Mungesa e idealistëve dhe oborret partiake me karrieristë

( vijon nga faqja 1)

... të fundit fitoi forca më e organizuar e me elektorat të palëkundur, e cila ka pesëdhjetë vjet që shijon fitoret në këtë vend. Pra, nuk ishte diçka e papritur. Nuk ishte ndonjë hata e madhe që humbi Partia Demokratike. Ashtu siç, nuk ishte ndonjë sukses i madh që fitoi Partia Socialiste. Edi Rama fitoi timonin të cilin e kishte.

PS- ja fitoi qeverisjen pa të tjerë. Po çfarë fituan dhe çfarë humbën shqiptarët, askush nuk mund të na e thotë. Personalisht nuk jam për qeverisje të tillë. Qeverisja njëpartiake hap probleme në realizimin e disa premtimeve dhe disa marrëveshjeve Rama- Basha, të cilat do të kërkonin një shumicë votash.

Gjithsesi fitoi një parti shqiptare dhe humbi një parti shqiptare. Kjo gjë duhet kuptuar edhe nga humbësit, por edhe nga fituesit. Ajo që më bëri më shumë përshtypje në këto zgjedhje ishte mungesa e entuziazmit te fituesit dhe mungesa e një trishtimi të thellë te humbësit. Kjo tregon që elektorati i përjetoi këto zgjedhje qetësisht. Psikologjikisht kemi një lloj emancipimi të elektoratit. Dhe pjesëmarrja tepër e ulët e këtyre zgjedhjeve, 43.6%, tregon për një elektorat të dëshpëruar dhe të pavendosur.

PS- ja ka fituar me 24% të zgjedhësve. Pra, “Mos u gëzo o i gëzuar dhe mos u hidhëro o i hidhëruar”. Shpresoj që këto të jenë zgjedhjet e fundit ku pjesëmarrja të jetë kaq e ulët dhe i uroj PS- së ta drejtojë vendin me premtime serioze këtë katërvjeçar. PDsë i uroj të zgjidhë ngërçin që e ka kapur. Personalisht, si një nga themeluesit e kësaj partie, e shoh si shumë serioze këtë rënie.

Arsyet janë të ndryshme. Kryesorja, ajo që i gërryen të gjitha partitë, është drejtimi vertikal. Njëshi është gjithçka. Sa zgjidhet njëshi në parti, mbaron demokracia. Ai zgjedh anëtarët e kryesisë, ai bën lista për deputetë, ai del në media dhe shfaq mendimet e tij të cilat nuk janë mendime kolegjiale, ai afirmon dhe çafirmon, ai bën gjithçka. Pra, ne nuk kemi parti. Ne kemi njësha që privatizojnë mendimin partiak dhe gjithçka tjetër. Ai është njëshi. Anëtarët e saj, madje edhe anëtarët e komitetit drejtues, janë zerot që pasojnë. Në këtë drejtim, statutet e partive flasin qartë. Njëshi bashkë me humbjen mban dhe përgjegjësinë e plotë të saj. Moralisht ai, qysh në orët e para të humbjes duhet të japë dorëheqjen. Mirëpo edhe kjo nuk është aq e thjeshtë, po të mendosh se ata të ashtuquajtur zero, pas një humbjeje kërkojnë të ngjiten në postin e njëshit. Lulzim Basha humbi në këto zgjedhje, edhe pse përpjekjet e tij ishin të mëdha për t’u ngjitur në postin e kryeministrit. Flitet shumë për shitblerje votash. Ehe kjo duhet të ketë ndikuar, por nuk është e gjitha. E dukshmja është natyra karrieriste dhe individualiste e njëshave që drejtojnë pushtetin sipas parimit të njëshit. Këto cilësi u shfaqën qartazi edhe te Lulzim Basha, i cili në çdo takim me elektoratin thërriste me zë të lartë “Unë do të jem kryeministri i qeverisë së ardhshme”. Në një kuptim kjo fushatë zgjedhjesh bëhej midis tre njëshave, ose, e thënë më ndryshe, beteja bëhej midis tre njëshave. Kjo gjë ka ndikuar jo pak në elektoratin e djathtë. E kam thënë edhe një herë tjetër, “Partitë e deformojnë personalitetin e njeriut”. Pra, në një farë mënyre, anëtarët e një partie, sipas J. P. Sartër, kanë pësuar një farë deformimi në personalitetin e tyre. Ç’do të bëjë një zero e cila shndërrohet papritur në njësh? Ç’do të bëjë një karrierist i cili ëndërron të zëvendësojë paraardhësin, nëse atij i mungon ideali i një partie opozitare e cila synon të realizojë ëndrrën 70vjeçare të opozitës shqiptare? Do të imitojë paraardhësin. Do të veprojë me të njëjtat mënyra siç veproi paraardhësi. Zakonisht në oborret e partive vërtiten persona pa personalitet. Personalitetet nuk bëhen dot sahanlëpirës.

Në oborret e partive ka vetëm lakej, servilë dhe karrieristë. Këtu fillon e keqja. Prej kësaj dere dolën emrat e deputetëve anonimë në listën e PD- së. Eksperienca paszgjedhore ka treguar që deputetë të tillë anonimë, të dalë nga listat e kryetarëve të partive si servilë dhe karrieristë të kryetarit, njerëz pa kulturë, pa intelekt e pa ideal i kthejnë krahët elek- toratit të vet. Elektorati e ka humbur besimin te deputeti listor, ai ka qenë në mëdyshje: të shkojë në votime dhe të votojë dhe këtë herë në tym, duke i mbajtur besën partisë, apo t’i bojkotojë këto zgjedhje, pa interes për të ardhmen e tij?

Nga sa kam konstatuar unë në këta 27 vjet zgjedhje të lira, midis dy elektorateve ka një ndryshim psikologjik. Elektorati i PS- së është më i angazhuar, pjesëmarrjen në zgjedhje ata e konsiderojnë si një detyrë partie. Ndërkohë që, demokratët psikologjikisht thyhen më shpejt, manipulohen më shpejt, lodhen më shpejt dhe zhgënjehen shpejt; zgjedhjet nuk i konsiderojnë si detyrë patriotike, dhe as si një “detyrë mbi detyrat”. Në këtë fitore të thellë nuk kanë ndikuar shitblerjet.

Një pjesë e madhe e elektoratit të PS- së ka bindje të konsoliduara, që e kanë zanafillën qysh në format politike të viteve të kaluara, ndërkohë që elektorati i PD- së nuk ka bindje të djathta. Ata janë fëmijët e ish- shtresave të përmbysura që pritën shumë nga Partia Demokratike. Trajektorja zigzage e PD- së gjatë këtyre viteve e ka rrudhur dhe zhgënjyer elektoratin e vet. Madje, edhe në programin e saj ajo nuk e ka përkrahur elektoratin e vet, as në kthimin e pronave dhe as në shpërblimin e ish- të burgosurve dhe të persekutuarve politikë. Shto këtu edhe oborrin e kësaj partie, ku kanë vërshuar karrieristë, lakej, servilë, persona pa personalitet dhe pa kulturën e nevojshme. Duke diskutuar sot për dorëheqjen e liderit më të ri të asaj partie, Lulzim Basha, unë mendoj se problemi nuk qëndron te dështimi i tij. Riformimi i PD- së duhet nisur nga riformimi i njëshit. Para se të zgjidhet lideri i ri, duhet menduar për figurën e njëshit. Duhet diskutuar gjerësisht multidimensionali i njëshit në qendër dhe në bazë. Sa dëgjohet zëri i anëtarëve të saj dhe sa liri mendimi ka brenda saj? Cilat janë figurat që mund ta udhëheqin këtë parti? Konkurrentët e paraqitur, a janë ata që kjo parti ka pritur për t’i konsideruar udhëheqësit e saj? Këto janë edhe disa nga defektet e saj që kanë sjellë rrudhosjen në qendër dhe në bazë. Unë e shoh defektin e Partisë Demokratike te mungesa e idealistëve dhe te karrieristët që vërtiten në oborret e kësaj partie.

Ata janë e keqja më e madhe dhe gangrena e saj. Këto ditë ka plasur një diskutim i madh për zëvendësimin e timonierit, Lulzim Basha. Personalisht unë nuk shoh asnjë kandidat të mundshëm që ta zëvendësojë Lulzim Bashën, edhe pse ai gjatë këtyre viteve e udhëhoqi Partinë Demokratike si paraardhësi i tij, me një individualizëm të theksuar. Duke pasur parasysh se në parti njëshi është gjithçka, zgjidhja e kryetarit të Partisë Demokratike është një çështje tepër e rëndësishme. Ajo nuk i ngjan emërimit të drejtorit të KESH- it apo drejtorit të Doganave. Emri i kryetarit të ri të kësaj partie lidhet me perspektivën e vendit dhe me fatin e kombit. Lideri i ri nuk është problem për zgjidhje i kryesisë së partisë, por problem për zgjidhje kombëtare, madje mbarëkombëtare. Nuk ka kohë për eksperimente. Aq më tepër kur mendon që partitë jo vetëm privatizohen, por bëhen edhe pronë familjare. Nuk është koha që të mendojmë sipas proverbit: “Kush rri nën pemë, ha kokrrat”. Ëndrra karrieriste e atyre që vegjetojnë në oborrin e PD- së duhet të marrë fund. Një lider i ri duhet të bëhet problem mbarëpopullor. Ai mund të jetë një personalitet i njohur, që duhet kërkuar brenda dhe jashtë vendit. Është koha të mos bëjmë më gabime që do na kushtojnë shtrenjtë në vitet që do vijnë.

Në oborret e partive ka vetëm lakej, servilë dhe karrieristë. Këtu fillon e keqja. Prej kësaj dere dolën emrat e deputetëve anonimë në listën e PD- së. Eksperienca paszgjedhore ka treguar që deputetë të tillë anonimë, të dalë nga listat e kryetarëve të partive si servilë dhe karrieristë të kryetarit, njerëz pa kulturë, pa intelekt e pa ideal i kthejnë krahët elektoratit të vet. Elektorati e ka humbur besimin te deputeti listor, ai ka qenë në mëdyshje: të shkojë në votime dhe të votojë dhe këtë herë në tym, duke i mbajtur besën partisë, apo t’i bojkotojë këto zgjedhje, pa interes për të ardhmen e tij?