Po sikur të bënim modelin irlandez për historinë! Autori përcjell një ide interesante, duke pasur parasysh modelin e Irlandës. Ky shtet ka njohur një pushtim 700- vjeçar prej Anglisë, por duke ditur kredibilitetin e universiteteve angleze, ia dha për t’i

Nika dhe Faik Quku, autori i librit “Qëndresa Shqiptare gjatë Luftës së Dytë Botnore” ( 1941- 1944) që po i ribotojmë sot flasin flasin vete.

Një urdhër i tij i datës 31 gusht të vitit 1943, detyronte pajisjen me pasaporta shqiptare për të gjithë hebrenjtë që ndodheshin në territorin e vendit tonë në atë kohë. Përmes pasaportave shqiptare ata mund të udhëtonin e të gjenin stre- him në Italinë jugore, pjesë e çliruar në atë kohë prej forcave aleate anglo- amerikane. Me këtë gjest Kolë Bibë Mirakaj u shpëtoi jetën mbi 2000 hebrenjve që ndodheshin në Shqipëri të cilët u pajisën me pasaporta shqiptare dhe udhëtuan drejt Italisë.

Këto fakte shprehin nevojën urgjente te rishkrimit jo vetëm të historisë së jetës së Kolë Bibë Mirakajt por të krejt historisë së Shqipërisë. Thënë me saktë, shprehin domosdoshmërinë për të pasur një tekst realist të historisë së Shqipërisë. Tekst i cili mund dhe duhet patjetër të jetë jashtë ndikimeve politike, qoftë në trajtimin e këtyre 30 viteve demokraci, ashtu dhe në trajtimin e së shkuarës sonë diktatoriale, monarkike apo dhe asaj koloniale.

Shqipëria ka gati 30 vjet që jeton në demokraci. Po të mos ekzistonin reminishencat e sjelljeve autoritare apo servilizmat ndaj politikave të çastit, të drejtuesve të institucioneve përgjegjëse për tekstet e historisë, këto gati tre dekada do të ishin mëse të mjaftueshme për ta zgjidhur përfundimisht këtë çështje. Por kjo çështje fatkeqësisht nuk u zgjidh.