Plani logjik që duhet të paraqesin negociatorët sot
David McAllister, i prefer uari i Angela Merkelit, që do të negociojë sot në...
Tiranë daljen nga kriza politike, s’duhet ta ketë tepër të vështirë. Si skocez që është ( nga i ati), ai ndan me shqiptarët të njëjtin emër atdheu. Skocia e lashtë quhej Albany. Si jurist që është, me siguri që e ka lexuar në detaje Kushtetutën e Shqipërisë dhe zgjidhja është aty gati. Një zgjidhje, që si me shkop magjik, i “shpëton nderin” edhe kryetarit të qeverisë dhe atij të opozitës. Let’s go.
PA PRESIDENT, KUVENDI SHPËRNDAHET, ZGJEDHJET SHTYHEN…
Në emër të qeverisë, Edi Rama insiston të respektohet Kushtetuta dhe zgjedhjet legjislative të mbahen në afatet kushtetuese. Domethënë, më 18 qershor. Në emër të opozitës, Lulzim Basha insiston që zgjedhjet të shtyhen me qëllim që të implementohen disa masa kyçe, që do t’i bënin ato të pamanipulueshme. Kësaj kërkese të parë, Lulzim Basha i shton një të dytë: reforma e pashmangshme zgjedhore s’mund t’i besohet veçse një ekipi qeveritar “asnjanës”, domethënë një qeverie teknike, sipas tij. Edi Rama e refuzon kategorikisht edhe kërkesën e parë dhe të dytë. David McAllister mund t’i puqë fare mirë këto dy pozicione në pamje të parë të papajtueshme me “sabotimin” e programuar dhe legal të zgjedhjes së Presidentit. Po nuk u zgjodh ai me pesë raunde ( dy janë tashmë konsumuar), Kushtetuta dikton shpërndarjen e Parlamentit dhe organizimin e zgjedhjeve 45 ditë pas dështimit të zgjedhjes së Presidentit. Le ta zëmë se opozita dëshiron në këtë moment zgjedhje në vjeshtë. Le të supozojmë të dielën, 10 shtator. Në këtë rast duhet që data e shpërndarjes së Kuvendit 45 ditë më parë të jetë më 28 korrik. Dhe kjo është e mundur. Po ashtu, kur do të shpërndahet Kuvendi, vetvetiu qeveria aktuale do të bjerë. Realizohen kështu të dyja kushtet e opozitës, edhe shtyrja e zgjedhje, edhe formimi i qeverisë teknike. Le ta shohim tani praktikisht se si përkthehet kjo me precizion në kalendar. Kuvendi e ka iniciuar, pra, tashmë procesin e zgjedhjes së Presidentit me pesë raunde maksimale, siç e parashikon Kushtetuta. Këtë të enjte, 27 prill, parashikohet të mbahet raundi i tretë, pasi janë konsumuar dy të parët pa asnjë kandidat në garë. Kushtetua e ka vënë si rregull që çdo raund organizohet një javë më mbrapa. Pra, raundi i katërt do të zhvillohet më 4 maj dhe i pesti që do të jetë edhe i fundit, më 11 maj. Neni 87 i Kushtetutës, në pikën 5, thotë shprehimisht kështu: “Në rast se edhe pas votimit të pestë asnjë kandidat nuk siguron shumicën e kërkuar… Kuvendi shpërndahet. Zgjedhjet e reja zhvillohen brenda 45 ditëve nga shpërndarja e tij”. Lexuesi mund të vërë re “harresën” fatlume që ka bërë legjislatori në këtë nen. Ai nuk ka parashikuar afatin ditor, brenda të cilit duhet të shpërndahet Kuvendi pas dështimit të raundit të pestë së zgjedhjes së Presidentit. Pra, palët me konsensus mund të vendosin që Kuvendi do të shpërndahet më 28 korrik dhe zgjedhjet sipas ligjit mbahen 45 ditë më pas, më 10 shtator. Këto data mund të lëvizin më herët apo më vonë, në varësi të konsensusit që do të gjendet për të fiksuar datën e shpërndarjes së Kuvendit. Fundi i fundit, ai që e ka në dorë të shpallë shpërndarjen e Kuvendit pas konstatimit të ngërçit për të zgjedhur Presidentin e ri është vetë kryetari i shtetit në funksion, po t’i referohemi indirekt nenit 92 të Kushtetutës, pika g: ” Presidenti cakton datën e zgjedhjeve për Kuvendin… ”. Meqenëse Kushtetuta nuk thotë se Kuvendi duhet shpërndarë po atë ditë të dështimit të raundit të pestë të zgjedhjes së Presidentit, pra në rastin tonë më 11 maj, atëherë maxhoranca qeveritare nuk e ka në dorë ta caktojë vetë se në ç’datë duhet caktuar shpërndarja e Kuve- ndit. Askush nuk do të ketë interes ta vazhdojë më gjatë këtë polemikë. Të paktën jo David McAllister, që ka marrë rrugë të gjatë për këtë. Ai thjesht do të këshillojë të zbatohet Kushtetuta. Me zgjidhjen e habitshme që na ofron kjo kushtetutë, nuk fiton as humbet as Rama dhe as Basha. Kjo zgjidhje vjen fare natyrshëm nga skadimi i procedurave për zgjedhjen e Presidentit.
MBETET PA ZGJIDHUR KUJT DO T’I TAKOJË PRESIDENTI I ARDHSHËM
E vetmja gjë që do të mund të negociohej, është se kush do ta zgjedhë Presidentin pas zgjedhjeve të ardhshme legjislative. Pika 6 e nenit 87 të Kushtetutës është paksa demoralizuese: ” Kuvendi pasardhës e zgjedh Presidentin e Republikës me shumicën e të gjithë anëtarëve të tij”. Që do të thotë se mjafton maxhoranca e thjeshtë. Që do të thotë se e njëjta parti apo koalicion partish do të këtë në duar edhe Kryeministrin, edhe Presidentin. Gjë që do të ishte e papranueshme për frymën e institucioneve tona, ku kërkojmë sundimin e balancës së pushteteve. Në këto kushte, propozimi që emri i Presidentit të ardhshëm të hidhet në votim në të njëjtën ditë me zgjedhjet legjislative nuk është pa kuptim. Por si mund të kemi një President të zgjedhur nga populli me të njëjtat kompetenca simbolike apo qesharake që i jep kjo Kushtetutë Presidentit jo të zgjedhur nga populli? Do të duhej pra në javët në vazhdim të konceptohen amendamente për kompetencat e reja të Presidentit. Por, po i hymë këtij avazi tani, jo në vjeshtë, por as në dimër dhe as në pranverën e ardhshme, nuk do të ishim gati për zgjedhjet e reja. Pikën e zgjedhjes së Presidentit mund t’ua linim “fare mirë” negociatorëve ta zgjidhin, në mënyrë që mos të ngeleshin fare pa punë... Për mosmarrëveshjet e tjera mbi datën e zgjedhjeve legjislative dhe qeverinë teknike, siç u parashtrua dhe më sipër, sinqerisht vendi nuk ka nevojë për ndërmjetës të huaj.