Cách nào phát hiện sớm trẻ dùng thuốc lá điện tử?
Trào lưu thuốc lá điện tử đang xâm nhập nhiều hơn vào trường học, gây ảnh hưởng xấu tới hành vi, lối sống, sức khỏe của học sinh tuổi vị thành niên. Do đó, theo các chuyên gia y tế, các gia đình cần sớm nhận biết việc con em sử dụng để ngăn chặn. TÁ HỎA VÌ CON
HÚT THUỐC LÁ ĐIỆN TỬ
Cô Nguyễn Thị Nga, giáo viên dạy thể dục tại một trường THCS ở Hà Đông (Hà Nội) cho biết, chỉ trong một tháng cô phải mời tới 5 phụ huynh lên làm việc vì học sinh hút thuốc lá điện tử trong giờ học. Đáng ngạc nhiên, tất cả các phụ huynh học sinh khi lên làm việc với nhà trường đều tá hỏa vì không nghĩ con đã sử dụng.
Chị Hồng Vân (ở quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) chia sẻ, bản thân chị không thể tin nổi khi vừa đến cơ quan làm việc thì nhận được tin nhắn của cô giáo mời gia đình đến trường làm việc vì phát hiện con mang thuốc lá điện tử vào lớp học.
“Đến trường, tôi vô cùng bàng hoàng khi được cô giáo đưa điếu thuốc lá điện tử còn mới nguyên, nilon bên ngoài vẫn chưa bóc. Con thú nhận chỉ mang thuốc đến trường cho các bạn xem, mặc dù ở nhà đã hút nhiều lần với các bạn nam ở cùng khu dân cư. Khi bị mẹ tra hỏi, con nói đã tập tành hút thuốc lá điện tử từ đầu năm lớp 7 - một năm rồi mà tôi không hề hay biết. Con nói tiền mua thuốc lá điện tử lấy từ tiền mừng tuổi và mua trên mạng xã hội với giá 120.000 đồng”, chị Vân kể.
Anh Vũ Ngọc Hoà (Nam Từ Liêm, Hà Nội) chia sẻ: “Mấy năm trước tôi đi làm về vô tình phát hiện con đang hút thuốc lá điện tử với hai bạn nữa trong phòng, lúc đó các cháu mới học lớp 9. Bản thân cũng sốc, không nghĩ con đã tập tành hút thuốc từ lúc nào. Gia đình gặng hỏi con khai đã hút từ năm lớp 8. Đến nay, phải trải qua nhiều ngày vất vả, nhờ cả sự can thiệp của y tế tôi mới có thể cai nghiện thành công cho con”.
Theo Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế), thực tế nhiều gia đình cũng rơi vào hoàn cảnh nháo nhào khi phát hiện “con ngoan” của mình đã hút thuốc lá điện tử từ lâu.
Mới đây, BV Nhi Trung ương cũng tiếp nhận trường hợp của em N.A. (nam, 12 tuổi, ở Hà Nội) nhập viện với tình trạng khó thở và co giật.
Theo thông tin khai thác được từ gia đình: N.A. là học sinh ngoan, học giỏi, nhưng bố đi làm xa, mẹ bận công việc nên không dành thời gian quan tâm, giám sát trẻ.
Gần đây, N.A. hay tụ tập với các học sinh lớp trên ở trường học, các học sinh này đã rủ N.A. sử dụng thuốc lá điện tử. N.A cho rằng chơi với các anh lớn tuổi, bản thân mình được trải nghiệm hơn, “làm người lớn” hơn nên đã dùng thử.
CÁCH NÀO
ĐỂ SỚM PHÁT HIỆN?
Ths.BS. Nguyễn Thị Minh Thu - Trưởng phòng Nghiệp vụ y tế (Cục Y tế GTVT) cho biết, thuốc lá điện tử là thiết bị chạy bằng pin, dùng để làm nóng dung dịch lỏng (thường chứa nicotine), biến dung dịch này thành hơi cùng những luồng khói có hương thơm để người hút có thể hít vào phổi. Do đó, trẻ vị thành niên sử dụng thuốc lá điện tử có thể xuất hiện các triệu chứng vật vã, khó chịu.
“Hầu hết mẫu thuốc lá điện tử hiện nay sử dụng ống chứa dung dịch - loại dùng một lần hoặc có thể bơm dịch vào để dùng tiếp. Tuy nhiên, một số thành phần chất ma túy không rõ nguồn gốc và nồng độ cũng có thể được cho vào dưới dạng chất lỏng để tăng cảm giác của người dùng. Đây cũng là nguyên nhân gây ra những hệ lụy khôn lường cho học sinh”, BS. Thu nói thêm.
TS.BS. Ngô Anh Vinh - Phó trưởng Khoa Sức khỏe vị thành niên, BV Nhi Trung ương chia sẻ: Dấu hiệu sớm nhận biết trẻ dùng thuốc lá điện tử khi trẻ có những dấu hiệu bất thường về sức khỏe như: Các biểu hiện hô hấp như ho, hụt hơi, khó thở vì trong thuốc lá điện tử có một số chất có hại cho phổi; Trẻ thay đổi hành vi: Trẻ hay có biểu hiện lo âu, cáu gắt, thậm chí trẻ có xu hướng tham gia các hành vi mạo hiểm; Tìm thấy những vật lạ trong nhà: Thuốc lá điện tử đa dạng về kích thước và hình dáng, do vậy có thể xuất hiện dưới dạng ống, USB…
Nếu cha mẹ tìm thấy những vật thể có hình dáng bất thường trong nhà thì có thể đưa đến bệnh viện để kiểm tra.
Bên cạnh đó là việc xuất hiện mùi lạ. Thuốc lá điện tử thường có mùi hoa quả hấp dẫn trẻ. Những mùi phổ biến là cam, bạc hà, chanh… Nếu cha mẹ ngửi thấy những mùi hương bất thường trong nhà, có thể đó là dấu hiệu của việc trẻ dùng thuốc lá điện tử.
Hoặc khi trẻ có những hành vi hoặc trò chuyện đáng ngờ với bạn bè. Trẻ có xu hướng lén lút sử dụng cùng với bạn bè, do vậy cha mẹ nên để ý khi trẻ có buổi đi chơi đáng ngờ, tham gia chơi cùng nhóm bạn mới, nhắn tin hay trò chuyện bí mật.
Cũng theo TS.BS. Ngô Anh Vinh, để hạn chế tối đa vấn nạn thuốc lá điện tử hiện nay ở lứa tuổi vị thành niên, vai trò của gia đình trong đó có bố mẹ là rất quan trọng. Do đó, bố mẹ cần chú ý dành thời gian quan tâm, lắng nghe trẻ và giám sát trong các hoạt cuộc sống của trẻ trên cơ sở tôn trọng, tránh dẫn đến các hành vi chống đối do bị áp đặt.
Cùng đó, phối hợp với nhà trường để tìm hiểu thêm sinh hoạt, mối quan hệ của trẻ để có thể phát hiện những dấu hiệu bất thường. Khi phát hiện những dấu hiệu bất thường, cần liên hệ với bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý để được thăm khám và điều trị sớm.