Hetoi bandat, Reforma “shkrin” Krimet e Rënda
Goditja e grupeve kriminale, prokurorët aludojnë për hakmarrje
Nga viti 2004 e në vazhdim ka hetuar bandat më të rrezikshme kriminale në vend dhe ka sekuestruar miliona euro pasuri të marra nga krimi e të kaluara në buxhetin e shtetit.
Prokuroria e Krimeve të Rënda u krijua pas tragjedisë së 9 janarit 2004 si një organ i specializuar për të luftuar trafiqet dhe krimin e organizuar. Shqipëria nuk e kishte pasur një strukturë të tillë për krijimin e së cilës dhanë mbështetje partnerët e huaj amerikanë dhe veçanërisht Italia. Gjatë ekzistencës së saj, Prokuroria e Krimeve të Rënda ka kërkuar dhjetëra dënime të rënda me mbi 20 apo 30 vite heqje lirie e deri në burgime përjetë. Por Reforma në Drejtësi po “e shkrin” institucionin ndaj të cilit duket se politika ka gjetur rastin të hakmerret. Në dokumentin final të reformës, por as në diskutimet dhe në analizat që shoqëruan draftimin e ndryshimeve kushtetuese, në asnjë rast nuk u konstatua mungesë rezultatesh nga Krimet e Rënda. Kjo duket se ka lënë pa motiv real ligjor e juridik vendimin për shkrirjen e institucionit. Megjithatë, ende pa nisur mirë Vetingu apo seria e kontrolleve në të cilat do të kalojnë prokurorët e gjyqtarët sipas reformës së miratuar, Prokuroria e Krimeve të Rënda do të pushojë së funksionuari. Institucioni i ngritur 12 vjet më parë dhe që u bë pararojë e luftës ndaj krimit të organizuar në vend, do të pushojë së ekzistuari. Më 30 qershor 2014, Presidenti i Komisionit Europian, Hoze Manuel Barroso, vizitoi Krimet e Rënda, Gjykatën e Prokurorinë dhe bëri një deklaratë. Ndër të tjera, ai tha se “dhënia e statusit kandidat për Shqipërinë është rezultat i përpjekjeve të vetë Shqipërisë dhe shqiptarëve, sepse ishte pikërisht puna e bërë në të gjitha fushat, duke përfshirë edhe reformën në sistemin gjyqësor dhe përpjekjet pozitive që u bënë në luftën kundër krimit. Ndaj jam i kënaqur që gjendem këtu sot për të vizituar Gjykatën e Krimeve të Rënda, që ka një rol shumë të rëndësishëm për të luajtur në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar”.
SHKRIRJA E PROKURORISË Kjo është bërë me një fjalë të vetme të vendosur në fund të pikës 8 të nenit 45 të ndryshimeve kushtetuese që janë miratuar në Kuvendin e Shqipërisë, më 21 korrik 2016. “Pas krijimit të Prokurorisë së Posaçme, Prokuroria për Krimet e Rënda do të pushojë së funksionuari. Transferimi i çështjeve në hetim dhe gjykim do të kryhet sipas ligjit”, kështu thuhet në këtë pikë të ndry- shimeve kushtetuese, e cila sjell pushimin nga funksionimi të Prokurorisë për Krimet e Rënda. Ligji tashmë i dekretuar nuk thotë asnjë fjalë për fatin e mëtejshëm të institucionit. Parashikohet vetëm se “pushon së funksionuari” dhe as nuk reformohet apo transformohet, dhe kjo në një kohë kur bilanci i çështjeve të hetuara e të gjykuara është ndër më të mirët në vend. Për herë të parë në historinë e drejtësisë shqiptare, Krimet e Rënda aplikuan metoda të hetimit si ato të antimafias italiane, duke arritur të pendojnë anëtarët e grupeve kriminale dhe t’i përdorin si prova dëshmitë e tyre. Akti ndaj Krimeve të Rënda duket i qëllimshëm, për arsye se trupa e prokurorëve paraqiti shqetësimin e vet para komisionit të reformës, sapo u njoh me faktin se po planifikohej shkrirja e institucionit. Pavarësisht shqetësimit të argumentuar të përfaqësuesve të institucionit, duke pranuar çdo lloj kontrolli apo vetingu e duke kërkuar të trajtohet i barabartë me gjithë institucionet e tjera në krejt Republikën, kërkesa e Krimeve të Rënda nuk u mor parasysh. Mënyra se si politikëbërësit vendosën shkrirjen e Krimeve të Rënda duket se ngre pikëpyetje se edhe SPAKu, Prokuroria e re që krijon Reforma në Drejtësi, do të ketë të njëjtin fat. Historia duket se do të përsëritet me prokurorinë e veçantë si SPAK- u, e cila, do të hetojë një numër veprash penale për korrupsionin e zyrtarëve të lartë.