Efektet e COVID në Ballkan
Kriza
e COVID- 19 ka pasoja të rënda për ekonomitë e vendeve të Ballkanit Perëndimor, pasi oferta agregate dhe kërkesa agregate po tkurren njëkohësisht. Jo vetëm kufizimet e qeverisë, por edhe reagimi i familjeve dhe bizneseve ndaj krizës po ushtrojnë presion të paprecedentë në ekonomitë e rajonit. Rënia e aktivitetit ekonomik ka sjellë, gjithashtu, probleme për financat publike dhe ka rritur nevojën për financim të qeverive. Edhe oferta agregate po tkurret. Kufizimet e vendosura nga qeveritë i detyrojnë bizneset dhe kompanitë me aktivitet jo jetik, të cilat nuk mund të plotësojnë kushtet për distancim social, të qëndrojnë mbyllur ose të zvogëlojnë veprimtarinë me qëllim parandalimin e
UNËTO, rënia në numrin e turistëve ndërkombëtare mund të arrijë deri në 30 për qind, shumë më e lartë se rënia globale prej 4 për qind e shënuar në vitin 2009.5 Sipas skenarit bazë, Shqipëria, Kosova dhe Mali i Zi do përjetojnë rënie me 20- 35 shpërthimit të pandemisë. Ndonëse disa biznese mund të vijojnë aktivitetin përmes shitjes ose punës online, shumica e tyre do të përjetojë rënie të produktivitetit. Një pjesë e punonjësve duhet të qëndrojnë në shtëpi për t'u kujdesur për fëmijët për shkak të mbylljes së shkollave ose sepse duhet të zbatojnë distancimin social
për qind të ardhurave nga turizmi për vitin 2020, dhe kjo do ketë impakt negative të ndjeshëm në rritjen ekonomike të tyre në vitin 2020 për shkak se për të tre vendet, të ardhurat e drejtpërdrejta dhe indirekte të turizmit vlerësohet se përpër të shmangur infektimin. Ndërprerjet në zinxhirët e furnizimit vendas dhe ndërkombëtar dëmtojnë aktivitetin prodhues. Rënia e çmimeve të mallrave ndikon në zvogëlim të marzheve të fitimit në industritë nxjerrëse. Kufizimet e likuiditetit mund të shkaktojnë ndërprerje të mëtejshme në prodhim.
bëjnë 15 deri më shumë se 25 për qind të PBB- së. Rimëkëmbja ekonomike në transport dhe turizëm gjithashtu pritet të jetë më graduale, kështu që rritja gjatë gjysmë së dytë të vitit nuk do të kompensojë humbjet e sezonit të verës. Vetëm tur
SEKTORËT E GODITUR
Sektori më i goditur pritet të jetë ai i shërbimeve, veçanërisht ato që kërkojnë ndërveprim fizik. Kufizimet e qeverisë kanë detyruar mbylljen e pjesës më të madhe të shërbimeve të mikpritjes, tregtisë me pakicë dhe atyre që kërkojnë prezencë fizike. Kufizimet e vendosura në transportin e udhëtarëve të cilat synojnë të shmangin kontaktet e afërta midis udhëtarëve, si në autobusë, trena dhe aeroplanë, e kanë dëmtuar rëndë këtë sektor. Pothuajse për të njëjtat arsye edhe turizmi është në kolaps; edhe pasi kriza të jetë vënë nën kontroll, do të duhet kohë që turizmi të rigjallërohet. Nga ana tjetër, industria prodhuese po vuan për shkak të masave mbrojtëse të distancimit social të cilat shkaktojnë pengesa në prodhim, rënie të porosive dhe probleme në zinxhirin e furnizimit. Relativisht më të fortë janë sektorët thelbësorë si mjekësia, zinxhiri i furnizimit me ushqime, sektori publik si dhe sektorët ku mund të punohet online, siç janë shërbimet profesionale të lidhura me ekonominë dixhitale.