"KAMARJA E TURPIT"/ "THE GUARDIAN": ISMAIL KADARE, KANDIDAT PËR "MAN BOOKER PRIZE"

Amos

Oz dhe Ismail Kadare janë dy ndër kandidatët më të fortë për çmimin e sivjetshëm, "Man Booker Prize International". "The Guardian" përmend këta dy emra, ndërsa shkruan se romani Oz, i pari në një dekadë ndiqet nga një rrëfim i Kadaresë mbi tmerret e Perandorisë Osmane. Këtë vit, një satirë komunizmi, një rirrëfim i mitit të Robin Hood, i vendosur në Republikën e Kongos dhe një tjetër rrëfim mbi Jeruzalemin ende të ndarë janë mes 13 librave në 11 gjuhë të ndryshme të botës, pjesë e listës së pretendentëve për "Man Booker Prize". Librat nga Evropa dominojnë së bashku me dy romane mbi Izraelin, dhe një vepër nga Kina, një nga Shqipëria dhe një nga Argjentina. Çmimi vjetor, i cili vlerëson veprën më të mirë nga e gjithë bota që është përkthyer në gjuhën angleze ka një vlerë prej 50.000 paundësh, që ndahen në mënyrë të barabartë mes autorit dhe përkthyesit. "The Guardian" shkruan se autori shqiptar Ismail Kadare, 81 vjeç, që është shkrimtari i parë që e ka fituar çmimin ndërkombëtar "Man Booker" në vitin 2005, si një çmim "karriere", është e tanimë në listë për ( Traitor's Niche) "Kamaren e turpit". Romani "Kamarja e turpit" bën pjesë në "ciklin otoman", shkruar nga Kadareja në vitet ' 70, e cila ofron rastin e një meditimi të thellë mbi shtypjen dhe ter- rorin në një shtet totalitar. Gjatë pjesës së parë të shekullit XIX, në kontekstin e rënies së paevitueshme të Perandorisë Otomane, Ali Pashë Tepelena nga Janina ndërton një principatë të pavarur. Për të parandaluar përhapjen e rebelimit, sulltani e dënon me mizori, duke i ekspozuar kokën e prerë në sheshin qendror të Stambollit, në kamaren që ishte destinuar për kokat e tradhtarëve. Kadareja rindërton karrierën e këtij personazhi misterioz shqiptar, por i interesuar tërësisht për mekanizmin mashtrues të administratës otomane. Ali Pasha, ky admirues i Napolon Bonapartit, me të cilin vendosi marrëdhënie diplomatike dhe i poetit George Gordon Byron, të cilin e priti dhe e strehoi në oborrin e tij gjatë rrugëtimit të tij drejt Greqisë, kishte një jetë plot madhështi, por që u soll si një sundimtar oriental, duke shtypur pa mëshirë çdo tentativë që kundërshtonte autoritetin e tij. Pa i vënë qëllim vetes për të shkruar një roman historik, Kadareja rindërton me detaje tepër të stërholla atmosferën e kryeqytetit otoman, të dominuar nga pushteti absolut i sovranit, si dhe nga mekanizmi i tmerrshëm, nën rrotat e të cilit bien si viktima jo vetëm të mundurit, por edhe fitimtarët. Në promovim morën pjesë shumë gazetarë dhe njerëz të kulturës, admirues të shkrimtarit të madh shqiptar.