પિતૃિૂજન અનષે શ્રાદ્ધનું ર્હત્્વ કેર્?

આસ્્થરા િા. ૧૦/૯/૨૦૨૨ શતિવાર ભાદરવા વદ ૧૫/૧થી િા. ૨૫ ૯/૨૦૨૨ રતવવાર ભાદરવા વદ ૩૦ શ્ાદ્ધ પક્ષ

ધીનગર જિલ્ાના દહેગામ તાલુકાના વહેલાલ ગામમાં એક અલૌકકક જિવમંકદર આવેલું છે. િે પ્રણવ પારદેશ્વર મહાદેવ તરીકે જાણીતું છે. અહીં 1251 કકલોનું મોટું પારાનું યાને પારદનું જિવજલંગ આવેલું છે. આ મંકદર નજીક ઘણાં જિલ્વ વૃક્ો યાને િીલીનાં ઝાડ આવેલાં છે. િેથી અહીં શ્ાવણ માસમાં જવિેષ મજહમા ધરાવે છે. શ્ાવણમાં પારદ જિવજલંગની િીલીપત્ોથી પૂજાવનું જવિેષ મહત્વ છે. અહીં શ્ી મા અનંતાનંદ આશ્મ આવેલો છે. જ્યાં આયુવવેકદક સારવાર થાય છે. અહીં કેન્સર િે્વા મહારોગની સારવાર પણ આયુવવેદની દવાથી થાય છે. િેની િીજી િાખા પાલડીમાં અમદાવાદ ખાતે આવેલી છે.

અમદાવાદથી દહેગામ રોડ પર 30 કક.મી. દૂર આવેલા આ તીથ્થમાં કદવ્યજ્યોત આયુવવેદ કરસર્્થ ફાઉન્ડેિન દ્ારા આયુવવેદમાં જવજવધ સંિોધનો પણ

શ્ધ્ધા પૂવ્થક ભાવ અપ્થણ કરવો એટલે શ્ાદ્ધ. આ સામાન્ય સમિણ કહી િકાય, કેમકે જપતૃ વાયુ સ્વરૂપ એટલે અદ્રશ્ય અવસ્થા એટલે િરીર વગર હોય છે તમે શ્દ્ધાપૂવ્થક િે તેમનું જપ્રય ભોિન કે ખીર અપ્થણ કરો ત્યારે તે વસ્તુની સુગંધ અને તમારા ભાવથી સંતુષ્ટ થાય છે થાય છે. તેમિ યોગ અને અધ્યાત્મનો અહીં સમન્વય છે.

ર્રક સંજહતા અને િીજા પુરાણોમાં પારદ જિવજલંગની પૂજાનો મજહમા વણ્થવ્યો છે. િેની પૂજા કરવાથી નકારાત્મક િજતિના પ્રભાવનો નાિ થાય છે. પારદ જિવજલંગની પૂજા કરનાર વ્યજતિની રક્ા તમારા જવનય અને આદર થી પ્રસન્ન થઈ તમને આિીવા્થદ આપે છે અને તમારું જીવન સુખી થાય છે.

િાસ્ત્માં જનત્ય, નૈમેજતક, કામ્ય આ ત્ણ પ્રકાર છે, યમ સ્મૃજતમાં પાંર્ િેમાં જનત્ય, નૈમેજતક, કામ્ય, વૃજદ્ધશ્ાદ્ધ, પાવણ્થ છે, ભજવષ્ય પુરાણમા િાર પ્રકારના

મહાકાલ અથવા મહાકાળી કરે છે એમ પણ મનાય છે.

પારદ જિવજલંગ પારો અને ર્ાંદીના જમશ્ણથી િને છે. િેની પૂજાથી જિવ અને લક્મીજીની કૃપા થાય છે તથા મોક્ પ્રાજતિ થાય છે એમ પણ મનાય છે. પારદ હાઇબ્લડપ્રેિર અને અસ્થમા

મૌનનો મજહમા જવિેષ છે, એ એક એવું િસ્ત્ છે, િેનાથી માણસને સરળતાથી જીતી િકાય છે. ગાંધીજીએ પણ મૌનને મહત્વ આપી જીવનમાં સ્વીકાયુું હતું. મૌન એ માણસનું આભૂષણ છે. મૌન િજતિ પ્રદાન કરે છે એ આપણને સંયમનો પાઠ િીખવે છે. મૌન માત્ િરીરનો િ નથી હોતો, વાણીનો પણ હોય છે. િેમ િારીકરક સંયમથી વ્યજતિને સ્વાસ્્થ્ય અને દીઘ્થજીવન પ્રાતિ થાય છે, તેમ વાણીના સંયમથી વ્યજતિના જીવનની ઘણી મૂંઝવણો અને મુશ્કેલીઓ દૂર થાય છે. માનવજીવનમાં િેટલા સંઘષ્થ કે કલુજષતા પેદા થાય છે, તેમાં તેની કટુવાણી મહત્વનો ભાગ ભિવે છે, જીવનના મોટા ભાગના ઝઘડા કટુવાણીના કારણે પેદા થાય છે. જો વાણી પર સંયમ હોય તો ઝઘડાનો ઉદભવ િ ન થાય. કહ્યં છે કે વાણી અને પાણી સમિદારીપૂવ્થક વાપરો એ િંનેનો વ્યય મનુષ્ય જીવનને કપરું િનાવે છે. વગર જવર્ાયુું ન િોલવું, ન િલ્યામાં નવ ગુણ વગેરે ઉજતિઓ પણ જાણીતી છે. એમાં વાણીના ઉપયોગ જવિે િ ર્ેતવ્યા છે. ઘણા સંિંધો વાણીના કારણે િગડ્ા હોવાના દાખલા જોવા મળે છે. કટુવાણીથી િારીકરક તણાવ, માનજસક

શ્ાદ્ધનું વણ્થન

છે .

પ્રજતકદન

ક ર વ ા મ ાં

આવતા શ્ાદ્ધને

જનત્ય શ્ાદ્ધ કહે

છે, અમાવસ્યા

જતજથ કે પવ્થ

પર શ્ાદ્ધને

પાવણ્થ શ્ાદ્ધ

કહે છે.

ધાજમ્થક

ગ્ંથોમાં શ્ાદ્ધ અંગેની વાત જાણવા મળે છે, જપતૃ પક્મા શ્ાદ્ધ કરવાથી પુત્, આયુ, આરોગ્ય, ઐશ્વય્થ, અજભલાષા પૂજત્થ થાય, જવદ્ાનો પાસેથી જવસ્તૃત માજહતી મેળવી શ્ાદ્ધ કમ્થ સરળતા થી કરી િકાય છે.

૧. ખીર નો પ્રસાદ અપ્થણ કરાય. ૨. ગુગળ, લજવંગ, િવ, તલ, પતાસું થોડા પ્રમાણમાં લઇ ઘરે ધૂપ કરી િકાય

૩.પીપળાના વૃક્ને િળ વડે જસંર્ન

િેવા રોગોમાં ઉપયોગી છે. ઉપરાંત અન્ય રોગોમાં પણ સારવાર માટે તેનો ઉપયોગ આયુવવેદ પદ્ધજતથી તૈયાર કરાતી દવામાં થાય છે.

જિવપુરાણ તેમિ બ્રહ્મપુરાણમાં પણ પારદ જિવજલંગની પૂજાનું મહત્વ વણ્થવ્યું છે. આરોગ્ય પ્રાજતિ, જસજદ્ધ કે સફળતા તણાવ પણ વધે છે. એ િરીર માટે પણ નુકસાનકારક છે.

ગાંધીજી કહેતાં, જ્યાં િોલવા જવિે િંકા હોય ત્યાં મૌન રહેવું. વધુ અનથ્થ િોલવાથી સંઘષ્થની સંભાવના વધી જાય છે. આવી સ્સ્થજતમાં ર્ૂપ રહેવું વધુ ઉત્તમ છે. મૌનથી ઘણા ઉદભવનાર પ્રશ્ો પણ ટળી જાય છે. ૌન મનુષ્યના િજતિસંર્યનું મહત્વપૂણ્થ મહાવ્રત છે. મૌનને સાધના પણ ગણાવી છે.

મૌનની સાધના કરવાથી માણસની િજતિનો સર્ં ય થાય છે. િે સાધક દીઘક્થ ાળ સધુ ી મૌનની સાધના કરે છે તને ામાં એક પ્રકારની જવિષે વાકજસજદ્ધ આવી જાય છે. મૌનથી વાણી પરનો કાિૂ કેળવાય છે તો મૌનથી મનની એકાગ્તા પણ વધે છ.ે એકાગ્તા વધતાં જવર્ારિજતિ, જર્તં નિીલતા પણ વધે છે અને પ્રગટ થાય છ.ે

પ્રાણીની ઓળખ એની વાણી છે, એમ આત્માની ભાષા મૌન છે. માનવ કે કોઇ પણ પ્રાણી જ્યાં સધુ ી જીવે છે, ત્યાં સધુ ી એની વાણીથી ઓળખાય છે, િરીરના મૃત્યુ પછી વાણી પણ જવરામ લે

૧ ૧૦/૯ િજન ૨. ૧૧/૯ રજવ ૩. ૧૨/૯ સોમ ૪. ૧૩/૯ મંગળ ૫. ૧૪/૯ િુધ ૬ ૧૫/૯ ગુરુ ૭. ૧૬/૯ િુક્ર # સાધારણ કદન ૧૭/૯ ૮. ૧૮/૯ રજવ ૯. ૧૯/૯ સોમ ૧૦. ૨૦/૯ મંગળ કરી પ્રદજક્ણા કરી અને પ્રસાદ અપ્થણ કરી િકાય.

૪. જિવ મંકદરમા િઈ પોતાનું મુખ નૈઋત્ય કદિા તરફ રાખી જિવજલંગ પર િળ અજભષેક કરી પ્રાથના કરી િકાય

૫. ઘરે િેસી ગિેન્દ્ર મોક્ના પાઠ વાંર્ી ને પણ પ્રાથના કરી િકાય

માટે પણ પારદ જિવજલંગ પૂજા કરાય છે.

પારદનાં જિવજલંગ ગુિરાતમાં અન્ય સ્થળોએ પણ આવેલાં છે, સુરત અડાિણ - હઝીરા રોડ પર અટલ આશ્મ આવેલો છે જ્યાં પારદ જિવજલંગ છે.

છે પણ આત્મા મરતો નથી, તને મૃત્યુ કે જવનાિ નથી, એ જ્યાં પ્રવાસ કરે છે, તને ી સાથે તને મૌન હોય છે, તને વાણી નથી હોતી. એટલે આત્માની ભાષા િ મૌન છે એ પનુ ઃ િન્મ લે ત્યારે તને વાણી પ્રાતિ થાય છે. એટલે વાણીને સીમા કે મયાદ્થ ા છે, મૌનને કોઇ સીમા કે મયાદ્થ ા નથી. એ બ્રહ્માડં માં જવકસી િકે છે.

વળી, મૌન િાજં તનું પ્રજતક છે, એ એક એવું િસ્ત્ છે, િને ાથી ક્રરૂર કે ગસ્ુ સાવાળી વ્યજતિને પણ હરાવી િકે છે. એ એક અજહંસક િસ્ત્ છે. એટલે જીવનમાં વાદજવવાદમાં ન ઊતરવ.ંુ સામને ી વ્યજતિ ગસ્ુ સામાં ગમે તે કહે, ગમે તટે લું િોલ,ે એને સાભં ળ્યું િ નથી, એમ કરી િતું કરી દો, તમે િાજં ત રાખી મૌન પળો, આપોઆપ પલે ી િોલનાર વ્યજતિ થાકીને િધં થઇ િિ.ે એટલે મૌન અતં જીતે િ છે. અને મૌન પાળનાર પણ િારીકરક રીતે જીતે છે. આપણા ઋજષમજુ ન તપસ્વીઓએ મૌન સાધીને િ અનકે જસજદ્ધઓ મળે વી છે. એટલે તમે ના દ્ારા આપણી સસ્ં કૃજત જવકસી છે અને જીવી છે. સવ્થ અથ્થ સાધના માટે મૌન િ ઉત્તમ છે. માટે ‘મૌનમ્ સવાથ્થ સાધનમ્’ કહ્યં છે. આ મૌનનો મજહમા જીવનમાં સ્વીકારવા િવે ો છે.

૧૧. ૨૧/૯ ૧૨. ૨૨/૯ ૧૩. ૨૩/૯ ૧૪. ૨૪/૯. ૧૫/૩૦. ૨૫/૯ ૯. સૌભાગ્યવતી સ્ત્ી શ્ાદ્ધ ૧૨. સન્યાસીનું શ્ાદ્ધ ૧૪. િસ્ત્પીકડતનંુ શ્ાદ્ધ ૩૦. સવ્થજપતૃ અમાસ અને પૂનમ અમાસ શ્ાદ્ધ

િુધ ગુરુ િુક્ર િજન રજવ

ઉપરાંત કોઈપણ જવદ્ાન પાસેથી માગ્થદિ્થન મેળવી સરળતાથી જપતૃ પ્રત્યેનો ભાવ અપ્થણ કરી તેમનાં આત્માને િાંજત અને સદગજત માટેની પ્રાથના કરી જપતૃના આિીવા્થદ મેળવી િકાય છે, શ્દ્ધા અને ભાવ મુખ્ય છે.