"KAVALIERI I KRUJËS" Shfaqet në Romë filmi i xhiruar në Shqipëri më 1940

Roland Sejko: Është i pari film artistik i xhiruar ndonjëherë në vendin tonë

Në Casa del Cinema, në një ' rassegna' mbi kinemanë koloniale fashiste shfaqet filmi italian ' Il cavaliero di Kruja', xhiruar në Shqipëri më 1940. Roland Sejko thotë për "Gazeta Shqiptare" se e zgjodhi "si një ndër filmat që s'është parë thuajse asnjëherë dhe do shfaqim një kopje që është në Cineteca Nazionale, ndoshta e vetmja. E veçanta e filmit është që është i pari film artistik që është xhiruar ndonjëherë në Shqipëri dhe që shfaqet për herë të parë pas shumë vitesh".

Dje në mbrëmje në Shtëpinë e Kinemasë u shfaq "Kalorësi i Krujës" nga Carlo Campogalliani, 1940. Është filmi i parë i filmuar në Shqipëri. "I vetmi film propagandistik që fashizmi i kushtoi Shqipërisë dhe rrallë kishte një projeksion në periudhën e pasluftës. Nuk shkëlqen për cilësitë e tij artistike, por ende ndihmon në thellimin e mekanizmave të kinemasë propagandistike. Filmi është paraqitur në rishikimin "Pushtimi i Perandorisë dhe ligjet racore". Casa del Cinema, Romë, ora 21.00", thotë Sejko.

Në film interpretojnë aktorët Luigi Carini, Guido Celano, Antonio Centa, Vasco Creti, Dino Di Luca, Doris Duranti, Carlo Duse, Leda Gloria, Ëalter Lazzaro, Arnaldo Arnaldi, Oscar Andriani, Katiuscia Odinzova, Noelle Norman, Giuseppe Rinaldi, Scerif, Nico Pepe, Emilio Petaçi.

SINOPS

Në Shqipëri, një gazetar italian i ri njeh një vajzë shqiptare. Ndjejnë afeksion të përbashkët.

Një ditë gazetari shpëton një udhëheqës fisi, nga regjimi i Mbretit Zog dhe pasi e transporton në fshatin e tij të plagosur nga të shtënat e miqve të mbretit; bie dakord të bëjë një "pakt gjaku" me të: Ky pakt, sipas ligjit në malet e Shqipërisë; krijon një lidhje familjare vëllazërore. Kur gazetari mëson se kryetari i fisit, është vëllai i vajzës që ai dashuron; ndjehet i detyruar - duke pasur parasysh lidhjen e gjakut - të heqë dorë nga ëndrra e tij për martesë. Gjendja emocionale e tij shfrytëzohet me zgjuarsi nga prefekti i Policisë së Tiranës, i cili kërkon ta vërë prijësin e fisit kundër gazetarit italian. Kjo do të përfundonte tragjikisht në qoftë se ardhja e trupave italiane nuk do të lejonte që ndonjë keqkuptim të sqarohej.

Kritika e kohës shkruante se filmi është "i plotë me ngjyra të mirëfillta lokale, festa popullore ku sheh rite, valle dhe këngë- ky është sfondi i historisë. Filmi duket se i përgjigjet plotësisht qëllimeve të krijuesit të saj, pritjes së publikut, që është të shikuarit për herë të parë në ekran të asaj që jetojnë (...) Duartrokitje të mëdha përshëndeti lloji të ri të Campogalliani dhe angazhimit të interpretuesve të saj, dmth, ndër më të mirat, i Duranti dhe lavdia, Centa, Celano dhe Rinaldi rinj. ( A. Albani Barbieri, "Tribune", 1940/ 09/ 07).