ME PRETEKST FESTIMET/ Aleanca: Më16- 17 nëntor qeveria sulmon teatrin

Në datat 16 dhe 17 nëntor, gati ta mbrojmë fizikisht Teatrin Kombëtar

pabotuara arkivore”, prof. Fatmira Rama për “Vatra” dhe “Shqipëria e Lirë” në krah të koalicionit antifashist, prof. Prof. Hamit Kaba për “Aleatët anglo- amerikanë dhe Fronti Nacionalçlirimtar: fati i kërkesës për njohje politike”.

DADO

Akademikja Floresha Dado, Kryetare e Seksionit të Shkencave Shoqërore dhe Albanologjike në fjalën e saj tha se lufta është ngjarja rreth së cilës në tre dhjetëvjeçarë është shkruar e diskutuar më shumë.

“Një jubile i madh mund të nderohet në mënyra të ndryshme. Dhe kremtimi shkencor i këtij jubileu lidhet me parime themelore metodologjike të qasjes ndaj objektit shkencor. E dimë të gjithë, studiues të nderuar, se sa debate, madje dhe përplasje janë zhvilluar në këto vite në gazeta, emisione televizive, botime. Akademia e Shkencave ka detyrimin shkencor të thërrasë për këtë interpretim dhe vlerësim të gjithë historianët që e duan dinjitetin e vendit, ndonëse mund të kenë edhe mospajtim në tezat e tyre. Ne nuk mund ta lemë këtë temë themelore të historisë peng të medias, të opinioneve të njerëzve që nuk kanë lidhje me thelbin e historisë…”, tha Dado. Ajo shtoi se historiografia jonë vazhdon të ketë probleme, që vijnë nga tre faktorë: 1. kompleksiteti i periudhës ‘ 39-’ 44, me lëvizjet e brendshme dhe të jashtme që karakterizuan atë; 2. Pamundësia e njohjes së plotë të dokumenteve dhe pushteti ideologjik në studimet e para ‘ 90- ës; 3. Mundësitë e pakufizuara sot të gjetjes së dokumenteve të reja, të kuptimit më të gjerë të periudhës në specifikat e brendshme dhe të jashtme të saj. sipas Dados, këta faktorë sigurisht e kanë komplikuar punën. Me këtë rast, ajo shprehu keqardhjen ndaj çdo lloj qëndrimi ekstrem, mohues për një ngjarje kaq madhore në historinë e shqiptarëve, të cilët u renditën me dinjitet në krahun e fitores botërore. “Kjo është një krenari e të gjithë historianëve, është një motiv i madh që nuk duhet të përplasë studiuesit, por që vetëm jep shtysën për të zgjeruar njohjen mbi një periudhë që pati kompleksitetet e veta. Duke qenë institucion që ka detyrë të jetë në krye të kërkimit shkencor ne i përmbahemi mendimit që ngjarje të tilla historike mund dhe duhet të shërbejnë si shkas për nxitjen e mëtejshme të mendimit shkencor. Konferenca jonë nuk është një mbrëmje artistike jubilare, por kontribut i gjithë historianëve për të zgjeruar qasjen… Vlerësimi në shkencë bëhet me interpretimin dokumentar të së vërtetës, me mposhtjen brenda vetes të paragjykimit politik, me dëshirën e komunikimit të ndershëm shkencor të një qëllimi të përbashkët”,tha akademikja. Ajo theksoi se gjithë popujt e Evropës krenohen me historinë e tyre antifashiste, edhe ne, gjithashtu! Gjithë popujt e dinë se në historinë e tyre nuk kishte një vizë drejtvizore, por me ngjitje, ulje, gunga të cilat janë jo thjesht të natyrshme por nganjëherë të pashmangshme! “Edhe ne, gjithashtu, nuk kemi pse mos e shohim drejt atë vizë që për shumë arsye nuk mund të ishte drejtvizore! Qëllimi i një historiografie serioze është të interpretojë thelbin e asaj që ndodh në jetën e

Qytetarë të Tiranës e Sh qipërisë! Ka qenë ky alarmi i dhënë dje nga Aleanca për Mbrojtjen e Teatrit Kombëtar që e mbron atë prej 20 muajsh nga vendimi i qeverisë dhe bashkisë së Tiranës për ta shembur. Përmes procedurave dhe vendimeve të debatueshme, ndonëse ende pa një fitues konkursi zyrtar, pas ndërhyrjes te Astiri dhe heqjes së shkronjave të emrit të teatrit në natën e së premtes së madhe të Pashkëve, artistët dhe protestuesit nuk kanë besim te transparenca e qeverisjes. “Sipas informacioneve paraprake, qeveria e Edi Ramës dhe bashkia e minionit të tij Erion Veliaj kanë synim të sulmojnë dhe shembin Teatrin Kombëtar. Me pretekstin e aktiviteteve që do të zhvillohen më 17 nëntor në Tiranë, do të bëhet bllokimi i rrugës dhe i zonës rreth Teatrit. Me urgjencën që e kërkon ky rast ju bëjmë thirrje të gjithë juve që e lexoni këtë thirrje, të na ndihmoni që së bashku ta mbrojmë Teatrin këtë fundjavë”, njoftoi Aleanca të enjten pasdite. Sipas saj, kjo ndihmë konsiston në: Rritjen e numrit të njerëzve që qëndrojnë me ne në turne gjatë ditës e natës veçanërisht në këto dy ditë. Në mbrëmjen e datës 16 deri drekën e datës 17 duhet të kemi prezencën e të paktën të 200- 300 qytetarëve në zonën rreth e brenda ndërtesës;

Marrjen me vete të ujit e ushqimeve për t’i dalë përpara rrezikut të izolimit brenda ndërtesës.

“Të gjitha alarmet që kemi shpërndarë përmes faqes sonë kanë rezultuar të vërteta. Përdorimi i gazit lotsjellës si dhe i një populli në kontekste të ngatërruara: për të pranuar me ndershmëri se zigzaket e forcave ndërluftuese, luhatjet, gabimet etj. janë pjesë e historisë njerëzore në çdo epokë, për të pranuar me ndershmërinë e një studiuesi serioz dominanten e luftës, dominanten e rolit historik të gjithë forcave… Kjo nuk mund të jetë tendenciozitet politik, sepse sa herë politika ka ndërhyrë ajo ka dhunuar personalitetin e studiuesit”, vërejti akademikja. Sipas saj politika dhe shkenca janë dy forma të ndryshme të veprimtarisë njerëzore. “Problem themelor për historiografinë janë parimet metodologjike mbi të cilat ajo zhvillohet. Raporti i historianit me politikën, i historianit me dokumentin, larg seleksionimdhunës fizike, në episode të mëparshme tregon që metoda dhe mjetet që qeveria ka vendosur të përdorë kundër qëndresës qytetare mund të jenë të rënda.

Ju kërkojmë juve që do të paraqiteni në mbrojtje të Teatrit Kombëtar të mos të jeni të shoqëruar nga fëmijë apo të afërm që kanë probleme shëndetësore. Komuniteti diplomatik në Tiranë me përjashtim të atyre që i nxjerrin publikisht gishtin e mesit protestuesve do të jetë i informuar në detaj për situatën dhe si për përshkallëzime të mundshme të saj. Ftojmë qytetarët e Tiranës, pavarësisht bindjeve të tyre politike, që të jenë me ne! it të fakteve, koncepti i marrëdhënies me të vërtetën, dallimi midis synimit në momentin e luftës kundër pushtuesit dhe synimit të mëtejshëm të forcave përfshirëse në këtë rezistencë, dallimi midis publicistikës dhe historiografisë ( kur amatorë, persona që nuk kanë lidhje me shkencën ngatërrojnë dy format e veprimtarisë intelektuale: shkencën me eseistikën dhe interpretimin publicistik. A mund të ndryshojë një dokument kuptimin e vlerave të luftës kundër pushtuesit? Apo vlerësimin e forcave apo figurave të spikatura të atij realiteti?”, pyeti ajo, duke shtuar se ruajtja e ekuilibrit midis dokumentit dhe subjektivitetit të interpretimit sigurisht është dukuri njerëzore dhe si

Situata është kritike, Teatri Kombëtar, shteti ligjor, trashëgimia historike dhe secili prej nesh është në rrezik. Të bashkohemi për të mos lejuar hajdutët e veshur me pushtet të shembin Teatrin Kombëtar e me të edhe demokracinë në Shqipëri!”, thekson Aleanca që prej dy vitesh është ngujuar në teatër dhe e ka rifunksionalizuar atë.

Të pyetur nga Shqiptarja. com, përfaqësues nga ana e Bashkisë e mohojnë një gjë të tillë, e sipas tyre është një lajm i rremë. Por nga ana tjetër, sa e besueshme është bashkia në një proces ku akuzat ndaj saj kanë qenë të mëdha, kjo mbetet për tu parë.

akti më i vështirë për të vënë në kontroll veten. Kemi vënë re se dy debatues i referohen dokumenteve të ndryshëm për të provuar tezën e vet. “Dikush citon dokumente angleze, dikush gjermane, dikush amerikane, dikush deklaratave të personave pjesëmarrës në luftë etj. dhe debatojnë, përplasen midis tyre… Lind pyetja: ç’ndodh me dokumentet?”, tha Dado, duke nënvizuar se është mjerim shkencor ngazëllimi i ndonjë shkruesi për zbulimin e ndonjë momenti, fakti që zhvlerëson sakrificat, që përbalt persona të luftës sonë ndaj pushtuesit, që e sposton vëmendjen nga dominantja historike te momente të veçanta. ( gungat që thashë më sipër). “Pse ky afsh antishqiptar, nënvlerësues ? E kuptoj që zbulimi i dokumenteve të reja, interpretimi i tyre në logjikën e historicizmit, pa fshehur e pa zbukuruar asgjë, është detyra e studiuesve, por shkencë nuk do të thotë të përmbysësh nisur nga motive politike, por t’i japësh kuptim së vërtetës. Nga ana tjetër historiografia jonë nuk mund të mbetet peng i komplekseve të trashëguara, në istikamin e refuzimit të fakteve që arkivat i kanë të hapura. Njohja, rivështrimi shkencor nuk e zhvlerëson luftën e shqiptarëve kundër pushtuesve nazifashistë, vlerësuar qartazi nga shtetet e mëdha ndërluftuese”,- tha Dado.