Detyrat e FMN- së për Tiranën zyrtare
Sistemi i taksave, i fragmentarizuar dhe i papërshtatshëm
RAPORTI
Ekonomia shqiptare përjetoi një ngadalësim të ritmeve të rritjes në gjysmën e parë të vitit 2019. Analiza e të dhënave të disponuara tregon se ky ngadalësim është diktuar kryesisht nga goditje oferte, me ndikim të përkohshëm. Megjithatë, intensiteti i ndikimit të tyre ilustron nevojën për një diversifikim më të mirë të burimeve të rritjes në të ardhmen. Në këndvështrimin e kërkesës agregate, zgjerimi i aktivitetit ekonomik ka pasqyruar zgjerimin e konsumit privat dhe rritjen e të ardhurave të turizmit. Nga ana tjetër, vëllimi i eksporteve ka rënë dhe rritja e investimeve ka filluar të ndjejë efektin e përfundimit gradual të projektit TAP. Struktura e zgjerimit të kërkesës agregate është pasqyruar në strukturën e rritjes sipas sektorëve. Kështu, sektori i shërbimeve ka vijuar të rritet, ndërkohë që sektorët e industrisë dhe të ndërtimit kanë shfaqur një ecuri më të moderuar. Banka e Shqipërisë vlerëson se pavarësisht këtij ngadalësimi, treguesit e qëndrueshmërisë ekonomike dhe financiare të vendit vijojnë të mbeten solidë. Sipas raportit, punësimi dhe pagat janë rritur, ndërkohë që norma e papunësisë shënoi minimumin historik prej 11.5% në tremujorin e dytë. "Rritja e mëtejshme e punësimit dhe pagave pritet të sjellë forcimin e presioneve të brendshme inflacioniste dhe të mbështesë kthimin e inflacionit në objektiv. Pozicioni i jashtëm i ekonomisë është përmirësuar. Megjithëse deficiti i bilancit të pagesave u zgjerua në gjysmën e parë të vitit, borxhi i jashtëm i vendit zbriti në 62% të PBB- së në tremujorin e dytë, kundrejt nivelit prej 75% të PBB- së në vitin 2016. Deficiti buxhetor mbetet i kontrolluar dhe borxhi publik është në rënie, ndonëse dobësitë fiskale mbeten të pranishme. Sektori bankar është rentabël, me tregues likuiditeti dhe kapitalizimi mbi kërkesat rregullatore. Në veçanti, raporti i kredive me prob
Misioni
i Fondit Mone tar Ndërkombëtar në fund të vizitës zyrtare dyjavore në Tiranë ka lënë disa "detyra shtëpie" për Shqipërinë, në mënyrë që ekonomia të ecë në shina pozitive. Referuar deklaratës së FMN- së, autoritetet duhet të përtërijnë programin e reformave, duke nisur nga hapësira që duhet të krijojnë për shpenzimet qeveritare që mbështesin rritjen. Sipas FMN- së, kjo mund të bëhet duke hequr ndërlikimet dhe shtrembërimet e sistemit tatimor dhe duke përmirësuar administrimin e të ardhurave, duke mbajtur ndërkaq normat tatimore në nivele të moderuara. Për të vendosur një shembull pozitiv për përmbushjen tatimore, praktika e krijimit të detyrimeve të prapambetura në rimbursimin e TVSH- së duhet të ndalë". FMN- ja nënvizon se, "ndër vite, sistemi tatimor është bërë gjithnjë e më i fragmentuar dhe kompleks, me shumë përjashtime e trajtime preferenciale. Kjo e ka ngushtuar bazën tatileme ka zbritur në 10.6% të portofolit. Reduktimi i rrezikut të kreditit dhe konsolidimi i sektorit bankar krijojnë parakushte për një rritje më të shpejtë të kredisë në të ardhmen. Së fundi, bilancet e sektorit privat, bizneseve dhe familjeve shqiptare shfaqen në përmirësim. Kjo ecuri ka
more, sidomos për TVSH- në dhe ka krijuar dallime arbitrare në barrën e tatimit mbi të ardhurat, që dobësojnë përmbushjen. Një sistem më i thjeshtë e i barabartë tatimor mund të sjellë të ardhura më të larta duke ruajtur norma të moderuara tatimore. Më tej, Fondi Monetar Ndërkombëtar ndalet në zbatimin e planeve aktuale pasqyruar, ndër të tjera edhe kontributin e politikës monetare dhe masat makroprudenciale të ndërmarra nga Banka e Shqipërisë. Stimuli monetar ka ndihmuar uljen e normave të interesit, duke nxitur rritjen e kredisë dhe uljen e kostos së shërbimit të borxhit të bizneseve dhe
për përmirësimin e menaxhimit të investimeve publike, që përfshijnë Partneritetet Publike- Private, duke e vlerësuar si thelbësor për rritjen e cilësisë së tyre dhe zbutjen e risqeve fiskale në rritje. Ndërsa vijon të konsiderojë se Korporata Shqiptare e Investimeve ( KSHI) do të sjellë si rezultat risqe të reja fiskale.