Sllobodan Millosheviçi, kasapi i Ballkanit dhe Vuçiç si Gëbels i tij

Të gjithë e dinë se historia vlen për të nxjer rë mësime, ndaj Europa e pas Luftës së Dytë Botërore, pavarësisht ndarjes në dy kampe të mëdha, nuk do të duhej të harronte kurrë tragjedinë e madhe, që ajo la pas, me dhjetëra milionë të vrarë. Po ashtu, ajo s'mund dhe s'duhej të harronte kurrë, pasojat shkatërrimtare që kjo luftë solli, të cilat i kushtuan aq shumë njerëzimit!

Pikërisht për këtë, ishte e pafalshme për këtë Europë, ku regjimet komuniste, përfshi edhe atë hoxhist në Shqipëri, sapo kishin rënë njëri pas tjetrit dhe ishte vendosur jo pa paguar një çmim të lartë, pluralizmi demokratik, të toleronte, të përkëdhelte, madje edhe të llastonte stalinistin serb, Sllobodan Millosheviçit, i ardhur në pushtet në Jugosllavinë pastitiste, falë qarqeve nacional shoveniste serbe, i cili me paranojën dhe delirin e tij të madhështisë, dha goxha kontribut në shkatërrimin e asaj Jugosllavie, që po kjo Europë e kish krijuar, duke iu marrë padrejtësisht, e pse jo edhe poshtërsisht, territore të tëra popujve të tjerë, veçanërisht ne shqiptarëve!

Ishte kjo Europë, që për më keq akoma harroi se, vërtetë shkaqet dhe motivet e Luftës së Parë Botërore, tashmë mbi 100 vite pas përfundimit të saj, janë qartësuar nga historianët në mënyrë shteruese, por pretekst për shpërthimin e saj, u bë serbo- boshnjaku, Gavrillo Princip ( 1894- 1918), i cili në emër të një organizate terroriste, "Dora e Zezë", pjesë e Lëvizjes "Bosnja e Re", më 28 Qershor të 1914, në Sarajevë, vrau Arkidukën Franz Ferdinand dhe Konteshën Sophie Çhotek von Çhotkova, akt pas të cilit Austro- Hungaria i shpalli luftë Serbisë!

Kush ishte Sllobodan Millosheviçi? Të ardhur në Pozharevac, nga një lokalitet afër Podgoricës ( Lijeva Reka, në Mal të Zi), fisi Vasojeviç, të cilit i përkiste familja Millosheviç, ishin fshatarë. Në këtë qytet të Serbisë, të pushtuar nga gjermanët, më 20 Gusht 1941, lindi Sllobodan Millosheviç. Gjyshi i tij Simeuni ishte oficer i ushtrisë malaziase, babai Svetozar, teolog ortodoks ndërsa e ëma, Stanislava Koljenshiç- Milosheviç, mësuese militante komuniste. Ndikim të madh te Sllobo pati edhe daja i tij Milisav Koljenshiç, gjeneral- major i Armatës Popullore Jugosllave.

Nuk mund të kalohet me indiferencë në biografinë e Sllobos, edhe fakti që si babai, ashtu dhe daja e nëna e tij, vranë veten, respektivisht më 1962, 1963 dhe 1972, duke lënë padyshim gjurmë bashkë edhe me divorcin e mëhershëm të prindërve, në karakterin apokaliptik, të dhunshëm, e monstruoz të Millosheviçit dhe mendjen paranoiake të tij, nga e cila u ideuan krimet e përbindëshme, masakrat, gjenocidi, përdhunimet dhe deportimet me forcë, që serbët i realizuan egërsisht! Sllobo kishte edhe një vëlla më të madh, Borislavin ( 1934- 2013), diplomat, që e mbylli karrierën si ambasador i vëllait të tij, në vendin më të rëndësishëm për ata, nëRusinëmëmë!

Më 1959, kur sapo filloi studimet për Drejtësi në Universitetin e Beogradit, pranohet në Lidhjen Komuniste të Jugosllavisë. Këtu njihet dhe miqësohet me Ivan Stamboliçin, nipin e kryeministrit të Serbisë Petar Stamboliç, miqësi që si mjeshtër i pragmatizmit, konjukturave dhe intrigës e shfrytëzoi më së miri për të ngjitur shkallët e karrierës në Lidhjen e Komunistëve të Jugosllavisë! Në 1965 martohet me Mirjana "Mira" Markoviç ( 1942- 2019), e mbiquajtur edhe Ledi Makbeth për pushtetin që kishte mbi bashkëshortin dhe krimet që kreu, mbesë e Davorianka Paunoviç, sekretare personale dhe një nga të dashurat e shumta të Titos.

Djali Marko dhe vajza Marija janë fëmijët aq të përfolur të tyre. Më 1966 ai shërbeu si këshilltar ekonomik i kryebashkiakut të Beogradit, Branko Peshiç, ndërsa më 1968, Stamboliçi e merr te TEKNOGAS, deri sa më 1973, arrin ta bëjë edhe drejtor të saj. Po me mbështetjen e Stamboliçit, më 1978 emërohet drejtor i BEOBANK- ës dhe niset për specializim në Paris, e më pas në New York, ku qëndroi më gjatë dhe mësoi relativisht mirë anglishten. Nuhatës intuitiv dhe pragmatist i përkryer siç ishte, e kuptoi se pa çarë fuqishëm brenda Lidhjes së Komunistëve të Jugosllavisë, nuk mund t'i ngjiste lehtë shkallët e pushtetit, ndaj dhe ia arrin plot sukses të zgjidhet Kryetar i Komitetit të LKJ për Beogradin më 16 Prill 1984, ndërsa më 21 Shkurt 1986, Lidhja Socialiste e Popullit Punonjës të Jugosllavisë, e mbështeti fuqishëm si kandidat për Kryetar të LKJ- së në Serbi, ç'ka edhe u realizua më 28 maj në Kongresin e 10 të saj.

Një vit më pas, Sllobo do të shfaqet i papërmbajtur në rolin e apologjetit të nacionalizmit serb nisur nga Kosova, ku do e kishte më të lehtë ta realizonte daljen në mbrojtje të serbëve, që "persekutoheshin" nga shumica dërrmuese shqiptare atje ( rreth 95%), sidomos nga udhëheqësia krahinore?! Ai i akuzoi ata për irredentizëm dhe separatizëm duke bërë thirrje për ndryshime të thella politike, filluar me reduktime të Autonomisë, lirive e të drejtave të shqiptarëve të fituara me luftë, burgosje, tortura e persekucion që për dekada të tëra u kish bërë klika titisto- rankoviçiane dhe UDB- ja!

Ai këmbënguli në marrjen e masave drastike ndaj liderëve kosovarë që nuk po i bindeshin sidomos për famëkeqin proces të "diferencimit", një variant jugosllav i luftës së tmerrshme të klasave, që për gati pesë dekada ushtroi në Shqipëri regjimi stalinist i Enver Hoxhës. Udhëheqësia plurinacionale jugosllave, një konglomerat i vërtetë, gërryhej nga kontradiktat nacionaliste që në gjallje të Titos, por tani që Marshalli nuk jetonte më ( prej 4 Majit 1980), ato po shpërthenin haptas çdo ditë e më tepër. Për këtë kundërshtarët e kritikuan ashpër Milosheviçin, teksa dukeshin qartë synimet për mbizotërimin e Serbisë në Jugosllavi, që nisi me ekspansionin e saj në Kosovë, si prelud i një tjetër ekspansioni të mëvonshëm në të gjithë republikat dhe Vojvodinën e banuar nga një shumicë hungarezësh, Krahina Socialiste Autonome, kjo si edhe Kosova! Kjo binte haptaz në kundërshtim me devizën titiste "Bratstvo- Jedinstvo" (" Vllazërim- Bashkim"), të propaganduar me aq forcë nga Tito, qysh nga viti 1945, por që për hir të së vërtetës, nuk kish se si të funksiononte, dhe praktikisht nuk funksionoi kurrë si e sinqertë në amalgamwn paradoksale të një federate me gjashtë republika dhe dy krahina autonome, në një shtet pra plurinacional mes kombesh e kombësish të ndryshme, për nga gjeneza, historia, gjuha, kultura dhe traditat!

Dhe ja, më në fund shfaqet Sllobo i vërtetë, ai që qarqet shovene e nacionaliste serbe po e promovonin për t'u bërë njëshi i partisë dhe i shtetit në Serbi e Jugosllavi. Më 24 Prill 1987 atë e dërguan në Fushë- Kosovë për të takuar brenda Pallatit të Kulturës, një përfaqësi të serbëve lokalë, që ankoheshin se gjoja po diskriminoheshin nga shqiptarët?!

Por shpejt, siç shkruante edhe New York Times, ashtu si "rastësisht", u mblodh një turmë e madhe prej rreth 15 mijë vetësh që këmbëngulnin të hynin brenda e filluan të hedhin gurë mbi policinë kosovare, që bëri sa mundi t'i pengonte duke përdorur vetëm shkopinjtë e gomës për t'i zmbrapsur! Millosheviçi djallëzisht nuk iu drejtua turmës por simbolika e asaj dite do të shënonte atë, që saktësisht Ivan Stamboliç e përcaktoi si fillimin e fundit të Jugosllavisë!

Mjeshtër i mashtrimeve, Sllobo dha një intervistë për TIME, duke u mbrojtur nga akuzat që kundërshtarët brenda e jashtë po i bënin, teksa deklaronte se ishte në krah të të gjithë kombeve e kombësive në Jugosllavi, pa zënë në gojë as maqedonasit, e as malaziasit, të cilët nacionalistët parapëlqenin t'i konsideronin serbë! Millosheviç shkruan: të gjitha fjalimet e mia deri më ' 89, janë publike. Mund të shihni qartë në librin tim, se aty nuk flitet për nacionalizëm. Ne po shpjegonim vetëm pse është mirë të ruajmë Jugosllavinë, për të gjithë, serbë, kroatë, sllovenë e musulmanë, që vendi të mbetet i bashkuar. Asgjë tjetër!

Ndërkohë, Ivan Stamboliç, miku dhe njeriu që ishte investuar aq shumë, bashkë me xhaxhain e tij Petar për karrierën e Millosheviçit, u rreshtua në anën e opozitarëve kur nuhati me intuitën e tij se ku synonte Sllobo serbomadhi, i cili rrezikonte me qëndrimet dhe politikën e tij, shkatërrimin e Jugosllavisë. Ai përkrahu në Sesionin e Tetë Plenar të Partisë së Beogradit, 23- 24 Shtator 1987 pasardhësin e Millosheviçit në krye të saj, Dragisha Pavloviç, të cilin, ndjekësit fanatikë të Sllobos e kryqëzuan për 30 orë rresht duke e shkarkuar si liberal tolerant, në qëndrimin ndaj shqiptarëve dhe liderëve të tyre. Pak më vonë Ivan Stamboliç do e pasonte Pavloviçin në fatin partiak, akuzuar për konspiracion për një letër drejtuar Kryesisë së Partisë në mbrojtje të Pavloviçit, gjë që sipas stigmatizuesve nuk ia "lejonte" statusi i Presidentit të Republikës. Por fundi i tij do të ishte fatal! Millosheviç, e sidomos mostra që kishte për grua, Mirjana Markoviç, s'do t'ia falnin kurrë Stamboliçit opozitarizmin e hershëm dhe kandidimin për DOS( Opozita Demokratike Serbe), në zgjedhjet presidenciale të Shtatorit 2000 që rrezikonin vetë Sllobon. Kështu, më 25 Gusht të atij viti, të trembur edhe nga rritja e reputacionit të tij politik si ndër më aktivët kritikë të regjimit që humbi turpshëm Kosovën, organizuan me tetë agjentë të Policisë Sekrete rrëmbimin e Stamboliçit, teksa i veshur me komplet sportiv, po ushtronte vrapimin në pyll, duke e zhdukur misteriozisht në Frushka Gora, pranë Zmajevacit. Zhdukja e tij shkaktoi reaksion të madh në opinionin publik e mediat e pavarura, që zhvilluan fushatë intensive për zbulimin e së vërtetës, deri sa më 28 Mars 2003, u gjetën eshtrat e tij, të hedhura në një gropë gëlqereje të pashuar. U zbuluan edhe autorët, që rrëfyen krimin dhe inspiruesit dhe u gjykuan e u dënuan më 18 Qershor 2005 me burgim 15- 40 vjet! Këtu është vendi të theksohet se ky krim makabër i çiftit diabolik Sllobo- Mirjana,( këta Çausheskë serbë) ndaj Stamboliçit, hapi rrugën e një cikli krimesh nga pjesëtarë të policisë sekrete, forcave speciale apo paramilitarë të shndërruar në banditë, trafikantë, killera me pagesë që ne na kujton gjithashtu se cila është pabesia dhe mosmirënjohja e një lideri Stalinist, gjë të cilën e zbatoi edhe Diktatori ynë i cili s'la rast pa humbur për t'i "shpërblyer" ish miqtë, shokët deri dhe më të afërmit me plumb! Në të vërtetë, këtij krimi "VIP", i kish paraprirë edhe vrasja më 11 Prill 1999 e gazetarit dhe publiçistit oponent e kritik i ashpër i regjimit, Slavko Çuruvija!

Duke u kthyer në kohë, na duhet të kujtojmë se Marshalli Tito ishte vetëshpallur President i përjetshëm i RFSJ, konsakruar kjo edhe me Kushtetutën e 1974, ndërsa një "testament" i pa shkruar i tij mori karakter konstitucional pasi Shteti dhe Lidhja e Komunistëve do të udhëhiqeshin kolegjialisht me rotacion një vjeçar nga përfaqësues të të tetë njësive konstituive ( gjashtë republikave dhe dy krahinave autonome), si kryetarë të kryesive të Partisë dhe Shtetit. Kjo funksionoi për disa vite, por kontradiktat e brendshme, të mbajtur të ndrydhura, falë autoritetit të Titos nuk vonuan të shpërthejnë. "Meritën" për këtë kuptohet e kishin së pari serbomëdhenjtë, në krye të të cilëve, pa as më të voglin dyshim, do të dilte Millosheviç, i cili zëvendësoi Stamboliçin me Petar Graçanin. Të parët që reaguan, ishin sllovenët, lideri i të cilëve Milan Kuçan, mbështeste hapur të drejtën e Republikave dhe Krahinave për Vetëvendosje dhe të drejtat e pakicave. Sllobo kuptoi se duhej një mbështetje e fuqishme popullore, për të evokuar "lavdinë" e kombit serb, që te ai shihnin liderin karizmatik ndaj së pari iu drejtua Kishës së fortë nacionaliste Ortodhokse, Armatës Popullore, që komandohej prej dekadash nga ministra, shefa shtatmadhorie e gjeneralë gjithmonë serbë dhe Policisë Sekrete, UDB- së, gjithashtu e drejtuar nga serbë që nga koha e famëkeqit Rankoviç.

Por Milosheviç s'e kishte të lehtë. Ai kishte përpara dy pengesa të mëdha që të mund të realizonte projektin nacionalisto- shoven të krijimit të Serbisë së madhe. Së pari Kushtetuta e 1974 dhe së dyti fakti që Republika e Malit të Zi dhe dy Krahinat Autonome, Kosova dhe Vojvodina kishin opozicion të fortë ndaj projektit, madje shqiptarët e Kosovës, vetëm pak muaj pas vdekjes së Titos, në Pranverën e 1981, kishin shpërthyer në demonstrata të fuqishme që u shtypën egërsisht pas dhjetëra apo më shumë të vrarësh, qindra të plagosurish e të arrestuarish, ngjarje të cilën autoritetet u përpoqën ta fshehin sa mundën, duke marrë masa të rrepta represive për të kufizuar edhe ato pak liri e të drejta që kishin pasur me largimin e udhëheqësisë së mëparshme, e zëvendësuar me të besuarit e pushtetit qendror. Kështu ndodhi në Vojvodinë, pas ngjarjeve të Novi Sadit, më 6 tetor 1988, kur 100.000 protestues, me frymëzim sllobodanian, detyruan të japin dorëheqje, drejtuesit e Krahinës dhe i hapën rrugë njëriut të Milosheviçit, Dragutin Zelenoviç. Kjo ndodhi edhe me Azem Vllasin e Katjusha Jasharin në Kosovë në 28 shkurt 1989, të cilët, tre ditë më pas i arrestuan, çka edhe çoi në protestën dhe grevën e famshme të urisë së minatorëve të Stari Tërgut. I pari i Kosovës, bëhet dikush që vinte nga bota e nëndheshme e Policisë Politike Sekrete, Rahman Morina. E njëjta gjë edhe me drejtuesit në Mal të Zi, ku Veselin Gjuranoviç e të tjerët, përfshi edhë ata drejtues malazias në kryeqytet, dhanë kolektivisht dorëheqje. Njeriu i Sllobos, Momir Bulatoviç, mori drejtimin e punëve aty. Të gjitha këto u bënë gjoja në emër të "Revolucionit Antiburokratik"!

Më 10 Mars në Vojvodinë dhe më 23 mars 1989 në Kosovë, Asambletë respektive, nën trysninë ushtarako- policore, miratuan ndryshimet kushtetuese, duke ia u ofruar "bujarisht", autonominë e tyre autoriteteve serbe të Beogradit. Shumë deputetë kosovarë në fakt nuk pranuan të votojnë dhe kuorumi i detyrueshëm i 2/ 3 nuk u plotësua, por udhëheqësia serbe e njohu votimin. Kjo shkaktoi shpërthim të protestave të fuqishme në të cilat, sipas United Press, dhuna policore mori jetën e 29 protestuesve, plagosi 97 të tjerë dhe 30 policë. Shqiptarët bojkotuan zgjedhjet, ndërsa autoritetet serbe ndaluan arsimimin në gjuhën shqipe.

Nga ana tjetër, Milosheviç duke dashur të bëjë reformë ekonomike, improvizoi një miks mes ekonomisë liberale socialiste dhe asaj të planifikuar duke favorizuar mbështetësit e tij politik të kthyer në oligarkë, ndaj e akuzuan me të drejtë si krijues i shtresës së kleptokratëve korruptues e të korruptuar. Kur Sllobo filloi luftrat shumë të kushtueshme në Jugosllavi, OKB vendosi sanksione ndaj saj, gjë që çoi në një kolaps total ekonomik të stërzgjatur dhe hiperinflacion, që njohu përmirësim, vetëm kur në krye të Bankës Kombëtare, si Governator, u caktua ekonomisti i njohur i Bankës Botërore, Dragoslav Avramoviç, nën drejtimin e të cilit u mberrit deri te pariteti i dinarit me markën. Megjithëse Milosheviçi nënshkroi Marrëveshjen e Dejtonit dhe u hoqën sanksionet, për të paguar rrogat e pensionet u detyrua të shesë në një aferë korruptive, Telekom Serbija për 1.05 miliard