારો વવ¤ે રજૂઆત કરી શક્યા હતા. ્પારકસ્તાન મુūે તો ગો્બાપિચેવે સીધી રીતે તો કોઈ ્ટીપ્્પણી કરી નહોતી ્પણ, એવું કહ્યં હતું કે તંગરદલી ઘ્ટાડવા તેv ઈસ્લામા્બાદને સહયોગ આ્પવા ઈ¬છુક છે.
્બે વ¤પિ ્પછી, 9 માં ગો્બાપિચેવ ફરી ત્રણ રદવસના પ્રવાસે ભારત આAEયા હતા. મુલાકાતનો ધ્યેય ્બŴે દેશો વŘેના મજ્બૂત સં્બંધોને વધુ નŋર ્બનાવવાનો હતો. આ વખતે, ઈરાદા્પૂવપિક ગો્બાપિચેવની મુલાકાતનો વવશે¤ પ્રચાર કરાયો નહોતો.
એ વખતે તો કે્ટલાક ભારતીય વવ˶ે¤કોએ એવો ્પણ સવાલ કયɊ હતો ગણાAEયા હતા.
ગો્બાપિચેવ અમેરરકા ɬ સોવવયેત સંઘના સં્બંધો સુધારવા પ્રયાસો કરી રહ્ા હતા ત્યારે અનેક ભારતીય અગ્ણીv એવું વવચારવા લા©યા હતા કે ગો્બાપિચેવની આવી યોજનાvમાં ભારતનું સ્થાન ક્યાં અને કેવું હશે. એ વખતે ગો્બાપિચેવ સામે AEયા્પક રીતે એવા આક્ે્પો થઈ રહ્ા હતા કે, તેv વવકાસશીલ દેશોને તરછોડી દઈ રહ્ા છે.
ગો્બાપિચેવને તેમના ભારતના ્બીજા પ્રવાસમાં શાંવત, વનશસ્ત્રીકરણ તથા વવકાસ મા્ટેનો ઈન્ન્દદરા ગાંધી ્પુરસ્કાર એનાયત કરાયો હતો. તમે ના માનમાં ભારતમાં સોવવયેત સાંસ્કDzવતક મહોત્સવ ્પણ યોજાયો હતો અને તેના સમા્પન સમારંભમાં તેv ઉ્પન્સ્થત રહ્ા હતા.