Mazhoranca tërhiqet nga shkarkimi i presidentit: S’gjetëm shkelje të mjaftueshme
Debate në komisionin hetimor për raportin, Fino: Nuk më pëlqen të përdorem Raporti i PS: Duhen ndryshime ligjore, Metës i rishikohen kompetencat
Mazhoranca socialiste u tërhoq dje nga sh karkimi i Presidentit të Republikës Ilir Meta. Pas një hetimi që zgjati një vit, socialistët arritën në konkluzionin se kryetari i shtetit e ka shkelur kushtetutën, por nuk janë kushtet për shkarkimin e tij. Pas raporteve të Komisionit të Venecias mbi anulimin e datës së zgjedhjeve, por edhe të emërimeve në Gjykatën Kushtetuese, relatorja Klotilda Bushka deklaroi dje në mbledhjen e komisionit kuvendor se nuk ka shkaqe të forta për rrëzimin e Kreut të Shtetit. Por, është opozita parlamentare që mbajti debatin e hapur, ndërsa kreu i komisionit, Ulsi Manja njoftoi se në datën 20 korrik do të merret dhe vendimi përfundimtar. Shumica dhe opozita parlamentare paraqitën dje dy raporte të ndryshme për dekretin për anulimin e zgjedhjeve lokale të 30 qershorit të vitit të kaluar nga kreu i shtetit dhe për emërimet në Gjykatën Kushtetuese. Sipas raportit të Partisë Socialiste të prezantuar dje nga relatorja Klotilda Bushka thuhet se shkeljet nuk janë të mjaftueshme për të shkarkuar Presidentin Meta. Beteja e mazhorancës kundër Presidentit Ilir Meta nisi një vit më parë, kur kreu i shtetit anuloi datën e zgjedhjeve lokale të 30 qershorit. Parlamenti u mblodh në 13 qershor dhe 103 deputetë votuan pro rezolutës, që e cilësonte të pavlefshëm këtë dekret. Në 17 qershor, 55 deputetë firmosën kërkesën për shkarkimin e Ilir Metës dhe në 11 korrik u ngrit komisioni hetimor kundër kreut të shtetit. Dy herë ky komision iu drejtua “Venecias” për t’i kërkuar opinion në lidhje me shkeljet e pretenduara të presidentit, herën e parë për anulimin e datës së zgjedhjeve dhe herën e dytë për zgjedhjen e anëtarëve të Gjykatës Kushtetuese. Ekspertët e “Venecias” i dhanë të drejtë parlamentit në rastin e zgjedhjeve lokale, megjithatë sugjeruan që presidenti të mos shkarkohej. Kështu, pas një beteje njëvjeçare, parlamenti do të mblidhet vetëm për të dëgjuar shkeljet e kryera nga Presidenti Meta, pa ndërmarrë asnjë veprim konkret kundër tij.
MBLEDHJA
Relatorja e çështjes, Klotilda Bushka, bëri dje një pasqyrë të raporteve të Komisionit të Venecias, ku në lidhje me anulimin e datës së zgjedhjeve thuhet se kreu i shtetit nuk ka bërë shkelje që të sjellin shkarkimin e tij. Po ashtu, edhe sa u përket
KONKLUZIONET
Lidhur me 30 qershorin, kompetencat e presidentit për caktimin e datës së zgjedhjeve nuk e parashikojnë të drejtën e tij për ta anuluar atë. Kjo është konsideruar shkelje. Duhen propozime për të përmirësuar legjislacionin në mënyrë që të evitohet në të ardhmen abuzimi me detyrën apo mosrespektimi i ligjit nga institucionet e larta shtetërore, por që në gjykimin tonë edhe gjetjet e kryera nuk janë të tilla që të justifikojnë shkarkimin.
EMËRIMET
Sa u takon emërimeve të gjyqtarëve të Gjykatës
Kushtetuese, konsistohet dhe arrihet në konkluzionin që nuk janë respektuar mekanizmat zhbllokues të parashikuara nga ligji dhe pezullimi i afateve të këtyre mekanizmave është në kundërshtim me ligjin. Askush me dëshirë dhe vullnet nuk mund t’i pezullojë ato, por situata të caktuara mund të justifikojnë palët të gjejnë një gjuhë për të zbatuar ndryshe ligjin për të arritur në një konkluzion që çon ne zgjedhjen e anëtarëve të Gjykatës Kushtetuese, por kjo nënkupton një bashkëpunim të tillë që nuk del tej kornizave ligjore.
emërimeve në Kushtetuese nënvizohet se duhet gjetur mekanizëm zhbllokues, duke ruajtur rendin e zgjedhjes mes presidentit dhe parlamentit. Ndaj, Bushka deklaroi se nuk ka argument për shkarkimin. “Në bazë të analizave dhe fakteve, rrethanave, konkrete duke marrë në konsideratë rekomandimet e Komisionit të Venecias si dhe duke synuar nxitjen e bashkëpunimit institucional dhe zhbllokimin e ngërçeve artificiale, që dëmtojnë demokracinë çmohet se shkeljet e kryera nga presidenti në tërësinë e tyre nuk janë të mjaftueshme për të justifikuar propozimin për shkarkimin e presidentit”, - deklaroi zj. Bushka. Gjithashtu i rekomandon Kuvendit rishikimin e kompetencave të presidentit. “Sa i takon propozimit të mësipërm, komisioni hetimor çmon se nga krijimi i situatave të caktuara, bllokimi i zgjedhjeve të qershorit 2019, ashtu edhe emërimet në
Gjykatën Kushtetuese me qëllim për të evituar në të ardhmen ngërçe institucionale apo abuzime me zbatimin e ligjit nga institucione shtetërore, bazuar në opinionin e Komisionit të Venecias i rekomandon Kuvendit rishikimin e dispozitave kushtetuese për të. Të qartësohen kompetencat formale dhe thelbësore të presidentit dhe parashikimi i tyre shprehimisht në ligjin organik për institucionin e presidentit, ku të përfshihet edhe përcaktimi i mekanizmave zhbllokues, në rast mosveprimi në ushtrimin e kompetencave. Të thjeshtëzohen dispozitat për emërimin e anëtarëve të Gjykatës Kushtetuese dhe për të garantuar mandatin 9- vjeçar për secili prej tyre dhe mekanizmat zhbllokues për emërimet në Gjykatën Kushtetuese e në emërimet e tjera në sistemin e drejtësisë. Për të plotësuar me mekanizma zhbllokues mosushtrimin e kompetencave formale të organizimit të betimit të anëtarëve të Gjykatës Kushtetuese apo të zyrtarëve të tjerë nga ana e presidentit”, - theksoi deputetja e PS- së.
DEBATI
Një vit pas krijimit, komisioni hetimor ndaj Presidentit Ilir Meta zhvilloi dje mbledhjen për shqyrtimin e raportit mbi vendimin përfundimtar. Publikimi i rezultatit në media shkaktoi dhe përplasje mes deputetëve të mazhorancës që në nisje të tij. Deputeti Bashkim Fino deklaroi se nëse raporti i publikuar është i vërtetë nuk ka qejf të jetë anëtar i këtij komisioni dhe se nuk i pëlqen të përdoret. “Në politikë nuk duhet të përdoremi dhe nuk kam qejf të jem anëtar i këtij komisioni se nuk më pëlqen të përdorem. Nuk më vjen mirë nëse raporti paraprakisht nuk ka kaluar nga anëtarët e komisionit hetimor, por ka kaluar nëpërmjet medias”, - deklaroi deputeti i PS- së, Bashkim Fino. Por, kreu i komisionit, Ulsi Manja, reagoi duke thënë se: “Është e pamundur që raporti i publikuar ( të enjten) në media të jetë i vërtetë, sepse raporti do prezantohet sot nga deputetja Klotilda Bushka. Nëse të hënën kemi një raport të dakordësuar do të miratojnë një raport përfundimtar. Nëse nuk biem dakord për një të vetëm, do të kemi dy raporte, të cilat do të diskutohen”.
OPOZITA
Opozita parlamentare nuk ka ndryshuar qëndrim. Pas një viti, ajo sërish kërkon shkarkimin e Presidentit të Republikës, Ilir Meta. Ajo ka hartuar një raport të ndryshëm nga mazhoranca dhe ironizoi tërheqjen e socialistëve. Ndaj, opozita parlamentare kërkoi gjatë mbledhjes së djeshme të komisionit që mazhoranca të vazhdojë me kërkesën fillestare. “Ndoshta flirtet e muajve të fundit me Ilir Metën janë në këtë funksion për ta amnistuar atë nga shkeljet. Opozita parlamentare kërkon shkarkimin e presidentit për shkelje të Kushtetutës”, - deklaroi deputeti i opozitës së re, Halit Valteri. Përplasja me kryetarin e komisionit shkaktoi dhe bojkotin e radhës. “Meqë Tikun e keni pro presidentit, opozitën e keni aty, vazhdoni dhe jepini drejtim. Punë të mbarë!”, - tha z. Valteri. Dhe opozita është shfaqur e përçarë, ku Adriatik Alimadhi theksoi se nuk ka argument për shkarkimin e presidentit. “Më duhet t’i bëj të ditur zotit Valteri që kur kam marrë mandatin nuk kam menduar ndonjëherë që do të jetë opozita Valteri apo grupi i tyre”, - u shpreh deputeti tjetër i opozitës, Adriatik Alimadhi. Tashmë, në datën 20 korrik, komisioni do të rimblidhet për të diskutuar raportet, por Manja nuk përjashtoi as ndryshimin e votave.