Angjelina, martesa, jeta dhe fëmijët derisa u bë murgeshë

Bija e Gjergj Arianitit e mbesa e Skënderbeut, shenjtore në Serbi

Në ikonostasin e kishës së Manastirit të Krushedolit, në rrjeshtin e poshtëm, djathtas dyerve të bukura, ndodhet ikona familjare ku shihen katër personazhet e kësaj kishe: Maksimi, Angjelina, Gjoni dhe Stefani i Verbër. Historia e Shën- Angjelinës Shqiptare, bija e prijësit të njohur shqiptar të shekullit XV Gjergj Arianit Komnen Topisë, mishëron një nga historitë e shumta të figurave të spikatura. kjo pjesë ndahet nga zotërimet e Muzakajve. Nga martesa e parë e Gjergj Arianitit u lindën tetë vajza. Vajza e madhe ishte Andronika ose Donika. Kjo vajzë, siç dihet, pati për burrë Gjergj Kastriot Skënderbeun, zotin e Dibrës, Matit dhe Krujës deri në bregdet. Gjergj Kastriot Skënderbeu dhe Donika lindën Gjonin. Ky u emërua Dukë i Shën Pjetrit në Galatinë dhe u martua me Dukeshën Erin Paleologa ( Elena) - bijën e zotit të Serbisë, Lazar. Gjoni pati shumë fëmijë, të cilët nuk jetuan gjatë veç princ Ferrant Kastriotit - Duka i Shën Pjetrit në Napoli dhe princeshës Maria Kastrioti. Këta vdiqën respektivisht në vitet 1551 dhe 1540.

Vajza e dytë e Gjergj Arianit Komnenit, Vojsava u martua me zot Gjon Crnojevicin zot i Malit të Zi dhe i Zetës me të cili pati dy djem: zot Gjergjin dhe zot Skënderbeun.

Bija e tretë e Gjergjit, Kirana ( Anna), e katërta Elena dhe e pesta Despina morën djem nga fisi i madh i Dukagjinasve, përkatësisht Nikollin, Gjergjin dhe Tanushin. Anna pati dy djem, njëri prej të cilëve u bë pasha i Sulltanit. Elena pati shumë fëmijë, njëri prej të cilëve u quajt Skënderbe. Despina pati djalë dhe vajzë. Vajza e shtatë, zonja Komita u martua me Gojko Balshën, zot i Musjes ( midis Krujës dhe Lezhës) me të cilin pati dy djem dhe një vajzë. Djemtë vdiqën në Hungari ndërsa vajza, zonja Maria u martua me zotin Kont të Murit, Jakopo Alfonso i Mazeut të Farriles. Pasi Maria vdiq në vitin 1459, konti u martua me Marien, bijën e Vrana Kontit të Skënderbeut. Vajza e fundit e Gjergj Arianitit, Katerina në fillim u martua me një djalë nga dera e Spanve nga Shqipëria e Veriut me të cilën pati një vajzë, që u largua në Hungari me të shoqin. Në martesën e dytë Katerina u lidh me zot Nikola Bokalin dhe patën dy djem e dy vajza. Objekti i shkrimit është vajza e gjashtë e Gjergj Arianit Komnen Topisë me emrin Angjelina. Angjelina u martua me një burrë shumë më të madh se veten, i verbër ose pothuajse i verbër, despot i shfronësuar i Serbisë, i quajtur Stefan. Ky ishte njëri nga tre djemtë e despotit serb, Gjergj Brankovic ( baba), i cili pa rënë në sy, por jo pa dinjitet kishte ekzistuar midis hungarezëve katolikë dhe turqve, të cilët e patën vasal. Pas vdekjes së të atit, Stefani u shpall për pak kohë despot, për të humbur më pas përfundimisht pavarësinë. Stefani i

Angjelina vdiq si murgeshë në vitin 1516 si pasojë e shëndetit jo të mirë, kurse i biri nën detyrën e Mitropolitit të Belgradit. Malet Frushka Gora ndodhen ndërmjet lumenjve Danub dhe Sava, pranë qytetit Sremski Karlovac të Vojvodinës në Jugosllavi. Në Frushka Gora ndodhen shumë manastire, ndërmjet të cilëve edhe Manastiri i fshatit Krushedol. verbër ka bërë shumë pelegrinazhe. Në njërin prej udhëtimeve të tij, atë që bëri në Shqipëri në vitin 1461, ai u njoh dhe u martua me Angjelinën, duke vendosur kështu lidhje familjare me Skënderbeun.

Më pas, me rekomandimin e Skënderbeut pranë Dukës së Milanos, ai u nis për në Itali, ku në vitin 1472 ai përfundoi në Friuli. Në Friuli çifti Stefan- Angjelina të shoqëruar nga njerka e Angjelinës jetuan me ndihmën e Sinjorisë Venete, por jo pa vështirësi. Në tetor të vitit 1476 Stefani vdiq. Në vitin 1478 Angjelina ndodhej në Vjenë, ku perandori Federiko III e mori për zemër fatin e saj dhe i dhuroi një kështjellë në KarinciaVeissenfels. Në këtë kështjellë Angjelina dhe djemtë Gjon dhe Gjergj më 9 tetor 1479 i premtuan besnikërinë e tyre perandorit Federiko. Më pas Angjelina kthehet në Itali, ku përsëri u ndihmua nga Papa, siç dëshmohet nga Regjistrat Apostolikë ndërmjet viteve 1479- 84. Pas një përpjekjeje të komplikuar për shitjen e kështjellës së Belgradit në Pordenone/ Itali, Angjelina me djemtë transferohet përsëri në Austri. Në sajë të mbrojtjes nga perandori, bija e Angjelinës, Maria martohet me një person me emër, me Markezin e Monferratës, trashëgimtari i fundit i asaj dege të Paleologëve, e cila që prej shekullit XIV u zhvendos në Piemonte. Kjo martesë në disa detaje, ngjason me atë të nënës, por në kontrast me të, ajo i siguroi vajzës një qetësi relative. Maria në vitin 1485 ishte vetëm 18 vjeçe, ndërsa i shoqi plot 59. Për Markezin e Monferratës preokupohej vetë perandori, i cili e kishte markezin vasal besnik të tij në jug të Alpeve. Kuptohet në këto kushte, zonjusha e re, e nderuar, bijë e Angjelinës, nuk mund ta refuzonte një martesë të këtij lloji. Pas 1485- ës Angjelina me djemtë u vendosën në kështjellën e Kupinovos, ishull në lumin Sava, ku sollën me vete edhe eshtrat e Stefanit që u bënë objekt pelegrinazhi për besimtarët ortodoksë.

Më pas, jeta e Angjelinës vazhdoi me ngjarje jo të këndshme. I biri, despoti Gjergj ndoshta i zhgënjyer nga dështimi i martesës së tij me një napolitane fisnike, ardhur në Hungari pas Beatriçes së Aragonës, braktisi papritur kështjellën ku banonte dhe u kthye në murg duke marrë emrin Maksim. Djali i dytë, Gjoni, më luftarak, në vitet e mëvonshme mori pjesë në beteja kundër turqve, duke depërtuar disa herë në Bosnje. Prifti Maksim me të ëmën, Angjelinën, që u bë murgeshë, dhe me eshtrat e të atit, shkoi në Vllahi ku ndihmoi për or- Prifti Maksim me të ëmën, Angjelinën, që u bë murgeshë, dhe me eshtrat e të atit, shkoi në Vllahi ku ndihmoi për organizimin e kishës lokale ortodokse, duke bashkëpunuar veç të tjerëve dhe me ishPatriarkun e Konstantinopolit Nifon, edhe ai me origjinë shqiptare.

ganizimin e kishës lokale ortodokse, duke bashkëpunuar veç të tjerëve dhe me ish- Patriarkun e Konstantinopolit Nifon, edhe ai me origjinë shqiptare. Ky i fundit ishte djalë i një shqiptari, që punonte pranë Gjergj Brankoviçit dhe që pastaj u transferua në Peloponez ndoshta me dhëndrin e Gjergjit, Tomas Kantakuzenin. Më vonë Maksimi ( Gjergji) u kthye në Hungari dhe në 1502 shkoi në Venecia me mision diplomatik në ndihmë të vëllait Gjon, i cili vdiq shpejt pas kësaj kohe. Angjelina dhe prifti Maksim jetuan akoma dhe shumë vjet në Manastirin Krushedol ku edhe vdiqën. Angjelina vdiq si murgeshë në vitin 1516 si pasojë e shëndetit jo të mirë, kurse i biri nën detyrën e Mitropolitit të Belgradit. Malet Frushka Gora ndodhen ndërmjet lumenjve Danub dhe Sava, pranë qytetit Sremski Karlovac të Vojvodinës në Jugosllavi. Në Frushka Gora ndodhen shumë manastire, ndërmjet të cilëve dhe Manastiri i fshatit Krushedol, i shtrirë në pjesën juglindore të maleve të përmendura. Ky manastir përfaqëson një kompleks ku përfshihen konakët dykatësh, që for-