Hannah Höch, Punk- u origjinal i artit

në shtëpi nga ushtarët gjermanë ku kokat e burrave të rinj ishin mbivendosur mbi pikturat e musketjerëve, ata kuptuan fuqinë e “pri e ngjit” për të “tëhuajësuar” imazhet. Kjo rrëfenjë e origjinës është kuptuar disi gabim, sidoqoftë për shkak se prej 1916 – ës Höch – u punonte për botuesin berlinez Ullstein, duke prodhuar dizajnë qëndismash dhe dantellash për periodikë si “Die Dame” dhe “Die Praktische Berlinerin”. Me gjasë ajo ishte e njohur me këto lloj kolazhesh që media e shtypur praktikonte me fotografitë. Höch- u punoi në këto revista artizanati për një dekadë dhe madje shkroi edhe manifeste për disa lloj qëndistarish moderne, në të cilën ajo gëzoi gratë e epokës së Vajmarit për të “zhvilluar një ndjenjë drejt formave abstrakte”. Höch- u, me fjalë të tjera ishte një shtesë e pangjashme ndaj formësimit të egër të Dada- së Berlineze, dhe përpjekjet për ta nxjerrë jashtë tablosë u bënë thuajse të menjëhershme.

Mbase për shkak të trajnimit të saj tradicional në artet e aplikuara, përfshirjen e saj në ilustrimet komerciale apo për vetë faktin se ishte një grua, Grosz- i dhe Heartfield- i iu vunë kundër veprës së saj dhe u përpoqën ta përjashtojnë nga panairi; ajo u rikthye vetëm kur Hausmann- i, një figurë qendrore e grupit, kërcënoi me tërheqjen e tij. Pjesa më e madhe e asaj çka ekspozoi më 1920 – ën ka humbur: kanë mbetur më shumë fotomontazhe dhe pak nga kukullat e saj të famshme dada. Një fotografi e Höch – ut që përkund një prej këtyre figurave të çuditshme e shfaq atë duke u zbavitur me një kostum të hatashëm të fanta- shkencës por ajo nuk e shijoi këtë element ekzibicionist në Dada. Thuhej se ajo sikletosej nga antikët bohemë të konfederatave mashkullore, megjithëse ajo është shfaqur në rol mbështetës ( e armatosur me një sahan dhe një pushkë lodër) në të paktën një performancë të bujshme. Montazhet që Höch – u bëri në vitet në vijim u ndan barabar mes komenteve politike të qarta – pak a shumë në linjë me kolegët komunistë si Heartfield – dhe një kremtim pamor i Gruas së Re të viteve 1920: megjithëse më vonë shtrihet drejt eksperimenteve më formale e abstrakte. Te “Kreu i Shtetit” i 1920 – ës, ajo mori një gazetë të kohëve të fundit të presidentit gjerman Friedrich Ebert dhe ministrit të mbrojtjes Gustav Noske, të pikturuar me mbathjet e banjës në resortin e Baltikut dhe i vendosi figurat e tyre barkalece mbi një model qëndisme të një gruaje me ombrellë, rrethuar nga lule dhe flutura. Një vit më vonë, në Dada- Ernst – që mund të ketë kuptimin e “Dada – Serioz” apo mund të jetë një referencë e kolazhistit Max Ernst – ajo pranëvendoste imazhe sentimentale të feminineti të shekullit XIX me fotografitë e grave të reja atlete, gjymtyrët e të cilave të çliruara nga shtrëngimet e shekullit të vjetër, barazohen me format e lartuara të qiej- gërvishtësve. Nga kjo pikë e tutje, ka këmbë të zhveshura kudo në artin e Höch – ut: duke u përkulur dhe kërcyer, shpesh të amputuar nga trupe çfarëdo, motivi shpreh njëherazi energjinë grafike të Gruas së Re dhe një lloj grotesku surrealist – gjymtyra e prerë me një jetë të vetën. Nga fundi viteve ’ 20, Höch- u humbi kontaktet me pjesën më të madhe të grupit Dada të Berlinit, megjithëse mbajti kontakte të mira me avangardën Europiane: miqtë e saj dhe bashkëpunëtorë të herëpashershëm, përfshinin Tristan Tzara- ën, László Moholy- Nagy- in dhe Kurt Schwitters- in. ( Së bashku me Hans Arp, Schëitters, që më pas ajo e kujtoi si nga të paktët artistë meshkuj që kishte vullnetin ta merrte seriozisht një grua si kolege). Ajo u nda nga Hausmann – i më 1922- shin dhe nga fundi i dekadës lëvizi drejt Holandës ku nisi një marrëdhënie lesbike me shkrimtaren holandeze Til Brugman. Për afro 10 vjet pas panairit Dada, Höch- u refuzoi të ekspozonte fotomontazhet e saj, duke preferuar të përqendrohet te pikturat. Por nuk u ndal duke prerë dhe ngjitur dhe kjo periudhë prodhoi dy prej projekteve të saj më imponuese dhe më vetjake. E parë në Një Muze Etnografik është një grup prej 17 veprash të bëra në fund të viteve ’ 20 që shfaqin imazhe të skulpturave jo europiane të qepura në fragmente të trupave dhe fytyrave njerëzore. Në një katalog për ekspozitën “Ëhitechapel”, studiuesi Brett Van Hoesen shqetësohet për sjelljen e saktë të artistet ndaj materialeve me burim kolonial. Höch- u kish frekuentuar muze etnografikë në Leiden dhe Berlin, por nuk mund të thuhet me siguri se kishte zhvilluar perspektive kritike kundrejt relikteve të kolonive të humbura gjermane apo në mënyrat sesi ato ekspozoheshin. Ajo dukej më e interesuar këtu në format sesa në politikën, duke eksperimentuar me aglomerate groteske të kokave dhe pjesëve të trupit dhe duke vendosur shpikjet e saj në pllaka me ngjyra të zbehta. Në të njëjtën kohë kishte nisur një projekt më privat, i përmbyllur më 1934 – ën. Albumi i Höch- ut është një album me pjesë të ngjitura me më pak se 100 faqe, në të cilin ka ngjitur 421 fotografi nga revista dhe gazeta....

Përktheu Suadela Balliu