Reforma në drejtësi, ndryshime për "statusin e gjyqtarëve"

Propozimet, pas rrëzimit të neneve nga Kushtetuesja

Qeveria propozon ndryshime të reja në një nga 7 ligjet e paketës së reformës në drejtësi, që u miratuan në 2016- ën. Bëhet fjalë për ligjin për statusin e gjyqtarëve të prokurorëve. Referuar projektligjit të botuar në Faqen Zyrtare të Parlamentit, rezulton se është propozuar ndryshimi i 16 neneve, përmes të cilave synohet të garantohet transparencë në emërimin dhe promovimin në karrierë të magjistratëve. Projektligji në fjalë është iniciuar nga deputetët e maxhorancës, Bashkim Fino, Adnor Shameti dhe Alket Hyseni, si dhe dy deputetët e opozitës së re, Rudina Hajdari e Myslim Murrizi. Nevoja për ndryshimet në ligj lindi pas vendimit të Gjykatës Kushtetuese në 2017- ën, e cila pranoi pjesërisht kërkesën e Shoqatës së Gjyqtarëve, të cilët kundërshtonin një sërë nenesh të ligjit "Për statusin", duke i cilësuar si antikushtetuese. Në relacion thuhet se, "Shtesat dhe ndryshimet e propozuara janë të domosdoshme, me qëllim plotësimin vakumit ligjor të krijuar nga shfuqizimi i dispozitave që lidhen me shkeljet disiplinore të magjistratëve. Plotësimi i këtij vakumi ligjor është i nevojshëm për të garantuar zbatimin e parimeve të llogaridhënies dhe përgjegjshmërisë së magjistratëve, bazuar në elementet e procesit të rregullt ligjor, sipas standardeve më të mira ndërkombëtare". Nenet më të rëndësishme janë ato që parashikojnë dispozitat e shkeljeve disiplinore nga ana e gjyqtarëve dhe prokurorëve, të cilat u shfuqizuan si antikushtetuese. Dispozitat e propozuara kanë trajtuar në mënyrë të qartë dhe shteruese shkeljet disiplinore, duke i ndarë ato në shkelje disiplinore gjatë ushtrimit të funksionit; jashtë ushtrimit të funksionit dhe për shkak të kryerjes së veprës penale. Kjo e fundit nënkupton rastet kur gjyqtari apo prokurori është dënuar me vendim të formës së prerë për një vepër penale, apo

kur veprimet dhe mosveprimet e tij konsiderohen sjellje që diskretitojnë rëndë figurën e magjistratit. Ndryshe nga më herët, kur magjistratëve ndaj të cilëve ka nisur një shkelje disiplinore iu mohohej e drejta për t'u njohur me provat, tashmë ata kanë të drejtën të njihen me dokumentet e dosjes dhe të marrin një kopje të saj, përpara se këshilli të marrë vendimin. Megjithatë, ligjvënësi ka parashikuar disa raste kur gjyqtarit ose prokurorit i kufizohet e drejta për t'u njohur me dosjen dhe kjo ndodh kur shkaktohet një dëm i rëndë për çështje që kanë të bëjnë me sigurinë kombëtare, apo cenohen të drejtat e një personi tjetër. Gjithashtu, një tjetër ndryshim lidhet me moshën e pensionit të magjistratëve. "Ndryshimet e propozuara synojnë të vendosin rregulla dhe procedura të qarta për përfundimin e mandatit të gjyqtarëve të Gjykatës së Lartë kur mbushin moshën e pensionit gjatë ushtrimit të funksionit". Projektligji u është dërguar për konsultim grupeve të interesit dhe gjasat janë që të miratohet në parlament vjeshtën e këtij viti.