Ish- themeluesit: Kritikët humbën privilegjet, PD- ja të ringrihet
Lazër Stani: Të ndalë sulmi dhe agresiviteti patologjik ndaj Lulzim Bashës "Mendjet e turbullta do të kthjellohen shpejt"
Ish- themeluesit e PD- së përcjellin me shqetësim sit uatën e rëndë në Partinë Demokratike pas humbjes së thellë të 25 qershorit, duke apeluar që t'u jepet fund sulmeve dhe urrejtjes së pakuptimtë ndaj njëri- tjetrit. "Gazeta Shqiptare" sjell në këtë forum tre zëra të fortë të së djathtës, ish- themelues, ishdeputetë të PD- së, por edhe shkrimtarë të shumënjohur, Bardhyl Londo, Lazër Stani dhe Parid Teferiçi. Ata bëjnë thirrje për daljen nga llogorja e urrejtjes ndaj njëri- tjetrit dhe të bashkojnë energjitë për ringritjen e PD- së dhe rikthimin sa më të shpejtë të saj në pushtet.
Z. Stani, zgjedhjet e 25 qershorit nxorën fituese PS- në, ndërsa PD- ja është humbësja e këtyre zgjedhjeve. Cilët mendoni se ishin faktorët që sollën një humbje kaq tronditëse të Partisë Demokratike?
Mendoj se fitorja e zgjedhjeve nga një parti e vetme, marrja e "timonit dhe tepsisë" nga një njeri i vetëm, nuk është një lajm i mirë për Shqipërinë dhe shqiptarët. Gjatë këtyre ditëve e kam kujtuar shumë herë thënien e shkrimtarit Eduardo Galeano se "Historia në të vërtetë nuk thotë kurrë ' Lamtumirë'. Historia thotë ' Shihemi më vonë'". Ne tani, si në të shkuarën tonë të hidhur, kemi në pushtet një parti dhe një njeri që i ka në dorë të gjitha fijet e pushtetit. Kjo situatë e shton seriozisht rrezikun e autoritarizmit, aq më tepër që në Shqipëri institucionet janë tepër të brishta e lehtësisht të kontrollueshme, ndërsa opinioni publik përgjithësisht i manipuluar. Përballë këtij rreziku, e vetmja garanci është opozita e fortë, e aftë të kontrollojë dhe frenojë qeverisjen në aventurat e saj, duke qenë njëkohësisht një opozitë bindëse për qytetarët, alternativë e besueshme, projekt politik konkurrues, ambicioz, i sigurt në të ardhmen e vet. Opozita është shëndeti i një demokracie. Me një opozitë të ligur, sigurisht do të kemi një demokraci shëndetligë. Për fat të keq, rezultati dramatik në zgjedhje, ka sjellë një krizë të thellë në partinë më të madhe opozitare, Partinë Demokratike. Menjëherë pas shpalljes së rezultatit të zgjedhjeve, politikanë dhe ish- politikanë të PD- së dhe segmente të caktuara të kësaj partie, nxituan për të gjetur fajtorin e kësaj humbjeje dhe për ta kryqëzuar atë. Një revansh barbar, primitiv, i pamëshirshëm, që më ka kujtuar turmat e ekstremistëve, që gjejnë një grua të pambrojtur dhe e qëllojnë nga të gjitha anët me gurë, duke e akuzuar atë si mëkataren, pavarësisht se vetë mund të jenë njëqind herë më shumë mëkatarë. Unë personalisht nuk e kam takuar kurrë Lulzim Bashën, përveçse ndonjë ceremonie zyrtare, nuk kemi pirë kurrë bashkë një kafe, por si njeri dhe si shkrimtar, nuk mund ta pranoj një sjellje të tillë çnjerëzore, një barbari të tillë, një primitivizëm të tillë, që në thelb nuk frymëzohet nga ideale dhe parime, po nga smira, pakënaqësi, mllefe, interesa të pista, ego personale, shpirtvogëlsi dhe vese të tjera tipike shqiptare. Pa dyshim, Lulzim Basha, si kryetar i PD- së, ka përgjegjësi për rezultatin e zgjedhjeve, por përgjegjësia nuk është vetëm e tija. Unë jam skandalizuar kur politikanë të lartë të PD- së, figura qendrore të kësaj partie, kërkuan dorëheqjen e kryetarit të partisë në mesin e fushatës zgjedhore dhe gjatë gjithë fushatës nuk punuan as një ditë të vetme për fitoren e Partisë Demokratike. Agresiviteti i tyre patologjik ndaj Lulzim Bashës në momentin më të vështirë të PD- së, tregon se ata mezi ç'kanë pritur që PD- ja të humbë zgjedhjet. Ky nuk është moral politik dhe as moral njerëzor! Njerëz të tillë nuk mund ta ringrenë PD- në, nuk mund ta rikthejnë atë në parti të vlerave, në parti të së ardhmes së shqiptarëve, në parti fituese. Nuk duhet harruar kurrë se Partia Demokratike u themelua si një parti e elitës së shoqërisë shqiptare, nga studentët dhe intelektualët, dhe se në rrugën e saj drejt fitores së parë të madhe pati mbështetjen e pothuajse gjithë inteligjencës shqiptare, shkrimtarë, artistë, profesorë, doktorë, akademikë, inxhinierë dhe profesionistë të tjerë, që nuk ishin ndotur gjithaq nga diktatura dhe të gjithë e kishin vuajtur mungesën e tmerrshme të lirisë. Në diskursin e 27 viteve, Partia Demokratike ka pasur uljengritjet e saj dhe, sigurisht, edhe kontributin e saj të pazëvendësueshëm në çdo arritje të rëndësishme të Shqipërisë në këto vite. Pikërisht për këtë PD- ja është një aset i çmuar kombëtar, që me çdo kusht duhet ringritur fuqishëm.
Kundërshtarët e akuzojnë Lulzim Bashën se me "Republikën e Re" nxori nga skena PD- në dhe se marrëveshja me Ramën ishte fatale. Ju si mendoni?
As njëra, as tjetra. Mendoj se "Republika e Re" e propozuar nga z. Basha ishte projekti më i mirë politik që u është ofruar ndonjëherë shqiptarëve në këto vite. Kam lexuar para disa vitesh programin politik të CDU- së dhe gjithmonë kam menduar se një program i tillë i përshtatur për Shqipërinë, do të ishte zgjidhja më e mirë për ndërtimin e një të ardhmeje të sigurt për një Shqipëri ekonomikisht, kulturalisht dhe shoqërisht të zhvilluar, moderne dhe perëndimore, ku qytetarët jetojnë të lirë dhe në mirëqenie, gëzojnë të drejta dhe marrin përgjegjësi, kanë mundësi të zhvillojnë potencialet e tyre njerëzore dhe krijuese. Projekti i "Republikës së Re" i hartuar dhe i konsultuar edhe me ekspertët gjermanë të CDU- së dhe fondacionit "Konrad Adenauer", pikërisht atë frymë kishte, atë përmbajtje në tërësinë e vet. Për fat të keq, kjo nuk u arrit "PD- në nuk e ringrenë fushatat negative që anatemojnë individë të veçantë dhe që këto ditë, për fat të keq, janë shtuar. Por le të shpresojmë se ky është vetëm një nervozizëm kalimtar dhe mendjet e turbullta do të kthjellohen shpejt", - deklaroi z. Stani. të perceptohej masivisht nga votuesit e djathtë dhe shqiptarët, qoftë për shkak të kohës së shkurtër, qoftë edhe për keqinterpretimet që iu bënë nga kundërshtarët dhe rivalët politikë të zotit Basha, që e interpretuan këtë projekt thjesht si një strategji për të eliminuar rivalët e vet politikë brenda partisë, dhe trashëgiminë historike të PDsë, çka unë mendoj se nuk qëndron. "Republika e Re" mbetet një projekt politik ambicioz, pavarësisht se nuk u votua kësaj here, që një ditë, kur të legjitimohet me votën e shqiptarëve, do të jetë garanci për një Shqipëri të zhvilluar, moderne dhe europiane. PDja nuk mund të heqë dorë nga ky projekt, që në fund të fundit ka kumbuar në zemrat e shqiptarëve që në ditën e themelimit të Partisë Demokratike. Nga ana tjetër, marrëveshjen politike të arri- tur midis zotit Basha dhe kryeministrit Rama, që garantoi pjesëmarrjen e PD- në në zgjedhje, e quaj normale. Partia Socialiste është parti shqiptare si edhe Partia Demokratike. Dialogu politik, bashkëpunimi për çështje të mëdha me interes kombëtar dhe marrëveshjet në një shoqëri demokratike janë normale, madje të domosdoshme. Edhe kjo marrëveshje politike u keqinterpretua, nga rivalët politikë të PD- së dhe kundërshtarët e z. Basha brenda PDsë, duke e paraqitur atë si një marrëveshje bashkëqeverisjeje, çka përcolli një mesazh shumë të gabuar te publiku dhe që krijoi kosto elektorale për PD- në, por jo për faj të zotit Basha. Basha edhe në këtë rast mendoi e veproi si një politikan i mirëfilltë perëndimor.
PD është përfshirë nga një krizë e thellë pas humbjes së zgjedhjeve. Cila mendoni se është rruga për nxjerrjen e PD- së nga kjo krizë dhe ringritjen e saj?
Është një moment i vështirë, por mendoj se PD do t'ia dalë me sukses të ringrihet fuqishëm, duke rikthyer shpresën te votuesit e djathtë dhe te shqiptarët. Ka vetëm një rrugë për ta ringritur PD- në: shndërrimin e saj në një institucion të fuqishëm demokratik, që garanton sa më shumë pjesëmarrje dhe ku secili anëtar ndihet pjesëmarrës dhe kontribuues. Mendoj se një proces zgjedhor i lirë, i drejtë dhe i rregullt, në përputhje me statutin mbi të cilin funksionon kjo parti, do të legjitimojë lidershipin që duhet ta mbështesin të gjithë demokratët. Le të konkurrojnë disa projekte politike brenda PD- së, por mendoj se secili pastaj duhet të mbështetë e të punojë për projektin politik fitues, atë