Leje legalizimi pa paguar taksën e ndikimit në infrastrukturë
Draft: Të hiqet kushti i pagesës së taksës së infrastrukturës për të marrë dokumentet e shtëpisë “Pagesa e taksës të mos pengojë procesin”
Një grup deputetësh kërkojnë që lejet e le galizimit për ndërtimet pa leje të jepen edhe kur pronarët e ndërtimit nuk kanë paguar taksën e ndikimit në infrastrukturë. Propozuesit thonë se kjo nuk heq detyrimin e pagimit të kësaj takse, por vetëm kushtëzimin që leja e legalizimit jepet vetëm nëse paguhet kjo taksë, pasi ishte konstatuar se ky proces po pengonte dhe vononte legalizimet. Kushtëzimi për të paguar taksën përpara marrjes së lejes u vu në vitin 2018, ndërsa më parë individët mund ta paguanin të shtrirë në kohë, që zgjatet edhe deri në 1 vit. Numri i lejeve të legalizimit për periudhën janar - korrik për vitet 2015, 2016, 2017, 2018, e në vazhdim derisa hyri në fuqi kushtëzimi i dhënies së lejes së legalizimit me vjeljen e taksës së ndikimit në infrastrukturë ka qenë 2.5- 3 fish më i madh. Ky kushtëzim, në vend që të nxiste interesin e poseduesve të objekteve pa leje për të paguar taksën e ndikimit në infrastrukturë për efekt të procesit të legalizimit, solli humbjen e interesit për vetë procesin e legalizimit.
RELACIONI
Sipas relacionit që shoqëron projektligjin, qëllimi i këtij ligji është heqja e pengesës ndaj procesit të legalizimit të ndërtimeve pa leje, që është krijuar nga dispozita ( neni 9) e ligjit nr. 95/ 2018 "Për disa ndryshime në ligjin nr. 9632, date 30.10.2006 "Për sistemin e taksave vendore", të ndryshuar, ( në vijim, "Ligji nr. 95/ 2018" ose "Ligji Ndryshues"), e cila e ka kushtëzuar këtë proces në mënyrë të pajustifikuar me parapagimin e taksës së ndikimit në infrastrukturë. Objektivi final i kësaj nisme është garantimi i vazhdimësisë së procesit të legalizimit të objekteve pa leje, nga ana e ASHK, pa u kushtëzuar nga veprime/ veprimtari që nuk janë pjesë e aktivitetit të saj. Projektligji është instrument i rëndësishëm për të mundësuar realizimin e objektivit për legalizimin e ndërtimeve pa leje, sepse eliminon pengesën e panevojshme që i është shkaktuar këtij procesi nga ligji nr. 95/ 2018. Neni 9 i këtij ligji ndryshues ka vendosur detyrimin për të mos lëshuar lejen e legalizimit pa shlyer njëherë aplikuesi për legalizim, pagesën e taksës së ndikimit në infrastrukturë. Ky parashikim jo vetëm që tejkalon objektin dhe fushën e rregullimit të ligjit "Për sistemin e taksave vendore", i cili është vetëm ligj fiskal, por pengon dhe vonon në mënyrë paarsyeshme përfundimin e procesit të legalizimit, duke përkeqësuar edhe pozitën procedurale të subjekteve të këtij procesi.
PROCESI
Për të sqaruar proceduralisht problematiken, në vijim relacionin sqaron se ALUIZNI ( sot ASHK), në zbatim të VKM nr. 860/ 2014 dhe VKM nr. 954/ 2015 pasi miratonte lejen e legalizimit, njoftonte bashkinë kompetente në mënyrë që kjo e fundit të llogariste dhe t'i njoftonte përfituesit të lejes, vlerën e detyrimit për taksën e ndikimit në infrastrukturë. Më pas në bazë të ligjit nr. 95/ 2018, ALUIZNI ( sot ASHK), ( 1) njofton bashkinë për ndërtimin informal që legalizohet, duke i dhënë informacionin teknik përkatës. Bashkia me marrjen e këtij njoftimi ( 3) llogarit vlerën e detyrimit të aplikuesit për taksën e ndikimit në infrastrukturë sipas sipërfaqes ndërtimore. Me pas këtë detyrim bashkia ia ( 4) njofton subjektit aplikues. Pasi aplikuesi njoftohet dhe ( 5) kryen pagesën e taksës, ai ( 6) dorëzon pranë ALUIZNI ( sot ASHK), vërtetimin për shlyerjen e saj. ALUIZNI ( sot ASHK), vetëm pasi të ketë administruar këtë vërtetim, miraton lejen e legalizimit. "E gjithë kjo, ka sjellë jo vetëm vonesë të konsiderueshme në miratimin e lejes, për shkak të kohëzgjatjes së procedurës së njoftimit dhe marrjes së informacionit ndërmjet ALUIZNI ( sot ASHK), dhe bashkive, por edhe pamundësi të miratimit të saj, duke qenë se barra financiare e taksës tashmë rëndon mbi vetë procedurën e legalizimit. Kjo ka shkaktuar mosinteresimin e subjekteve për përfundimin e procesit, duke qenë se ky rregull perceptohet si një përkeqësim i pozitës së tyre. Kujtojmë këtu faktin se vizioni i Këshillit të Ministrave, ishte për një proces legalizimi me kosto sa më të ulët për palët (" falas"), thuhet në relacion. Ndërkohë që një kushtëzim i tillë është në kundërshtim të hapur me këtë frymë dhe e zhbën tërësisht nismën e ndërmarrë prej 4 vitesh për reformimin e procesit"- thuhet në relacion.
PËRLLOGARITJET
Nga përllogaritjet e bëra gjatë vitit 2014 dhe të provuara në praktikë gjatë gjithë këtyre viteve, rreth 6080% e qytetarëve që legalizohen e paguajnë taksën e ndikimit në infrastrukturë në një periudhë kohe të shtrirë në kohë pas përmbylljes së procesit të legalizimit, që shkon nga disa muaj, e deri në më tepër se një vit. Nga aplikimi i këtij ndryshimi, miratuar me ligjin nr. 95/ 2018 pasoja direkte ishte rënia drastike e numrit mujor të legalizimeve.