Rrjetet sociale, lajmet e rreme dhe demokracia
ar dhe spekuluar për rastet e Gjermanisë dhe Francës. Në Gjer mani për shembull, në fund të vitit të kaluar, një vajzë 13- vjeçare me origjinë ruse, Lisa F., u raportua sikur ishte grabitur dhe përdhunuar në grup nga një grup refugjatësh nga Lindja e Mesme, duke dëmtuar mjaft politikisht Kancelaren Merkel dhe partinë më të madhe në vend, CDU- në për shkak të politikave të hapjes dhe mikpritjes së refugjatëve të luftës dhe dhënies së azilit politik, që kishin reklamuar dhe mbrojtur me forcë. Pra, një politikë principale që kishte filluar t’i jepte anti- frytet e saj duke penalizuar mesazh- mbajtësin. Siç u dëshmua më vonë pas një hetimi nga zyra e prokurorisë së Berlinit, vajza kishte shpenzuar rreth 30 orë me disa miq të saj dhe nuk kishte shenja përdhunimi. Por ndërkohë në Rusi propaganda në lidhje me rastin kishte marrë dhenë dhe madje edhe ministri i Jashtëm, Lavrov kishte akuzuar Merkelin dhe qeverinë e saj se kishin “fshehur rastin poshtë qilimit” për efekte të politikës së ditës.
Edhe në Francë përgjatë dekadës së fundit është rritur në mënyrë eksponenciale leximi i rrjeteve sociale dhe blogjeve të së djathtës alter nat ive, siç vetëquhen avokatët e ultra- nacionalizmit, ksenofobizmit dhe që bashkon grupet e ndryshme anti- emigratore, anti- myslimane, lëvizjet identitare etj. Disa i referohen këtij grupimi miks si fachospehere ( fascho për fashist). Për shembull, një lajm që qarkulloi rëndom në prag të primareve të Partisë Republikane të qendrës së djathtë në Francë të para pak muajve ishte që Alain Juppe, ish- kryeministri i Francës ishte i lidhur me Vëllezërit Myslimanë, një lëvizje kjo radikale me origjinë Egjiptin, por e përhapur në shumicën e vendeve të Lindjes së Mesme. Është vështirë të përllogaritësh dëmin që i solli kjo kandidatit në fjalë, që ndonëse ishte në krye të sondazheve me diferencë, humbi përballë Francois Fillon, që përgjithësisht cilësohej si “underdog”.
Nga ana tjetër, po aq e rrezikshme është propaganda qeveritare, e cila kombinon efektshëm karrotën e reklamës shtetërore ( apo si në rastin e Francës, një lloj monopoli të fondeve shtetërore për të mbështetur mediat që është kundërshtuar ashpër nga segmente të shtypit) me llojet e ndryshme të propagandës: që nga propaganda e zezë që falsifikon të vërtetat dhe shet “sapunin për djathë”, te propaganda “gri” që shtrembëron faktet apo tek ajo e “bardhë”, që bën marrëdhëniet me publikun të qeverive përkatëse në raport me elektoratin. Duke marrë parasysh peshën dhe mundësinë që ka qeveria për ta bërë një gjë të tillë, merret lehtë parasysh efekti elektoral, që përmes “kërbaçit” dhe “karrotës” mediatike të përcjellë PR- in e saj bashkë me lajme të fabrikuara për të maksimizuar shanset për fitoren elektorale të radhës. Në kushtet e Shqipërisë, pavarësisht mbylljes formale të ‘ transparenca. al’, ky rrezik është akoma më akut dhe vetëm ndërgjegjja qytetare në aleancë me median e besueshme dhe rrjetet sociale mund t’i bëjnë digë minimit të demokracisë në vend.