Edhe Shqipëria në "ethet" e kriptovalutave, rreziku i pastrimit të parave

Tendenca globale e investimit në kriptovaluta ka përfshirë edhe vendin tonë Ky treg ka tipare të forta spekulative, me luhatje shumë të mëdha

Tendenca globale e in vestimit në kriptov aluta ka përfshirë edhe Shqipërinë. Shumë investitorë, sidomos të rinj, po i shohin këto instrumente si një shans për t'u pasuruar shpejt. Disa syresh ia kanë arritur, por ky treg ka tipare të forta spekulative, me luhatje shumë të mëdha afatshkurtra të çmimeve. Megjithëse nga shtatori 2020, Shqipëria ka një ligj që rregullon tregtimin e kriptomonedhave, kuadri nënligjor për licencimin e subjekteve ende nuk është gati. Dr. Rrezeart Lahi është drejtor i një kompanie private që prej disa vitesh është e angazhuar në investimin në kriptovaluta. Aksionerët e panë tregun e kriptovalutave si një mundësi për të investuar një pjesë të të ardhurave nga bizneset e tjera. Ai thotë për "Monitor" se që atëherë, vlera e portofolit të investuar është rritur me rreth 35 herë. Ethet e tregut global të kriptovalutave kanë përfshirë në mënyrë të pashmangshme edhe Shqipërisë. Z. Lahi thotë se investimi në kriptovaluta deri më sot ka rezultuar ndër më të suksesshmet në bizneset e menaxhuara prej tij. "Shpesh, fitimet nga këto investime kanë qenë më të mëdha se fitimet nga aktivitetet e tjera të biznesit. Ne kemi filluar ta vëzhgojmë tregun e kriptove që në vitin 2013, por nuk kishim shumë besim. Pasi e ndoqëm tregun për shumë vite, e kuptuam si funksionon 'blockchain', në vitin 2019 nisëm të investojmë në kriptomonedha. Filluam me shuma të vogla, me vetëdijen se mund të ishte investim me rrezik të lartë prej të cilit edhe mund të humbnim" - thotë ai. Por, a janë sot kriptovalutat "parajsa" e investitorëve, ku duke hyrë në një bursë "online" mund të sigurohen lehtësisht kthime disafish?

KRIPTOVALUTAT, KRIPTOVALUTAT, SI SI SIMBOL I FINANCËS SË SË DECENTRALIZUAR DECENTRALIZUAR

Kriptovalutat janë sot ndoshta fenomeni më i madh i tregjeve financiare botërore. Këto valuta virtuale, që mund të prodhohen dhe të tregtohen lirisht kanë thyer konceptin e parasë klasike, që emetohet nga një autoritet monetar dhe tregtohet sipas rregullave të përcaktuara në sistemet globale të pagesave. Kompleksiteti teknologjik i kriptovalutave balancohet, nga ana tjetër, nga thjeshtësia burokratike apo rregullatore, madje mund të thuhet nga mungesa e rregullave të lidhura me to. Bota e kriptomonedhave sot po zhvillon konceptin e financës së decentralizuar, duke shmangur ndërmjetësit financiarë dhe kostot që ato mbartin. Kushdo mund të prodhojë dhe tregtojë kriptovaluta, pa marrë lejen apo miratimin e askujt. Këto valuta nuk garantohen nga askush, përveçse nga sistemi që qëndron në themel të tyre, i quajtur "blockchain". Ky mosrregullim ka rritur interesin rreth këtyre valutave. Nëse dikur kriptovalutat identifikoheshin me të parën e llojit, Bitcoin, sot ekzistojnë me mijëra kriptovaluta të ndryshme që tregohen lirisht. Ky fenomen ka tërhequr padyshim edhe shqiptarët, sidomos më të rinjtë, që në shembullin e Bitcoin, po i shohin këto instrumente si një mënyrë për të fituar. Por, kriptovalutat janë në një fazë të lartë spekulative dhe kanë luhatje të mëdha të çmimit. Sidomos për Bitcoin, tendenca e çmimeve ka qenë në rritje, duke filluar nga viti 2019. Me gjithë luhatjet e mëdha, në një horizont afatgjatë, Bitcoin është ndoshta aseti me performancën më të lartë në vitet e fundit, krahasuar me çdo aset tjetër në tregje. Por, edhe kriptovaluta më e çmuar sot në tregje, Bitcoin, ka shënuar luhatje çmimesh me amplitudë shumë të mëdha. Në afërsisht një vit, Bitcoin ka shënuar vlera në intervalin mes 6 mijë dhe 60 mijë dollarëve, luhatje mjaft e fortë dhe karakteristike për instrumente financiare shumë spekulative. Lahi thotë se kriptovalutat janë një realitet i lidhur ngushtë me dixhitalizimin e pagesave, sidomos të atyre ndërkombëtare. "Prej vitesh, udhëtoj në Kinë për arsye biznesi dhe aty është i prekshëm realiteti i dixhitalizimit të pagesave. Mund të paguash pothuajse kudo me telefon, në restorant, në taksi, etj. Aty e kuptova që monedha dixhitale funksionon. Them se brenda një dekade, edhe në Shqipëri do të paguajmë nga celulari dhe

kriptovalutat mund të jenë një pjesë e rëndësishme e këtij sistemi, sidomos ku bëhet fjalë për pagesat jashtë vendit. Megjithatë, mendoj se kjo do të kërkojë që tregu të stabilizohet disi dhe këto instrumente të jenë më pak spekulative" thotë ai.

Sipas tij, brenda pak vitesh, të paktën kriptovalutat më të konsoliduara, mund ta arrijnë një fazë të tillë, ndërsa konkurrenca nga kriptovalutat mund të ndikojë gjithashtu në uljen e kostove të transfertave ndërkombëtare të parave që kryhen