Organizatat: Ligji për zonat e mbrojtura krijon “hapësira ligjore për korrupsion”

Përfaqësues të shoqërisë civile dhe deputetë të opozitës kritikuan miratimin Thirrje presidentit që të mos e dekretojë atë

Mazhoranca socialiste miratoi të enjten e kaluar një ligj që i hap rrugëve ndërtimeve për arsye ekonomike dhe turistike brenda zonave të mbrojtura, duke anashkaluar konsultimin publik dhe kundërshtimin e organizatave mjedisore dhe Bashkimit Europian. Por shoqëria civile është e shqetësuar se procedura e ndjekur, mungesa e konsultimit dhe mungesa e analizës së impaktit të tij krijon hapësira ligjore për korrupsion, ndërsa parlamenti nuk e luajti rolin e tij mbikëqyrës në rastin e këtij ligji.

Problematikat e lidhura me miratimin e këtij ligji ishin në qendër të një forumi të organizuar nga Fondacioni Westminster për Demokraci dhe Qendra Shqiptare për Kërkime Ekonomike, ACER, me temë “Fuqizimi i rolit mbikqyrës të legjislativit në vlerësimin e hapësirave për korrupsion të projektligjit për zonat e mbrojtura”.

Drejtoresha e fondacionit Westministër, Valbona Kuko, tha se forumi ishte parashikuar që t’i paraprinte miratimit të ligjit dhe të ndihmonte parlamentin në përmirësimin e llogaridhënies e mbikëqyrjes parlamentare, por proceset nuk u zbatuan nga ana e Kuvendit dhe ligji kaloi me një urgjencë të pajustifikuar.

“Ky ligj tejkaloi afatet procedurale, duke mos bërë një analizë të hapësirave për korrupsion apo të impaktit që do të ketë”,- tha Kuko duke shtuar se po kërkohet nga Kuvendi që të implementohen në Rregulloren e tij zbatimi i këtyre proceseve për çdo projektligj.

Ndërsa për drejtorin ekzekutiv të ACER, Zef Preçi, ndryshimet e reja në ligjin e zonave të mbrojtura janë bërë për të legjitimuar grabitjen e këtyre pasurive natyrore dhe e gjithë procedura ishte në funksion të këtij qëllimi.

“Oligarkët dhe krimi i organizuar kërkojnë hapësira për investim”,- tha Preçi duke shtuar se “përmes copëtimit të zonave të mbrojtura justifikohen dhe veprime të tjera antiligjore që janë ndërmarrë deri sot me lejet e ndërtimit”.

Sipas Preçit, ky duket të ketë qenë edhe synimi i mazhorancës që shmangu konsultimin publik për variantin final të ligjit. Aktivistët kërkojnë mundësitë për të ndalur hyrjen në fuqi të ligjit, duke i bërë thirrje Presidentit për të mos e dekretuar dhe duke kërkuar mbështetjen e deputetëve të opozitës për të vënë në lëvizje Gjykatën Kushtetuese dhe për protesta qytetare kundër ligjit. Deputetët e opozitës, të pranishëm në tryezë, u treguan të gatshëm për t’i mbështetur në këto përpjekje. Deputeti Agron Shehaj, tha se problemi i miratimit të këtij ligji nuk ishte procedural, por tërësisht politik.

“Ju thoni a ka shtigje për korrupsion në këtë ligj, unë them që vetë ligji është një aferë korruptive”-u tha ai aktivistëve, duke sjellë si shembull rastin e Gjirit të Manastirit në Parkun e Butrintit që u hoq nga zonë e mbrojtur, para se të jepej leja për investim strategjik. Deputetja demokratike, Jorida Tabaku theksoi se qeveria dhe mazhoranca kanë përdorur një skemë procedurale për të kaluar ligje problematike, duke shmangur konsultim publik.

“Arsyeja përse qeveria përdor skemën e një projektligji të propozuar nga deputetët dhe më pas jep ‘mendim’ i cili miratohet, bëhet për të shmangur gjithë situatën me dëgjesat publike”,tha Tabaku, duke e parë miratimin e këtij ligji të lidhur me zgjatjen e afatit të ligjit për investimet strategjike.

Deputetja e Partisë së Lirisë, Erisa Xhixho njoftoi aktivistët mjedisorë se deputetët e opozitës po shohin mundësitë ligjore për ta ankimuar ligjin në Gjykatën Kushtetuese dhe për t’i bërë thirrje publike presidentit që ta rikthejë atë në Kuvend për shkak të ndjeshmërisë dhe kundërshtisë që ka krijuar tek shumë aktorë.

Ndryshimet në ligjin në fuqi u propozuan fillimisht nga një grup deputetësh dhe mbi draftin e tyre u bënë dëgjesat publike me aktorë të shoqërisë civile, por në momentet e fundit një variant i ardhur nga qeveria u miratua pa konsultim publik dhe duke anashkaluar thirrjen e BE-së për tërheqjen e tij.

Sipas këtij varianti, brenda zonave të mbrojtura do të lejohet ndërtimi strukturave të mëdha turistike dhe çdo veprimtari apo infrastrukturë tjetër mbështetëse në funksion të tyre, si dhe kalimin e vendimmarrjes për këto zona në varësi të Këshillit Kombëtar i Territorit, një organ shtetëror që nuk e ka detyrim ligjor konsultimin publik në vendimmarrje.