35,000 faqe për Arbërinë e Skënderbeun në Dubrovnik
Botimi i ri i Gjon Berishës, tekstet dhe përkthimet bashkë
Instituti i Historisë "Ali Hadri"Prishtinë në kuadër të aktiv iteteve kushtuar Vitit Jubilar të 550- vjetorit të vdekjes së Gjergj Kastriotit- Skënderbeut, botoi vëllimin me dokumente "Gjergj Kastrioti- Skënderbeu në fondet e Arkivit Shtetëror të Dubrovnikut: dokumente", hulumtuar dhe përgatitur për botim nga Prof. asoc. dr. Gjon Berisha. Botimi i këtyre dokumenteve është një përfundim me sukses i punës hulumtuese disa vjeçare në Arkivin Shtetëror të Dubrovnikut nga studiuesi i periudhë së mesjetës, Berisha, i cili si rezultat i punës hulumtuese në arkivin në fjalë pati rastin që të hulumtoj dhe grumbulloj rreth 35,000 faqe dokumente që ndërlidhën me Arbërinë dhe arbërorët në mesjetë, të cilat dokumente për nga përmbajtja e tyre ju takojnë fushave të ndryshme si: ekonomike, politike e kulturore. Nga këto dokumente të hulumtura dhe grumbulluara gjatë katër viteve të fundit, një pjesë e tyre, që i kushtohen Epokës së Gjergj Kastriotit, gjejnë vend në këtë përmbledhje me dokumente.
Një përmbledhje e tillë me dokumente tematike, kushtuar Gjergj Kastriotit, dhe që na vijnë vetën nga një arkiv, siç është Arkivi Shtetëror i Dubrovnikut ( DAD), nuk ka ekzistuar më herët, prandaj është mirëseardhur për studiuesit e mesjetës në veçanti dhe lexuesit në përgjithësi. Edhe në aspektin metodologjik, vëllimi është i punuar me kujdes të veçantë, ku krahas tekstit të dokumentit origjinal, gjendet përkthimi në gjuhën shqipe. Kurse, për kureshtarët dhe studiuesit që dëshirojnë të bëjnë krahasime me dokumentet origjinale, studiuesi Berisha, në fund të vëllimit ka radhitur faksimilet e shumicës së dokumenteve të botuara, të shoqëruara me shënime plotësuese për vendndodhjen e tyre dhe datën e dokumentit. Thënë ndryshe, fondet arkivore kushtuar Gjergj Kastriotit që gjenden në DAD, tani i kemi në një vend, në një libër dhe në gjuhën shqipe.
Vëllimi me dokumente i cili jo rastësisht po i prezantohet lexuesit në Vitin Mbarëkombëtar të Gjergj Kastriotit- Skënderbeut, përmban 228 dokumente që nga pikëpamja kronologjike përfshijnë periudhën kohore nga 21 marsi i vitit 1413 deri më 1 mars të vitit 1468, kohë kjo kur krahas kryengritjes së Gjon Kastriotit në pranverën e vitit 1430, pasuan edhe kryengritjet në viset e tjera të Arbërisë. Gjithashtu në periudhën në fjalë Arbëria u përball me luftërat e vazhdueshme të Skënderbeut kundër ushtrive osmane.
Vlen të theksohet se Gjon Berisha duke përgatitur për botim këto dokumente ka treguar kujdes të veçantë, në radhë të parë, duke i dhënë të plota fondet e Arkivit të Dubrovnikut prej nga edhe i ka marrë dokumentet që po botohen, pastaj vëmendje e veçantë i është kushtuar dokumenteve me rastin e transkriptimit dhe përkthimit të tyre, që ka qenë një punë mjaftë e mundimshme, por falë punës këmbëngulëse të tij dhe redaktimit profesional të bërë nga redaktori Fajton Balliu, kanë bërë që këto dokumente, po e themi në kuptimin figurativ, të flasin për një ndër periudhat më të lavdishme të historisë sonë.
Për t'i bërë sa me të lehta për lexuesin, të gjitha dokumentet, studiuesi Berisha, i ka shoqëruara me një kokë, apo fjali që tregon përmbajtjen e dokumentit, shënime sqaruese në fund të faqes, në raste kur e ka konsideruar të nevojshme, si dhe fondin ku gjenden dokumentet origjinale dhe në rastet kur është i botuar, krahas origjinalit është dhënë edhe referenca e dokumentit të botuar.