ZJARR E UJË/ RAPORTI I INXHINIERËVE TË INSTITUTIT TË NDËRTIMIT: BIBLIOTEKA “NOTON”
Instituti
i Ndërtimit ka dorë zuar më në fund një vlerësim teknik për Bibliotekën Kombëtare një muaj pas përmbytjes dhe një vit pas zjarrit. Ekspertët vënë në dukje se impianti i mbrojtjes nga zjarri ka nevojë për ndërhyrje të thella rikonstruktive dhe se mungon hidrolizimi i bazamentit të themeleve, si dhe i faqeve anësore të bodrumit. Raporti i detajuar i Institutit të Ndërtimit shkon në 50 faqe dhe përforcon atë që specialistët e Bibliotekës Kombëtare kanë thënë prej kohesh: “Kushtet në të cilat ruhet kujtesa e shkruar kombëtare janë në degradim e sipër”.
Në një prononcim për “Top Channel”, drejtoresha e Bibliotekës Kombëtare, Persida Asllani thotë se “ajo çka lexojmë nga ky raport na qartëson për rritjen e nivelit të ujërave nëntokësore në këtë zonë dhe për amortizimin pa kthim të vetë ndërtesës. Shqetësimi kryesor në këtë lexim është fakti që prania e ujit, sado në centimetra të ulëta, mund të përsëritet gjatë stinës së reshjeve intensive”. Për të shmangur një përmbytje të dytë, specialistet sugjerojnë vendosje të sensorëve që detektojnë lagështirën, ventilime të fuqishme, aparatura që ulin artificialisht përqindjen e lagështisë në ajër, si edhe një hidroizolim të menjëhershëm. Por kjo është një zgjidhje afatshkurtër, nëse librat vijojnë të mbeten në të njëjtën godinë. Për një zgjidhje afatgjatë, drejtoresha e Bibliotekës i bie edhe njëherë së njëjtës kambanë alarmi, tingullin e së cilës kërkon tashmë prej kohësh që të dëgjohet.
Vjetërsia dhe dëmtimet që ka pasur objekti në dyshemenë e tij sikundër mungesa e masave mbrojtëse, që prej projektimit janë sipas Institutit të Ndërtimit, arsyet kryesore që ka ndodhur evadimi i ujërave në ambientet e bodrumeve të Bibliotekës. Në ekspertizë faji kryesor i depërtimit të shiut në Bibliotekë është i mungesës së studimeve hidrologjike dhe i masave mbrojtëse për hidroizolim të objektit për këtë zonë që gjatë projektimit të ndërtesës. Fenome- ni i daljes së ujit në dyshemenë e objektit, sipas specialistëve të shtetit ka ardhur si rezultat i rritjes së nivelit pjezometrik të zonës. Sipas ekspertëve, Biblioteka në themelet e saj, në shtresat e dyshemesë ka pësuar dëmtime dhe nuk e ka mbrojtur praninë e ujërave nëntokësor.
Viti 2017- 2018 ka pasur reshje të mëdha dhe sezoni i tyre ka filluar shumë shpejt. Sot aktualisht gjendemi në kuotën maksimale të ujërave nëntokësor dhe si rezultat i reshjeve të mëdha në sasi dhe në një kohë të shkurtër ( në ditët që ndodhi përmbytja), është rritur prurja dhe niveli pjezometrik i zonës, ku ndodhet edhe tabani i themelit të Bibliotekës. “Zgjidhja e vetme do të ishte një vizion shumë i qartë dhe jo më hezitues. Imediate është marrja e vendimit për ndërtimin e një Biblioteke të re Kombëtare. Ndërtimi i një biblioteke të re do të lejonte përllogaritjen që në projekt të të gjitha parametrave të nevojshme që duhen për një Bibliotekë Kombëtare. Paralelisht me këtë, ka ardhur koha që funksionet e Bibliotekës Kombëtare të ndahen nga funksionet publike të Bibliotekës së Tiranës. Kryeqyteti ka nevojë, që për 1 milion banorët e tij, të ketë një biblioteke të vetën”, thotë Persida Asllani.
Ekspertët theksojnë se objekti nuk plotëson standardet dhe ka një amortizim të tejskajshëm, ndaj rekomandojnë të merren masa të menjëhershme, duke larguar materialet nga soletat për të bërë uljen e ngarkesës dhe le- htësimin e tyre, duke kryer provat laboratorike për strukturat si karrotazhe, sonografi, tomografi. Kryerjen e spektrave të momenteve për strukturat si edhe kërkojnë marrjen e masave të menjëhershme për hidrolizimet e nevojshme, në ambientet e bodrumeve të objektit, apo shtrimet e shtresave të dyshemeve, pasi janë jashtë çdo kushti teknik. Njëherësh, në raport, ata kërkojnë që të bëhet heqja e suvatimeve të vjetra, pasi janë tejet të degraduara dhe të zëvendësohen me të reja. Duhet bërë ndërhyrje totale, mbi bazën e një projekti të studiuar, për rritjen e performancës së strukturave si dhe rifiniturës së vetë ambienteve.