Duma: 400 mln euro, për kompensimin e kompanive që kanë marrë tendera publikë

Deputetja e PD përplaset me deputetët e PS: Ata që marrin 99.99% të fondit, i kthejnë gjë shtetit? Akti për kompensimin e kompanive të ndërtimit, Duma: Po avantazhoni ata me rekorde kriminale

Kryetarja e Komisionit të Punës dhe Çështjeve So ciale, Grida Duma, është përplasur dje me deputetët socialistë, teksa po diskutohej akti normativ “Për kompensimin financiar të çmimit për disa materiale ndërtimi, sipas përcaktimeve në kontratat publike për punë, si pasojë e situatës së veçantë, të krijuar në treg gjatë vitit 2022”. Duma e pyeti zv.ministrin e Infrastrukturës, Ilir Bejtja, nëse kompanitë i kthejnë ndonjë pjesë të fitimit shtetit, kur i marrin materialet me çmim më të ulët dhe pyetja e saj shkaktoi debate të ashpra në komision. DEBATI

Ilir Bejtja: Ky akt normativ vjen si domosdoshmëri për vazhdimin e kontratave të lidhura që në 2020-ën dhe vazhdojnë deri në fund të vitit 2022. Ajo që ne kemi vënë re për shkak të ndryshimit të strukturës së çmimeve në treg për pjesën e materialeve bazë si hekuri, bitumi, alumini, bakri dhe zinku, është që kjo rritje çmimesh është e tillë që del përtej vlerës së kontratave dhe të lidhura dhe kemi shumë kontrata që kanë stopuar, ose janë në vonesë. Arsyeja e vetme është rritja e madhe e çmimeve.

Grida Duma: Vaji është rritur me 50%, veza me 200%, nafta 2700 lekë litri, ne zgjedhim që taksat e shqiptarëve të mos rishpërndahen. Shqiptarët janë të fundit në rajon për të ardhurat për frymë. Ne 400 milionë që ua marrim shqiptarëve në çmimet e rritura, ia çojmë Salillarit, Gjokës dhe emrave të mëdhenj. Kur këto kompani kanë marrë 99.9% të fondit limit dhe kur janë ulur çmimet, shteti ka shkuar dhe t’u thotë ‘na e kthe një pjesë të fitimit se janë ulur çmimet’? Këta duhet të shkojnë në ndjekje penale. Ju keni çuar në burg për një arkë me peshk. Kjo është antikushtetuese. Shteti a ka marrë ndonjëherë më shumë fitim nga këta, i është kthyer mbrapsht? Ka shkuar shteti t’u thotë që meqë janë ulur çmimet, të ulet çmimi i pagesës?

Ilir Bejtja: Shteti nuk është ortak në kompani që të rishpërndajë fitime. Ka një procedurë tenderimi publik, që zgjedh një fitues. Mbi bazën e asaj gare shpallet fituesi. Nëse oferta ka ndryshuar, ne themi le të vazhdojë deri aty ku pranohen ndryshimet. Ne nuk i hyjmë te fitimi, se nuk jemi diktaturë proletariat.

Grida Duma: Mos flisni ju për diktaturë proletariati, se ju jeni diktaturë mjerimi.

Anila Denaj: Zv.ministri ka ardhur për sqarim teknik.

Grida Duma: Nuk ka nevojë ta mbroni. Ju nuk i ikni dot kësaj çështjeje.

Anila Denaj: Debatin bëjeni me ne, por pa e sulmuar.

Grida Duma: Kur zv.ministri që është nivel politik...

Anila Denaj: Ne nuk jemi Komision Ekonomie.

Grida Duma: Se çfarë jemi, do ta drejtoj ashtu siç mendoj se jemi. E di që keni ardhur në radhë, ju e respektoni edhe urdhrin. Në rast se nuk doni komente, unë nuk e vijoj. Më erdhi mesazh që japin miliona euro për Kardhiq-Delvinë, ndërkohë që ata s’po marrin 50% të bonusit të strehimit.

Ilir Metaj: Po vazhduat, kështu do të bëhet më keq.

Grida Duma: E di që do të bllokoni mbledhjen.

Ilir Bejtja: Nuk kemi listë kompanish që kompensohen, kompensohen materialet.

Në mbledhjen e Komisionit për Çështje Sociale të Shëndetësisë është shqyrtuar akti normativ për kompensimin e çmimeve. Gjatë fjalës së saj, znj. Grida Duma tha se po avantazhohen kompani me rekorde kriminale. Gjithashtu, ajo theksoi se 8 prej pronarëve janë nën hetim.

Pjesë nga mbledhja:

Grida Duma: Sa përfitojnë të punësuarit nga ky akt normativ dhe a do të ketë rritje pagash? Sa u përket çështjeve sociale është rritur energjia, nafta, përse ka një paketë vetëm për tenderat e rindërtimit dhe jo për qytetarët. Ndaj një tjetër shqetësim, sipas BIRN-it, është se tetë nga kompanitë që kanë përfituar tendera në prokurimet e rindërtimit janë me pronarë të inkriminuar. Pa avantazhoni njerëz me rekorde kriminale? Duam fatura financiare.

Bejtja: Nuk ka rritje pagash me këtë akt normativ. Ky akt normativ u referohet vetëm materiale, që janë pesha bazë në kontrata publike dhe e ndërmarrjeve publike me më tepër se 51% kapital publik. Sa i përket inkriminimit, duhet t’i drejtoni pyetje prokurorisë. Nuk i kam këto informacione.

Duma: Ua them unë, janë tetë pronarë në hetim.

Bejtja: Nuk kam informacion. Nuk kemi informacion nga prokuroria apo SPAK-u që tetë prej këtyre kompanive janë me pronarë të inkriminuar.Kemi mbështetur ekonominë edhe gjatë pandemisë, edhe në kohën e tërmetit. Paketa jonë i kalon 1 mld e gjysmë euro, nëse kjo është pak për tri vite, atëherë më duket të jemi pak ëndërrimtar.

Grida Duma: Pak apo shumë është një diskutim që nuk mbaron. Ju thoni 30 mijë lekë të vjetra për pensionistët, por çmimet e shportës prekin të gjithë shqiptarët. Ne mund të themi gjithë ditën që çmimi i energjisë nuk është rritur, por fatura në total është rritur.

Gjatë kësaj mbledhjeje Grida Duma u shpreh se akti normativ për kompensimin e çmimeve rrezikon të kthehet në një akt klientelist. Nuk ka munguar edhe ndërhyrja e Anila Denajt, e cila shtoi se ky diskutim mbaron sot (dje) dhe se askush nuk mund të pengojë asnjë kontratë, që ka lidhje drejtpërdrejt me punësimin. Pjesë nga debati:

Grida Duma: Të marrim vendime me prioritet, ky është diskutimi. Këto që kanë fituar 80%, kanë marrë fondin limit.

Bejtja: Nuk është e vërtetë, se nuk kanë filluar.

Grida Duma: Kanë marrë penalitet që s’kanë filluar.

Bejtja: Ua heqim, pra nuk po i japim lekë. Është situatë objektive madhore. Kriza që kemi është situatë e veçantë. Në po japim ndihmë për shtatë materiale bazë.

Grida Duma: Për kompani të mëdha.

Denaj: Qeveria ka sjellë më parë paketa, mund të sjellë të dytë. Kur të jetë ministri i Financave këtu, mund ta diskutojmë. Tani në këtë komision duhet t’i lëmë të përgjithshmet.

Grida Duma: Arsyen pse kemi debat, jam e bindur që ju e kuptoni. Teknikisht e di që kjo tryezë nuk ka mundësi të ndjekë çdo kontratë. Përfaqësuesi i qeverisë tha kaq, para ka ky vend, të mos jemi ëndërrimtarë. Meqë kemi 1.4 mln në tri vite, nëse kemi këtë buxhet, sepse këtë mundësi kemi, nëse i çojmë 0.5 për oligarkët, çfarë mbetet për të tjerët? Ky që është në qeveri kujdeset fillimisht për oligarkët. E marrin me klientelizëm oligarkët e qeverisë. Bejtja: Jo pra, jua thashë. Duma: Kompanitë s’kanë halle, kanë shumë dhjamë. Këtu ndahemi. Ne ndahemi në prioritete.

Denaj: Ky nuk është akti i parë që vjen në ndihmë.

Grida: Një akt që rrezikon të jetë klientelist dhe t’u japë ca njerëzve paratë qytetarëve të varfër.

Denaj: Ne jemi për dhënie mendimi për të punësuarit…

Grida Duma: Kjo dëgjesë do të vijojë pasi të vijnë dokumentet zyrtare.

Denaj: Ju s’mund të pengoni një komision për dhënie mendimi. Ne sot do ta kalojmë. Ky diskutim mbaron sot, s’mund të mbani asnjë kontratë me qytetarët që ka lidhje drejtpërdrejt me punësimin