E gëzofshim sheshin!

Këtoditë, pas gati dy vjet punimesh madhështore, u hap më në fund për publikun këmbësor të kryeqytetit tonë sheshi “Skënderbe”, konceptimi, projektimi dhe realizimi i rindërtimit të të cilit u trumbetuan me një tamtam publicitar të madhërishëm, të paparë e të padëgjuar ndonjëherë në zemër të Tiranës, që nuk po resht së çudituri, prej kaq e kaq vitesh, nga bëmat ndërtimtare si në lartësi...

, ashtu edhe në gjatësi e në gjerësi. E gëzofshim, pra, sheshin tonë! Pa dyshim që kryebashkiaku Erion Veliaj, ose lali Eri, siç e thërrasin me respekt, dashuri e admirim të pakufishëm një numër i konsiderueshëm i banorëve të Tiranës, ka meritat e tij të veçanta për ripërtëritjen e sheshit “Skënderbe” si kryeveprën urbanistike gjeniale të kryeqytetit tonë të shtrenjtë kapitalist. Gjithsesi, kjo kryevepër kryelartë ka ngjallur debate te tiranasit e disa shtresave shoqërore, çka është diçka krejt normale për shoqëritë demokratike, qofshin ato edhe post diktatoriale, siç është e do të jetë edhe për disa kohë ( por sa?) rasti i atdheut tonë të vyer, banorët e të cilit tregohen jo rrallëherë alergjikë ndaj së resë. Po, po, tregohen të tillë, sepse e reja diku të tremb, diku të dhemb, diku të djeg e gudulis, diku të shpon e të gërric. Shembulli më kuptimplotë në këtë drejtim është ai i francezëve më shumë se një shekull e një çerek më parë, kur mësuan se mu në zemër të Parisit do të ndërtohej kulla Eiffel: Asokohe, pesëdhjetë artistë francezë, shkrimtarë, piktorë, kompozitorë e arkitektë të njohur – si Aleksandër Dymai ( i biri), Gi dë Mopasani, Sharl Gunoi, Lëkont dë Lili, Sharl Garnjei e Syli Prydomi, – botuan një letër kundër kullës së zotit Eiffel. Dhe debati vazhdoi me vite edhe pas përurimit të saj: poetë e prozatorë si Gijom Apolineri, Blez Sandrari e Lui Aragoni dhe dymbëdhjetë piktorë të famshëm u frymëzuan prej asaj, madje Rober Dëlonei pikturoi tridhjetë tablo me temë kryesore pikërisht kullën Eiffel, e cila nuk la pa frymëzuar edhe një numër kineastësh.

Shumë dëshirë do të kisha që intelektualët dhe artistët shqiptarë, brenda e jashtë vendit, të gjallëronin një debat sadopak të ngjashëm lidhur me sheshin i ribërë “Skënderbe”, por kot e kam që lodh mendjen në këtë pikë: Politika shqiptare me zgjedhjet e 25 qershorit ka zënë përfundimisht vatrën e vëmendjes publike dhe i ka futur bashkatdhetarët e mi në një vorbull shumë më pasionante hamendësimesh drithëruese.

Sidoqoftë, koha punon për sheshin e rilindur falë optikës voluntariste të kryebashkiakut Veliaj: me kalimin e pamëshirshëm të viteve e të dhjetëvjeçarëve, shqiptarëve, njerëz anonimë apo persona publikë të të gjitha specieve ( dhe jo specave) qofshin ata, do t’u mësohen sytë me tiparet në mos agresive, të paktën imponuese, të sheshit “Skënderbe” dhe, pak e nga pak, si pa u ndier, do të nisin ta përshkojnë sheshin në fjalë me indiferencën më të paqtë në botë.

Së fundi, i vetmi që u tregua menjëherë tërësisht mirënjohës ndaj kryebashkiakut Veliaj është miku dhe ishkolegu im Françesk Armadhi ( zakonisht kritik i pandreqshëm ndaj pushtetarëve), pasi mësoi se kryebashkiaku Veliaj e paska cilësuar sheshin “Skënderbe” me shumë krenari, anipse pa shumë modesti, si më të bukurin e Europës dhe që paska ngjallur zili gati në çdo kryeqytet të kontinentit tonë deri në atë pikë sa kryebashkiakët europianë gati pa përjashtim paskan shprehur dëshirën e zjarrtë të vijnë për një vizitë tejet serioze, admiruese e të pakushtëzuar pikërisht te sheshi në fjalë për t’u frymëzuar se si t’i rikonstruktojnë edhe ata sheshet kryesore të kryeqyteteve të tyre. Mirënjohja e Françesk Armadhit arriti kulmin kur në një shkrim të botuar në gazetën “Zëri i Bërrakës”, pasi ngre në qiell ndërtimin e parkingut të nëndheshëm në sheshin “Skënderbe” ( i cili, sipas atij, mund të shërbejë edhe si strehim për tiranasit në rast se Koreja e Veriut, terroristët islamistë dhe talebanët bombardojnë Tiranën), i propozon presidentit të ardhshëm që kur të festohet përvjetori i parë i rilindjes, në drejtimin e duhur, të sheshit “Skënderbe”, nismëtarit dhe autorit të kësaj rilindjeje, pra, kryebashkiakut Erion Veliaj, t’i akordohet dekorata e ( l) artë “Gjergj Kastriot Skënderbeu”, kurse, për të shmangur çdo përplasje apo disonancë, sheshi “Skënderbe” të pagëzohet me emrin e rikrijuesit të tij të lavdishëm “Erion Veliaj”!

Sidoqoftë, koha punon për sheshin e rilindur falë optikës voluntariste të kryebashkiakut Veliaj: me kalimin e pamëshirshëm të viteve e të dhjetëvjeçarëve, shqiptarëve, njerëz anonimë apo persona publikë të të gjitha specieve ( dhe jo specave) qofshin ata, do t’u mësohen sytë me tiparet në mos agresive, të paktën imponuese, të sheshit “Skënderbe” dhe, pak e nga pak, si pa u ndier, do të nisin ta përshkojnë sheshin në fjalë me indiferencën më të paqtë në botë