KLSH: Etiketat, kërcënim serioz për sigurinë ushqimore
Faktorët kryesorë pse AKU nuk ka mundur të garantojë besim "Pajisjet laboratorike janë të amortizuara"
Ushqimi që kon sumojmë nuk i plotë son standardet e sigurisë ushqimore, kjo pasi përgjegjësitë ligjore që lidhen me këtë sektor karakterizohen nga dublime, shmangie dhe moseficiencë. Ky është alarmi që ngre Kontrolli i Lartë i Shtetit nëpërmjet raportit të performancës për "Sigurinë ushqimore" në vend e propozon përmirësimin e ligjit "Për ushqimin" në funksion të përmirësimit të situatës në të cilën ndodhen konsumatorët shqiptarë. "Ligji "Për ushqimin" në vetvete ka raste që nuk përcakton qartë elementë të veçantë dhe të rëndësishëm të sigurisë ushqimore, siç është rasti i kërkesave për sistemin e vetëkontrollit në operatorët e biznesit ushqimor, gjë që tregon se vetë ligji ka nevojë për përmirësime në drejtim të një ndarje të qartë të detyrimeve dhe përgjegjësive të biznesit dhe institucioneve inspektuese ( AKU), në funksion të përmirësimit të sigurisë ushqimore në vend."- citohet në raportin e KLSH. Kjo e fundit bën me dije se ushqimi i pasigurt krijon një rreth vicioz të sëmundjes dhe kequshqyerjes, e cila ndikon veçanërisht tek fëmijët e vegjël, të moshuarit dhe të sëmurët. Në raport theksohet se në kushtet e Shqipërisë me sistem të dobët shëndetësor, mungojnë të dhënat statistikore mbi sëmundjet që vijnë prej ushqimeve, për numrin e personave të prekur, të trajtuar në kushte ambulatore dhe spitalore dhe të atyre që kanë humbur jetën për këtë shkak, të ndarë në zonë urbane dhe rurale. "Mungesa e të dhënave të tilla e vështirëson analizën dhe përcaktimin e saktë të impaktit të veprimtarisë së AKU në nivelin e sigurisë ushqimore në vend, por, megjithatë për rëndësinë e këtij aktiviteti mjafton të cilësojmë, se sëmundjet diarreike janë më të zakonshmet që rezultojnë nga konsumi i ushqimit të kontaminuar",- nënvizon Kontrolli i Lartë i Shtetit. Ky i fundit hedh akuza ndaj Autoritetit Kombëtar të Ushqimit duke u shprehur se ky i fundit nuk ka mundur të garantojë besimin e konsumatorëve për sigurinë ushqimore në vend për një sërë faktorësh.
KONKLUZIONET
Sipas KLSH kuadri rregullator i AKU- së është i paplotësuar, ka mbivendosje, dublime kompetencash dhe mungesë të ndarjes së përgjegjësive institucionale. Gjithashtu, KLSH akuzon se nuk ka funksionuar bordi, komiteti shkencor me panelet, si dhe drejtorët e përgjithshëm pas vitit 2016 janë emëruar në kundërshtim me kërkesat përkatëse ligjore Gjithashtu, bën me Autoriteti Kombëtar i Ushqimit nuk ka arritur të garantojë besimin e konsumatorëve për sigurinë ushqimore në vend, për shkak se: - kuadri rregullator është i paplotësuar, ka mbivendosje, dublime kompetencash dhe mungesë të ndarjes së përgjegjësive institucionale; - nuk ka funksionuar bordi, komiteti shkencor me panelet, si dhe drejtorët e përgjithshëm pas vitit 2016 janë emëruar në kundërshtim me kërkesat përkatëse ligjore; - ka shfaqur mangësi në administrimin e shërbimit civil, si dhe nuk ka një shpërndarje racionale të inspektorëve në rajone dhe sipas sektorëve brenda tyre;
dije se AKU ka shfaqur mangësi në administrimin e shërbimit civil, si dhe nuk ka një shpërndarje racionale të inspektorëve në rajone dhe sipas sektorëve brenda tyre. Edhe kapacitetet e dobëta inspektuese nga largimet e paligjshme; mungesa e përputhjes së kritereve të formimit profesional; mungesa e trajnimeve, testimeve, kualifikimeve dhe për pasojë cilësi dhe numër i ulët e inspektimeve; kanë bërë që konsumatori shqiptar mos të ketë besim te AKU. "Nuk janë trajtuar siç duhet masat administrative të dënimit me gjobë të subjekteve të gjen-
dur në kundërshtim me ligjin; pajisjet laboratorike në masë të konsiderueshme janë të amortizuara e jashtë përdorimit dhe laboratorë janë të paautorizuar; si dhe mungojnë investimet në asete e infrastrukturën inspektuese, si dhe në pajisjet laboratorike me shtrirje në të gjithë vendin, të nevojshme dhe të domosdoshme për përmirësimin e sigurisë ushqimore në vend",citohet në raport. Ndërkaq niveli i ulët i sigurisë ushqimore në vendin tonë shfaqet në pamundësinë e zvogëlimit dhe parandalimit të sëmundjeve me origjinë nga
ushqimi, me pasoja në zhvillimin socio- ekonomik të vendit, duke dëmtuar ekonominë, turizmin dhe tregtinë. Siç dihet, përcaktimi i sigurisë ushqimore arrihet edhe nëpërmjet informacionit që i jepet konsumatorit në etiketë. Kontrolli i Lartë i Shtetit bën me dije se mbi bazën e të dhënave të sektorit për vitin 2016, rezulton se sipas sektorëve në pjesën më të madhe ( 54 %) etiketat i përkasin operatorëve me origjinë shtazore, si dhe notifikohen pak më shumë se gjysma e tyre ( 51 %) nga ato të kërkuarat. Nisur nga fakti se rreth gjysmës së numrit të AKU të organizojë inspektime cilësore të operatorëve të biznesit ushqimor në mënyrë të tillë që të ndjekin zhvillimin e biznesit në përgjithësi, për të garantuar qëndrueshmëri në rritje të sasisë për çdo rajon, bazuar në vlerësimin e riskut sipas subjekteve dhe historikut të tyre, me qëllim që të përmirësohet siguria ushqimore në të gjithë sektorët e inspektimit.
bizneseve nuk iu gjenden etiketat në përputhje me kërkesat ligjore, si dhe sipas komunikimit me specialistë të fushës në AKU, procedurat e miratimit të etiketave zgjasin në kohë deri edhe në një vit, i krijojnë vështirësi biznesit ushqimor. Në të njëjtën kohë, kjo metodë pune përbën një kërcënim serioz për sigurinë ushqimore, pasi subjektet e refuzuar mund të vendosin në treg ushqime, etiketat të cilat janë në procedurë miratimi, ose duke mos u kontrolluar nga DRAKU mund të ndryshojnë kushtet e operatorit të biznesit ushqimor.