Numri i të rinjve u ul me shpejtësi nga 2019-2023, por ata në kërkim të punës u rritën

INSTAT: Pas pandemisë, prirja e papunësisë ka shënuar rritje tek të rinjtë

Nga viti 2019 deri në 2023, numri i të rinjve 15-29 vjeç ra me 94 mijë, ose me 13.7%, por nga ana tjetër, numri i të rinjve që kërkojnë punë është rritur. Sipas të dhënave zyrtare të INSTAT, në vitin 2019, kishte 681,552 persona të moshës 1529 vjeç, teksa në zyrat e punës ishin të regjistruar si punëkërkues 15,372 persona.

Në tremujorin e fundit të vitit 2023, popullsia e moshës 15-29 vjeç ishte 587,888 persona, ndërsa mbi 17,880 të rinj ishin të regjistruar në zyrat e punës si të papunë, ose 16% më shumë se në 2019.

Ndonëse tregu i punës vitet e fundit ka raportuar mungesa punonjësish në të gjithë aktivitetet, papunësia e të rin

Sjve po vjen gjithnjë e në rritje. Madje vitet e fundit, edhe në sektorin publik që hërbimet publike online janë të pranishme gjerësisht në administratën publike, por paralelisht është rritur edhe punësimi në shtet. Në vitin 2023, Instituti i Sigurimeve Shoqërore referoi se 165,574 punonjës nga sektori publik ishin kontribuues në skemën e sigurimeve, por në të gjithë sektorin shtetëror, bashkë me ndërmarrjet, janë të punësuar mbi 183 mijë persona. Të punësuarit në sektorin publik janë më të shumtë se në vitin 2008, kur shërbimet online ende nuk ishin prezantuar, ku numëroheshin 162,562 punonjës ose 2% më pak se më 2023. Të dhënat nga Agjencia Kombëtare e Informacionit tregojnë se aktualisht “e-Qeverisja” ofron 1237 shërbime online. Rritja e punonjësve në administratën publike u bë më e dukshme pas pandemisë (shiko grafikun e mëposhtëm). Në vitin 2020, në skemën e sigurimeve shoqërore, numëroheshin mbi 155 mijë punonjës, por në 2023 numërohen 10,300 të punësuar më shumë, me rritje 6,6%. Zgjerimi i sektorit publik erdhi paralelisht me shkurtimin e një serie institutesh kërkimore dhe shkencore. Pas vitit 1990, kur shteti ishte ofruesi i vetëm i punësimit, roli i tij erdhi në rënie me zgjerimin e sektorit privat. Por edhe pas 34 vitesh tranzicion, të punësuarit në shtet zënë një pjesë të konsiderueshme të punësimit me sigurime.

Në vitin 2023, të punësuarit në sektorin publik zinin 20% të kontribuuesve në skemën publike të pensioneve. Por pavarësisht se punësimi është zgjeruar në disa segmente të administratës, sërish ka vende të lira pune që nuk mund të plotësohen. Sipas të dhënave nga Departamenti i Administratës Publike, në vitin 2022, në institucionet e administratës shtetërore, dikur ishte shumë i kërkuar, ka shumë vende të lira, sidomos në qarqe. pjesë të shërbimit civil kishte 855 pozicione të lira, ku rreth 70.64% e pozicioneve ishin të nivelit ekzekutiv, ndërsa vetëm 22.2% e pozicioneve të përfshira në planin vjetor të rekrutimit ishin për kategorinë e ulët drejtuese. Të dhëna të tjera referojnë se vendet e lira të punës janë të pranishme më shumë në qarqet e vendit. Sektorët e arsimit dhe shëndetësisë në qarqet e veriut po përballen me mungesë interesi për disa pozicione punë që para disa vitesh kishte mjaft konkurrencë. Portali Shkollor aktualisht ka mbi 30 vende të lira për mësues matematike në qarkun e Kukësit, ku mësimi po zhvillohet në mungesë të profilit kryesor. Në analizat vjetore, institucionet publike në vend shpesh konsiderojnë mungesën e burimeve njerëzore si pengesën kryesore për ecurinë dhe zbatimin e reformave./ MONITOR

Ekspertët e tregut të punës analizojnë se rritja e papunësisë te të rinjtë vjen si mospërputhje e ofertës për punë dhe kërkesës që kanë të rinjtë. Viti pas viti, arsimi në vendin tonë ka humbur lidhjen me tregun e punës dhe modelin e zhvillimit. Të rinjtë e arsimuar kanë pak sektorë ku mund të angazhohen, teksa ekonomia është përqendruar në sektorë që kërkojnë krah pune, të tillë si punonjësit e shërbimeve, ndërtimit dhe fasonit.

Pas pandemisë, prirja

e

PAPUNËSIA NË RRITJE

Ndonëse tregu i punës vitet e fundit ka raportuar mungesa punonjësish në të gjithë aktivitetet, papunësia e të rinjve po vjen gjithnjë e në rritje. Madje vitet e fundit, edhe në sektorin publik që dikur ishte shumë i kërkuar, ka shumë vende të lira, sidomos në qarqe. Ekspertët e tregut të punës analizojnë se rritja e papunësisë te të rinjtë vjen si mospërputhje e ofertës për punë dhe kërkesës që kanë të rinjtë.

Viti pas viti, arsimi në vendin tonë ka humbur lidhjen me tregun e punës dhe modelin e zhvillimit. Të rinjtë e arsimuar kanë pak sektorë ku mund të angazhohen.

papunësisë ka shënuar rritje te të rinjtë. Në tremujorin e fundit të vitit 2020, papunësia në grupmoshën 15-29 vjeç ishte 21,7%, ndërsa në tremujorin e fundit të vitit të kaluar arriti në 22%. Krahasimet tregojnë se edhe në kulmin e pandemisë, kur papunësia e përgjithshme u rrit, papunësia e të rinjve është më e butë se aktualisht. Anketa të tjera që kanë matur emigracionin potencial, kanë treguar se vështirësitë në punësimin e të rinjve janë shkaktari kryesor për emigrimin e tyre. Gati 80% e personave që largohen nga vendi janë të rinj nën 30 vjeç dhe arsyet e largimit lidhen me përpjekjet për të përmirësuar gjendjen e tyre ekonomike. Të dhënat tregojnë

se të rinjtë kanë më shumë vështirësi për të gjetur punë në krahasim me grupmoshat e tjera në moshë pune.

Shkalla zyrtare e papunësisë për të rinjtë 15-29 vjeç është 22,0% më 2023. Krahasuar me tremujorin e katërt të vitit 2022, shkalla e papunësisë për të rinjtë, është rritur me 0,6 pikë përqindje, ndërsa krahasuar me tremujorin e tretë 2023, ky tregues është ulur me 0,02 pikë përqindje. Për grupmoshën 30-64 vjeç, shkalla e papunësisë ishte 7,9% në tremujorin e fundit 2023. Në terma vjetorë, ky tregues është rritur me 0,3 pikë përqindje dhe krahasuar me tremujorin e mëparshëm ka një rritje me 0,4 pikë përqindje./ MONITOR