Informaliteti, vrojtimi i KI: Më i lartë se në 2019-ën, ligji për të ardhurat do e rrisë më tej
Biznesi percepton se infor maliteti në ekonomi është më i lartë se në vitin 2019 edhe pse më i ulët se në vitin 2022. Një vrojtim i Këshillit të Investimeve me 601 kompani ka dalë në përfundimin se sektori energjetik është ai që percepton më pak informalitet se sektorët ne tjerë. “Në një masë të konsiderueshme, biznesi pranon ekzistencën e informalitetit, më shumë se në2019, por më pak se në 2022. Bujqësia, përpunimi industria dhe shërbimet perceptojnë më shumë informalitet. Energjia percepton më pak informalitet krahasuar me sektorët e tjerë. Informaliteti në kulmin e tij forma shfaqet si evazion fiskal, puna e paregjistruar dhe mos regjistrimi—një trend i ruajtur gjate viteve” thuhet në një nga përfundimet e vrojtimit. Por cilat janë arsyet që nxisin këtë informaliet. Sipas renditjes në anketë duket se taksat qendrore apo barra e përgjithshme fiskale është arsyeja kryesore që nxit informalitetin. Madje sipas vrojtimit ligji i ri për të ardhurat perceptohet se do të nxisë edhe më tej rritjen e informalitetit. “Faktori më i rëndësishëm që promovon informalitetin është barra fiskale në nivel qendror, që ka zëvendësuar konkurrencën e pandershme që rezultonte në 2019-2022. Ligji i ri mbi të ardhurat vazhdon të konsiderohet si një element që do të rrisë informalitetin në vend” thuhet në vrojtim. Gjetjet e Këshillit të Investimeve ndalen edhe tek sfidat e biznesit edhe me produktivitetin dhe inovacionin përveç informalitetit. Konkretisht sipas KI “77% e kompanive po hartojnë strategji për të investuar në rritjen e produktivitetit”. Po kështu digjitalizimi është identifikuar si një faktor i rëndësishëm për mbarëvajtjen e komunikimit eficent me administratën tatimore dhe përmirësimin e shërbimit ndaj klientit. Një tjetër elemente sipas vrojtimit është që inovacioni dhe shpërndarja efikase e burimeve, veçanërisht në Kërkim & Zhvillim, shihen si prioritare për rritjen e konkurrencës së qëndrueshme dhe produktivitetit./ MONITOR