Ilir Alimehmeti: Koronavirusi nuk do të zhduket, do të bashkëjetojmë me të
"Mos i mbani shpresat te vaksina. Sistemi imunitar, aleati më i mirë"
Rreth 80 për qind e të prekurve nga koronavirusi në vendin tonë nuk kanë shfaqur simptoma, në një kohë që ditën e djeshme ka nisur testimi i antitrupave që do të kryhet fillisht te personeli shëndetësor. Por sa do të qëndrojë virusi mes nesh dhe a na duhet të mësohemi të bashkëjetojmë me të? Në një intervistë për "Gazeta Shqiptare", dr. Shk. Ilir Alimehmeti, epidemiolog klinik dhe njëkohësisht lektor në Fakultetin e Mjekësisë në Universitetin e Mjekësisë në Tiranë kryen një analizë të hollësishme mbi situatën e koronavirusit në Shqipëri, duke e krahasuar edhe me vendet e tjera të rajonit e më gjerë. Epidemiologu thotë se masat janë marrë që në shfaqjen e dy rasteve të para dhe këto masa kanë ndikuar që të kemi një kurbë të rrafshët deri më tani. Alimehmeti bën me dije se në këtë moment duhet të mos luajmë më në mbrojtje, por të dalim në sulm dhe metoda është testimi sa më i gjerë tashmë jo vetëm për virusin e COVID19, por edhe për antitrupat e zhvilluar kundër tij. Ai këshillon se testimi sa më i gjerë është patjetër një prej aleatëve për kthimin drejt normalitetit. Përsa i përket zhdukjes së virusit, mjeku epidemiolog thekson se këtej e tutje na duhet të bashkëjetojmë me virusin dhe të mos i varim shpresat te vaksina e cila mund të kërkojë edhe dy vite kohë për tu prodhuar dhe shpërndarë në masë. Sipas Alimehmetit aleati ynë kryesor më i mirë për të lufuar COVID 19 është vetë sistemi ynë imunitar. Sakaq, përsa i përket lehtësimit të masave, mjeku nënvizon se bashkë me to, do të ketë edhe rritje të numrit të rasteve, por që e shikon si një rritje të butë.
Në cilësinë e epidemiologut, si i vlerësoni masat e marra deri tani për të parandaluar përhapjen e COVID 19?
Në fillim, askush në botë dhe aq më pak në Shqipëri nuk e dinte me çfarë kishte të bënte dhe faktikisht virusi SARS- CoV- 2 është një virus i ri. Duke qenë se kushëriri më i afërt i tij është virusi që shkakton sëmundjen e SARS- it dhe meqënëse SARS u zhduk përmes masave të forta të shëndetit publik si izolimi dhe karantimi, u mendua fillimisht se këto masa do të zhduknin edhe COVID- 19. Por, që më datë 26 shkurt 2020 CDC ( Centers for Diseases Control and Prevention) e SHBA- së e kishte të qartë që ky virus nuk do të zhdukej dot. Si rrjedhojë, masat u morrën kryesisht për të mos përmbytur spitalet me raste të rënda dhe për të fituar kohë. Kohë e cila do të shërbente për njohjen më të mirë të sëmundjes dhe për përmirësimin sa më optimal të shërbimeve shëndetësore në çdo shtet.
Në Shqipëri masat që u morën ishin shumë të forta dhe u morën shumë herët gjatë ciklit të epidemisë. Për paralelizëm, në Itali masat e mbylljes totale u morën vetëm pasi tashmë kishin vdekur mbi 800 persona. Ndërkohë që, në Shqipëri mbyllja e shkollave u krye që më 9 mars 2020 kur u zbuluan edhe 2 rastet e para dhe përgjatë javës masat u përshkallëzuan me mbylljen e aktiviteteve sociale dhe sportive me 10 mars, izolimin e të gjithë të moshuarve dhe deri te mbyllja e plotë e shtetit më datë 16 mars 2020. Pra, reagimin në Shqipëri ishte shumë më i shpejtë duke bërë të mundur një rrafshim të valës së epidemisë. Faktikisht gjatë këtyre javëve kemi
MASAT
Askush në botë dhe aq më pak në Shqipëri nuk e dinte me çfarë kishte të bënte dhe faktikisht virusi SARSCoV- 2 është një virus i ri. Duke qenë se kushëriri më i afërt i tij është virusi që shkakton sëmundjen e SARS- it dhe meqënëse SARS u zhduk përmes masave të forta të shëndetit publik si izolimi dhe karantimi, u mendua fillimisht se këto masa do të zhduknin edhe COVID- 19.
KARANTINIMI
Bllokimi i plotë ishte i nevojshëm në mënyrë që të bënim gati strukturat shëndetësore për t'u shërbyer të sëmurëve dhe për të trajnuar specifikisht personelin shëndetësor që po kryen një punë heroike. Në fazën e parë të epidemisë është e saktë sjellja e gjurmimit epidemiologjik të rasteve, izolimit të tyre dhe gjurmimit të kontakteve të tyre.
parë që çdo ditë zbulohet i njëjti numër rastesh, sidomos gjatë tre javëve të fundit. Ky është pikërisht fenomeni i rrafshimit të kurbës duke mos shfaqur valën klasike të pritshme në fillim.
A është domosdoshmërisht i nevojshëm karantinimi apo ndoshta testimet masive të popullatës mund të ishin një zgjidhje në mënyrë që të infektuarit të vazhdonin izolimin, ndërsa
personat e shëndoshë t'i riktheheshin jetës normale?
Në fillim bllokimi i plotë ishte i nevojshëm në mënyrë që të bënim gati strukturat shëndetësore për t'u shërbyer të sëmurëve dhe për të trajnuar specifikisht personelin shëndetësor që po kryen një punë heroike. Në fazën e parë të epidemisë është e saktë sjellja e gjurmimit epidemiologjik të rasteve, izolimit të tyre dhe gjurmimit të kontakteve të tyre. Kjo punë është kryer saktë dhe me përgjegjësi të lartë. Por, tashmë gjurmimi epidemiologjik nuk mjafton më. Në këtë moment duhet të mos luajmë më në mbrojtje, por të dalim në sulm. Metoda është testimi sa më i gjerë tashmë jo vetëm për virusin e COVID19, por edhe për antitrupat e zhvilluar kundër tij, pasi shumë persona mund ta kenë kaluar sëmundjen pa asnjë shenjë ose me fare pak shenja të lehta dhe nuk janë në dijeni.
Pra, testimi sa më i gjerë është patjetër një prej ale
atëve për kthimin drejt normalitetit, por është vetëm një pjesë e këtij pazëlli të gjerë.
Sa për qind e të prekurve nga virusi mund të mos shfaqin simptoma? Nëpërmjet testimit të antitrupave mund të verifikohet sa përqind e popullatës është prekur nga koronavirusi në Shqipëri? Ku mund të realizohet ky test?
Nga të dhënat e Shqipërisë, është vënë re se 80% e personave kanë qenë asimptomatikë, pra pa shenja të qarta të sëmundjes. Sidomos për këta persona vlen shumë testi i antitrupave siç ju përmendni me të drejtë.
Ky test ka filluar në Shqipëri pikërisht sot, ( dje) datë 20 prill 2020. Fillimisht do të testohet personeli shëndetësor, pasi është pjesa e popullatës që ka kontaktin më të lartë me COVID- 19 dhe ata mjekë dhe infermierë që do të rezultojnë tashmë me antitrupa të formuar, mund t'i kthehen më të qetë punës me pacientët dhe janë më të qetë për mospërcjelljen e sëmundjes te familjarët e tyre. Më pas testimi do të zgjerohet te forcat policore dhe tek të sëmurët e shëruar. Mund t'ju them që testi që ka hyrë në përdorim ka një sensitivitet prej 91.8% dhe specificitet 97,3%, pra hyn te ekzaminimet me cilësi të shkëlqyer.
Bazuar në statistikat e publikuara nga MSh që prej
Kemi dy studime madhore për këtë. Një
që vjen nga grupi kinez që thotë që për çdo 1 gradë celcius rritje të temperaturës, ai koeficenti R, bie me 3.83 për qind, dhe
kjo është në shkallë ekspotenciale.