Zbulohen raportet e PS dhe PD për vetingun në politikë
Kontrolli i politikanëve, mazhoranca dhe opozita me dy mendime në seancë plenare "Vetingu i ri ngushtë kostumit të politikanit"
Në seancën e fundit për këtë sesion par lamentar që do të mbahet në datën 20 dhjetor, Kuvendi pritet të marrë në shqyrtim dhe të votojë në seancë plenare edhe nismën e një grupi deputetësh të Partisë Demokratike për vetingun e politikanëve. Por, përveçse ky moment pritet të kthejë opozitën në parlament duke shpëtuar në këtë mënyrë edhe mandatet e tyre nga djegia, kjo seancë plenare nuk do të sjellë asgjë të re për fatin e nismës ligjore për vetingun në politikë. Kjo pasi tashmë mazhoranca ka vendosur ta rrëzojë këtë nismë si në kundërshtim me normat kushtetuese dhe konventën e të drejtave të njeriut, pavarësisht se opozita këmbëngul në nevojën e miratimit të saj si hapi i vetëm për të pastruar politikën nga krimi. Në pamundësi për të gjetur konsensus për këtë nismë në Këshillin e Rregullores, mazhoranca dhe opozita kanë vendosur që të shkojnë në seancë plenare me dy raporte, një të hartuar nga relatorja socialiste, Vasilika Hysi dhe një nga relatori demokrat, Oerd Bylykbashi.
RAPORTI I SHUMICËS
Në raportin e saj prej 27 faqesh, relatorja socialiste, Vasilika Hysi ka bërë një analizë të gjerë të të gjithë nismës ligjore të paraqitur nga deputetët demokrat për vetingun. Ajo thekson se është e qartë se ndërhyrja e propozuar nuk ka marrë parasysh cenimin që i bëhet të drejtës për t'u zgjedhur dhe garancive të parashikuara nga Protokollit 1 të KEDNJ. Sipas saj projektligji cenon reputacionin dhe ndërprerja e mandatit ose ndalimi për kandidim bëhet për shkak të çdo kontakti me persona të përfshirë në krim të organizuar, pavarësisht lidhjeve familjare, kontakteve për shkak të punës ose ushtrimit të funksionit. "Kontakt i parashikuar në projektligj është i vështirë për t'u vërtetuar në çdo rrethanë dhe mund të ketë abuzime gjatë interpretimit dhe zbatimit të tij", - thotë Hysi. Gjithashtu, ajo thekson se konstatohet paqartësi në lidhje me strukturën që do të realizojë vetingun e politikës. "Konstatojmë se propozimi për vetingun në poli- "Qëllimi i këtyre kufizimeve ka për synim mbrojtjen e funksionimit demokratik të institucioneve nga ndikimi i krimit të organizuar. Është interes i lartë publik që politikbërja dhe vendimmarrja të imunizohen nga ky ndikim" tikë është "një kostum i ngushtë" për zyrtarët publikë/ politikanët, vetingun për të cilët besojmë se duhet ta bëjë drejtësia e reformuar", thuhet në raportin e shumicës.
RAPORTI I OPOZITËS
Në raportin e paraqitur në emër të deputetëve të opozitës, Oerd Bylykbashi kërkon miratimin e ndryshimeve të propozuar. Sipas tij kjo iniciativë nga pikëpamja e përmbajtjes, përmbush standardet kushtetuese dhe ndërkombëtare, që garantojnë mirëfunksionimin demokratik të Kuvendit, organeve të qeverisjes vendore, institucioneve kushtetuese apo të krijuara "Në rrethana kur nuk është parashikuar në projektligj një mekanizëm institucional që do të bëjë vetingun e politikanëve dhe nuk mendojmë se mund të ketë një të tillë që arrin qëllimin e synuar nga nisma për ndryshime kushtetuese, i vetmi organ që mund ta bëjë atë është sistemi gjyqësor" me ligj, nëpërmjet shmangies nga ndikimi apo pjesëmarrja në politikëbërje i funksionarëve që kanë kontakte me persona të përfshirë në krimin e organizuar. Sipas Bylykbashit Kushtetuta lejon kufizimin me ligj të të drejtave themelore për një interes publik, dhe që nuk cenon thelbin e të drejtës. "Kufizimi me ligj, për një arsye legjitime të demonstrueshme qartë dhe në proporcion me këtë qëllim, i të drejtave të caktuara politike përfshirë atyre zgjedhore, është i pranueshëm në një shoqëri demokratike, si një masë që synon mbrojtjen e sistemit dhe vlerave demokratike dhe institucioneve përkatëse nga influencat kriminale në përzgjedhjen e zyrtarëve, politikbërjen dhe vendimmarrjen", thotë Bylykbashi në raport. Sipas tij deputeti, ministri, dhe drejtuesit apo anëtarët e institucioneve të tjera kushtetuese janë mbajtës të besimit publik, aq sa janë edhe gjyqtarët dhe prokurorët. Në këtë drejtim, thekson ai, marrëdhënia e ngushtë me eksponentë të krimit të organizuar, njëlloj si edhe për rastin e gjyqtarëve dhe prokurorëve, cenon në themel besimin publik mbi institucionet shtetërore të prekura nga ky fenomen.