“E di se kur i duhet popullit”, Ceka: Me Metën nuk është e lehtë të ngatërrosh urat
Ish- themeluesi i PD: Basha, lider evropian që punon në ekip, por duhet të hapë partinë si në ‘ 90- ën “Me daljet pa vend, Rama po kthehet në një parodi të babë Qamilit”
PËR ILIR METËN
“Nuk shoh një fenomen, se sa një akt formal, një mesazh nga presidenti për një armëpushim politik. Sigurisht që lufta politike do të ndizet përsëri, të paktën që nga shtatori, me fillimin e klimës elektorale për zgjedhjet e vitit të ardhshëm. Sidoqoftë, në imazhin popullor
Presidenti Meta do të mbetet gjithmonë në tribunën e mitingut të muajit shkurt si lideri që e di se si dhe kur i duhet popullit dhe me të cilin nuk është e lehtë të ngatërrosh urët”, - tha z. Ceka.
një kohë të gjatë brenda në kafaz dhe që ka frikë të fluturojë jashtë tij, kur i hapet deriçka. Nga ana psikologjike do të ketë një periudhë adaptimi të paskarantinës. Do të duhet të rindërtojmë shumë gjëra, duke filluar nga kontaktet personale, nga frika ndaj tjetrit si bartës i rrezikut koronavirus e deri tek ekonomia e secilit deri tek ajo kombëtare. Sa më vonë të dalim, aq më i vështirë do të jetë rimarrja e vetes, por edhe e shoqërisë. Është e trishtuar të shikosh pas kësaj sakrifice kombëtare Shqipërinë në një nga vendet e fundit të rekomanduara për hapje nga ekspertët. Sipas tyre, duhet të hapemi plotësisht në tetor, kur Italia e masakruar nga koronavirus e ka këtë rekomandim për muajin korrik.
A ishin të nevojshme ndryshimet në Kodin Penal dhe a besoni se do të ketë të arrestuar apo prokurorë, që do të donin të ndiqnin çështje të tilla?
Fillimi i hapjes i bën këto ndryshime të panevojshme dhe pjesa më e madhe e tyre nuk do të gjejnë zbatim, qoftë në nivelin e mbledhjes së provave, të hapjes së procedimit penal nga prokurorët dhe aq më pak të dhënies së dënimit nga gjykata. Ajo që po bëhet mirë është amnistia për pjesën më të madhe të gjobave dhe masave administrative për shkeljet e realizuara nga qytetarët gjatë karantinës. Nuk do të jetë mirë që të kemi një amnisti të dytë edhe për ata që do të penalizohen nga nenet e reja të Kodit Penal. Më e keqja do të jetë, nëse këto nene do të mbeten në Kod edhe pas zhdukjes së pandemisë.
A shikoni një klimë normaliteti të ri mes mazhorancës dhe presidentit? Sipas jush, çfarë qëndron pas zbutjes mes Ramës dhe Metës dhe në këtë rast nuk i referohem vetëm periudhës së pandemisë, por edhe ndryshimeve në Kodin Penal...?
Nuk shoh një fenomen se sa një akt formal, një mesazh nga presidenti për një armëpushim politik. Sigurisht që lufta politike do të ndizet përsëri, të paktën që nga shtatori, me fillimin e klimës elektorale për zgjedhjet e vitit të ardhshëm. Sidoqoftë, në imazhin popullor Presidenti Meta do të mbetet gjithmonë në tribunën e mitingut të muajit shkurt, si lideri që e di se si dhe kur i duhet popullit dhe me të cilin nuk është e lehtë të ngatërrosh urët.
Cili është vlerësimi juaj për kryeministrin Edi Rama dhe ministrat e tij?
Po të kishte dalë më pak në mediat televizive dhe rrjetet sociale, do të kishte dhënë imazhin e një kryeministri në detyrë. Dalja vend e pa vend, sidomos para fotografisë së Ismail Qemalit, me pamjen e lodhur dhe frazat e “babait të kombit”, e kthejnë atë përkushtim në një parodi të babë Qamilit. Sa për ministrat: “kur themi ministrat- kuptojmë Rama dhe kur themi Rama, s’ka më njeri tjetër”.
Si e shihni rolin e opozitës në këtë periudhë pandemie?
Them që ka pasur një sjellje shembullore në konstruktivitetin dhe seriozitetin e saj. Në se ka pasur diçka pozitive në politikën e kësaj periudhe, ka qenë pikërisht ndërtimi i një imazhi të ri të opozitës, që ka rifituar dimensionet që kishte para braktisjes së parlamentit dhe zgjedhjeve. Nëse qeveria do të kishte bashkëpunuar seriozisht me atë opozitë dhe do të kishte zbatuar me kohë disa nga propozimet profesionale të saj, rrjedhojat e krizës do të ishin më të lehta. Kjo vlen edhe më shumë për nevojat e bashkëpunimit në përcaktimin e masave të pasngujimit, veçanërisht për ato të mbështetjes së biznesit dhe bujqësisë në të gjitha kategoritë e saj, me një faturë e cila do të kalojë nga një qeveri te tjetra. Marrja e këtyre përgjegjësive vetëm nga qeveria aktuale minimalisht dëshmon papërgjegjshmërinë e saj.
Po përsa i përket kreut të opozitës, Lulzim Basha...?
Përgjegjësitë krijojnë personalitet të ri tek udhëheqësi politik dhe kjo është ajo që kam konstatuar te Basha. Gjatë këtyre dy muajve kam parë një ngritje të vazhdueshme të personalitetit të tij, qoftë në dinjitetin personal, ashtu edhe të një lideri të ekuilibruar, që punon në ekip. Mendoj se është në rrugën e drejtë të një lideri të tipit europian, që bazohet te programi politik dhe jo te karizma. Natyrisht që kjo është në një lloj konflikti me imazhin popullor të liderit në Shqipëri, që e do atë zhurmëmadh, imponues, mbinjerëzor, pa vënë mend nga zullumet që i ka sjellë ky tip lideri shoqërisë shqiptare. Ndoshta jemi në një moment kthese dhe reflektimi, për të mos thënë mbingopjeje nga karizmat virusale të lidershipit shqiptar dhe përmes Bashës po na ofrohet një model i ri udhëheqësi politik.
Si e konsideroni deklaratën e z. Basha se “opozita që ulërinte nga maja e kokës nuk ekziston më”?
Do të shpresoja të ishte një lloj autokritike e veprimeve populiste të çadrës, bombave Molotov, apo braktisjes së parlamentit dhe zgjedhjeve. Nuk rekomandoj që të përfshiheshin këtu edhe demonstrimet e fuqishme civile të muajit janar, që formësuan një opozitë me përmasa popullore, krahas lëvizjes studentore, që u shua si flakë kashte nga apolitizimi i saj. Demonstrimi i muajit shkurt i thirrur nga Presidenti i Republikës tregoi se ky vend ka rezerva qytetarie, që duhen manifestuar kundër arrogancës dhe arbitraritetit të këtij pushteti dhe çdo pushteti të ngjashëm që mund të instalohet në ndërtesat përgjatë bulevardit “Dëshmorët e Kombit”.
Çfarë i duhet të korrigjojë lidershipit të opozitës që të afrohet me pushtetin?
Së pari, demokracinë e brendshme dhe hapjen e partisë për të krijuar me të vërtetë një lidership tërheqës, si ai i vitit 1990. Kjo do të thotë që karriera brenda partisë duhet t’u nënshtrohet po atyre rregullave që ka adminis
PËR EDI RAMËN
“Dalja vend e pa vend, sidomos para fotografisë së Ismail Qemalit, me pamjen e lodhur dhe frazat e ‘ babait të kombit’, e kthejnë atë përkushtim në një parodi të babë Qamilit. Sa për ministrat: ‘ kur themi ministratkuptojmë Rama dhe kur themi Rama, s’ka më njeri tjetër”, - deklaroi z. Ceka.
trata dmth., niveli arsimor, përgatitja profesionale, kultura e përgjithshme, përshkallëzimi i karrierës. Kjo do të mënjanonte futjen e injorantëve, kriminelëve, qylaxhinjve, batakçinjve dhe kategorive të tilla që kanë qenë jo vetëm turpi i partive politike, por edhe materiali njerëzor ku janë mbështetur të gjithë uzurpatorët dhe aventurierët e partive politike në Shqipëri. Kjo do të thotë se nuk mund të kandidosh si deputet, pa qenë më parë anëtar këshilli bashkiak, kryetar bashkie, apo profesionist i një karriere të gjatë politike. Pra, të kemi një parti profesionale, ashtu siç i kemi në të gjitha sferat e tjera të jetës, për të mos dhënë shembullin e futbollit. Së dyti, një program i ri për sistemin demokratik në Shqipëri, duke filluar nga ndryshimi i sistemit zgjedhor, mënyra e ndërtimit dhe funksionimit të administratës shtetërore, ndërtimin e hierarkisë së vlerave në politikë, veprimtaritë intelektuale dhe ekonomike, propozimi i një programi ekonomik për Shqipërinë e mijëvjeçarit, targetimi si shtresa të mbështetura për rininë, gratë, pensionistët, artistët e shkrimtarët, shkencëtarët, etj.. Së treti, krijimi i një think tank, ku të ftohen jo vetëm politikanë me përvojë, por
edhe intelektualë të pavarur, përmes një fondacioni të modelit të “Konrad Adenauer Stiftung”.
Pas gjendjes së jashtëzakonshme të pandemisë, sipas jush, çfarë duhet të diskutojnë palët politike?
Nuk besoj se pushteti aktual është i prirur të dëgjojë diçka nga opozita. Nëse po, duhet të ketë disa çështje urgjente, siç janë masat për ristartimin ekonomik sipas një perspektive të paktën dhjetëvjeçare, zhvillimi në konsensus i negociatave me BEnë dhe Kodi i ri Zgjedhor.
A jeni penduar për “mallkimin” që bëtë për ata që do të votonin me 30 qershor të vitit të kaluar? Sigurisht jo prej mallkimit tuaj, por pas asaj që deklaruat, shqiptarët kaluan situata të vështira, tërmetin dhe Covid- 19.
Sigurisht këto nuk erdhën nga mallkimi im, sepse nuk kam asnjë forcë mbinjerëzore. Më së shumti mund të jenë një provë gnoseologjike për ekzistencën e Zotit, që na ndëshkon për të gjitha paudhësitë që i bëjmë vullnetit të tij, të mishëruar te respekti i vetvetes, lirisë së të tjerëve dhe mosshitja e shpirtit te djalli. Shpresoj që shumë nga ata që shkuan të votonin më 30 qershor dhe nuk janë penduar ende, do të kenë kohë për të reflektuar në muajt që pasojnë.
A besoni se në kushtet aktuale, Shqipëria mund të zhvillojë zgjedhje parlamentare?
Natyrisht që jo, pa kuruar ( jo shëruar) dy plagët e mëdha të gjashtë muajve të fundit, tërmetin dhe pandeminë. Zgjedhjet kërkojnë edhe një lloj qetësie shpirtërore dhe sigurie për të ardhmen për zgjedhësit dhe kjo nuk mund të thuhet se ekziston në Shqipëri. Nga na tjetër kërkohet një garanci më e madhe edhe për infrastrukturën zgjedhore, si dhe për vetë sistemin zgjedhor, që përcaktohet nga kodi i ri. Natyrisht që është një barrë e rëndë morale dhe politike që Shqipëria e 30 vjet pas vendosjes së pluralizmit politik të përballët çdo ditë me karikaturën e tij në imazhin e pseudoparlamentit të sotëm kuisling.
Një nga propozimet për reformën e re elektorale ka të bëje me datën e zhvillimit të zgjedhjeve që parasheh ndryshimin e periudhës së përcaktuar për të vendosur datën e votimit si për zgjedhjet qendrore, ashtu edhe ato lokale. Si një figurat qendrore të pluralizmit politik në vend kur i gjykoni si më të përshtatshme zgjedhjet e reja parlamentare?
Mendoj se është një propozim racional, që të paktën e afron nja dy muaj një pranverë të pritshme të demokracisë shqiptare. Do të ishte e nevojshme që të zhvilloheshin në prillin e ardhshëm të dy zgjedhjet bashkë, për t’i dhënë fund edhe karikaturës së dytë, asaj të pushtetit vendor të emëruar.
A besoni se në rrethana të tilla, përmes një gare të barabartë, opozita do të mund të rikthehet në pushtet?
Para së gjithash, Shqipëria ka nevojë për një ristart të sistemit demokratik, për një republikë të tretë. Kjo duhet të fillojë me një kufizim të ekskluzivitetit të dy, apo tri partive në krijimin e establishmentit politik në Shqipëri, duke i kthyer partitë nga administruese dhe përfituese të strukturave ekonomike në promovuese të mendimit dhe programeve politike. Pra, vetëm një opozitë që propozon një Shqipëri ndryshe nga kjo që i është bërë nga nënë njerkë më shumë se gjysmës së shqiptarëve, do të meritonte një rikthim si një rinisje.