Dy anë të ndryshme të medaljes së trashëgimisë kulturore në dy vende
Ditëlindja e Romës dhe dasma e Skënderbeut në Kaninë si farsë komike Figura qesharake e Skënderbeut të shkretë me këpucë me qafa e kali të tërhiqet me spango
rëndësishme lokale dhe ndërkombëtare. Prandaj Dasma e Skënderbeut si ide në vetvete duhet parë si një iniciativë pozitive, e cila mund të pasohet nga plot ide të tjera të këtij zhanri.
Por, si gjithnjë në Shqipëri pozitiviteti apo serioziteti i gjësë kur vjen për t'u realizuar kthehet në një farsë komike, e cila të trishton. Përse vallë jemi kaq të paaftë të prodhojmë gjë ra serioze? Përse vallë një ide e shkëlqyer për zhvillimin e turizmit të trashëgimisë kulturore duhet të kthehet një teatër banal fshati? Përse e bëjmë edhe Skënderbeun e shkretë qesharak?
Shikoni seriozitetin e organizatoreve italianë të procesionit të Romës. Prodhimi i veshjeve deri në detaje, serioziteti, madhështia e ngjarjes sjellja e njerëzve e plot detaje të tjera që të bëjnë ta jetosh atë periudhë të lashtë.
Po Dasma jonë? Një farse komike që të bën të qash, që nga mënyra e sjelljes së njerëzisë që ishin grumbulluar e tek fshatari që tërheq kalin e Donikës me spango a thua se në të gjithë Vlorën nuk gjendeshin dot një pale kapistalle për kuaj. Që tek figura qesharake e Skënderbeut të shkretë me këpucë me qafa si personazhi i Bob the Builder, tek kolltukët turk e të tjera, e të tjera mysybete. Ndokush mund të thotë e po edhe ti pse e bën qimen tra. Shyqyr që u bë diçka, shqiptarë jemi. Në fakt, jo unë mendoj se diçka ka ndodhur në psikozën tonë të paktën në fushën e trashëgimisë dhe seriozitetit ndaj saj. Për ilustrim i bashkëngjita këtij postimi dy foto nga një aktivitet i organizuar në Vlorë ekzaktësisht 100 vjet me parë . Shikoni çfarë rregulli, çfarë serioziteti dhe çfarë fisnikësh të vërtetë duken këta vlonjatë me kuaj. Kjo foto mund të jetë bërë kudo në çdo kryeqytet të kohës dhe nuk ka asnjë ndryshim nga garat me kuaj të aristokracisë angleze, për shembull.
Në gjithë kë të përsiatje të gjatë unë mendoj se ajo që ne kemi humbur bashkë me seriozitetin është fisnikëria, aristokracia, shkëlqimi i asaj pjese të shoqërisë që ishte rritur me kuaj p. sh. apo dinte se çfarë ishin kështjellat apo sarajet. Njerëz që kuajt nuk i tërhiqnin me spango apo me litar si mushkat e fshatit, njerëz që dinin si të visheshin për ngjarjen tamam sipas kohës dhe jo me këpucë të Bob the Builder. Njerëz që jetonin me tragjedinë dhe seriozitetin e historisë dhe jo duke u bërë karagjozë me një ide aq interesante dhe aq të bukur që në se do të dihej si të organizohej dhe zhvillohej mund të bëhej me të vërtetë një reze shprese në tymin e madh që ka mbuluar trashëgiminë tonë kulturore.