BSH analizon arsyet e rënies së euros, si pritet ecuria
Ecuria e kursit është karakterizuar nga tendenca mbiçmuese gjatë katër viteve të fundit Tremujori i dytë i vitit 2019 evidentoi sërish një forcim të lekut
mëtejshëm të kursit, në ndryshim nga situata e vitit të shkuar; dhe, ( III) tregu valutor vijon të funksionojë në mënyrë normale. Konkluzionet e mësipërme do të argumentohen në vijim.
SJELLJA SEZONALE
Në vitet e fundit, evidentohet një mbiçmim sezonal më i hershëm i lekut në muajt e verës. Kështu, forcimi karakteristik i lekut në sezonin e verës është zhvendosur pjesërisht nga muaji korrik në muajt qershor, maj, e deri- diku edhe në prill, çka përkon edhe me një fillim më të hershëm të sezonit turistik. Mbiçmimi i kursit në këta dy muaj të tre viteve të fundit është më i lartë se mesatarja afatgjatë, por mbetet gjithsesi brenda intervalit +/- 2 devijime standarde rreth kësaj mesatareje. Në këtë kontekst, edhe forcimi i kursit gjatë tremujorit të dytë duket se përkon me një forcim sezonal më të hershëm të tij.
ECURIA E FAKTORËVE FONDAMENTALË
Zhvillimet e deritanishme në sektorin e jashtëm të ekonomisë sugjerojnë një moderim të mbiçmimit të kursit të këmbimit krahasuar me një vit më parë. Zgjerimi i deficitit të llogarisë korrente në tremujorin e parë të vitit u shoqërua me nënçmim të lekut gjatë kësaj periudhe dhe reduktim të ndjeshëm të forcimit vjetor të tij. Për tremujorin e dytë të vitit, të dhënat mbi shkëmbimet tregtare tregojnë për zgjerim të mëtejshëm të deficitit tregtar, në mungesë të eksporteve të larta të energjisë në vitin e kaluar. Nga ana tjetër, të dhënat për hyrje- dalje të individëve për tremujorin e dytë sinjalizojnë për një ndikim të moderuar të turizmit në mbiçmimin e kursit të këmbimit. Tregu valutor ka funksionuar brenda parametrave normalë. Si spread- et bid/ ask, ashtu edhe luhatshmëria ditore e kursit, kanë qenë në nivele më të ulëta. Gjithashtu, treguesi i anshmërisë për mbiçmim/ nënçmim të kursit, i cili një vit më parë u rrit ndjeshëm, ka rënë gradualisht pranë nivelit optimal 1III. Këta tregues konfirmojnë se tregtimi i euros në treg ka reflektuar balancën e kërkesës dhe ofertës për euro, se niveli i pasigurisë së agjentëve të treg ka rënë, dhe se nuk ka pozicionime të njëanshme të tyre në kahun mbiçmues ( apo nënçmues) të kursit.
PRITSHMËRITË
Banka e Shqipërisë pret që, nisur nga këto premisa, mbiçmimi i kursit gjatë vitit 2019 të vijë duke u moderuar, me një efekt të reduktuar të këtij mbiçmimi në treguesit e tjerë makroekonomik. Megjithatë, Banka parashikon që ndonëse me një probabilitet më të ulët se më parë, rreziqet mbi kohëzgjatjen dhe ndikimin e mbiçmimit të kursit të këmbimit dhe mbi qëndrueshmërinë e përmirësimit të kredisë, vijojnë të jenë të pranishme.