Beqir Meta: Një akademik jo dy herë kryetar, të ndryshojë ligji

“Të bashkohet ose jo Albanologjia me Akademinë e Shkencave këtë e vendos Qeveria, ne mund të japim vetëm mendimet tona. Për të arritur në një përfundim, kërkohet një vjelje serioze mendimesh, çka ende nuk e kam parë”.

Kështu shprehet kreu i sapozgjedhur i Qendrës së Studimeve Albanologjike, akademik Marenglen Verli. Gjithë zhurmën e krijuar për zgjedhjet e Akademisë së Shkencave, por edhe të vetë QSA- së, Verli ua faturon ligjeve. “Ligjet nuk janë më të mirat që mund të ishin, kur ato janë të sakta, nuk lënë shtigje për dilema”, thotë ai. Çështja e ndarjes dhe e bashkimit të Akademisë me institutet dhe mes tyre ato albanologjike, sipas tij është një çështje e vjetër, e diskutuar në nivel qeveritar. “Kjo çështje është biseduar jo thjesht mes nesh, por në instanca më të larta shtetërore, për drejtimin që duhet të merrte akademia. Dhe kishte tri variante: 1) duhet të mbetej honorifike; 2) një akademi me dy kupola në drejtimet teknike dhe humane, ku përfshihej dhe albanologjia; 3) pas shpërbërjes së Akademisë dhe shpërndarjen e instituteve teknike, të mbetej vetëm Albanologjia. Një institucion i tillë është parë si i papranueshëm, pasi do të ishte një strukturë mbi strukturë”, thotë ai. Verli e quan të papranueshme shpërndarjen e laboratorëve pranë universiteteve, të cilat jo vetëm që nuk u shfrytëzuan për shkencë, por edhe u shkatërruan. Ai e quan fat që katër institutet e albanologjisë mbetën së bashku. “Kur Ak- ademia u nda përpara 12 vjetësh, është e vërtetë se kishte nevojë për reformim, por mendimi i përgjithshëm ishte të mbetej ajo strukturë, me dy grupime institucionesh. Por, goditja qe e rëndë. U shkurtua 70% e institucionit. Dhe në këto kushte, u përpoqëm të rimëkëmbemi, të punojmë dhe të japim rezultate. Shkërmoqja nëpër universitete ishte e papranueshme. Ne tashmë e shohim se sa shkencë po bëhet nëpër universitete. Shkencat teknike që u shpërndanë, jo që nuk kanë më impakt, por mënyra e shpërndarjes solli edhe shkatërrimin e pajisjeve, laboratorëve. Ishte gjëja më e mirë që katër institutet e Alban-

Akademiku Beqir Meta e ka konsideruar emocional reagimin e Kryeministrit Edi Rama, por shprehet kundër rotacionit, por edhe kundër bashkimit të instituteve me Akademinë e Shkencave, siç pretendon kryetari i ri i Akademisë, Gudar Beqiraj. “Ata që realizuan zgjedhjet, ishin të detyruar të zbatonin ligjin. Mund të ketë nevojë që ligji të ndryshohet në disa pika. Për shembull, që mos të kemi po të njëjtët persona që konkurrojnë. Në këtë pikë, mund të reformohet ligji, edhe të thuhet që kryetari i Akademisë mund të zgjidhet vetëm një herë në jetën e vet. Me qëllim që ky grup shkencëtarësh të ketë një rotacion për kryetar. Duke mos pasur rokadë, edhe zgjedhjet janë më demokratike, sepse sjellin energji të reja”, thotë Meta. Sipas tij duhet të hiqet koncepti akademik i përjetshëm. “Akademikët kanë të gjithë një moshë, deri 75 vjeç, ashtu siç e përcakton ligji, të cilët dalin në pension dhe sigurisht që e ruajnë shpërblimin honorifik, që është kontributi i tyre për të gjithë jetën. Duke pasur këtë kriter, do të kemi një akademi më vitale për të dhënë shpërblime për kontribute, projekte etj.”. Sa i takon ribashkimit të instituteve me Akademinë, ai thotë se “jam kundërshtar i vendosur i këtij varianti, sepse institutet kanë një mision të veçantë të vetin. Një institut specifik ka misionin e vet, Instituti i Historisë do të kryejë misionin në fushën e historisë”. ologjisë qëndruan së bashku, duke mos e cenuar punën në këndvështrim ndërdisiplinor. Marrim si shembull rastin e përvjetorit të Skënderbeut, figura e të cilit nuk do të shihet vetëm në kuadrin e betejave, por edhe ekonomik, fetar, diplomatik etj., pra në një kontekst shumë më të gjerë”, thotë ai. Verli shprehet se kërkohet më shumë dashamirësi ndaj shkencës. Duke iu referuar institucionit që ai drejton, fondet e dhëna në këtë drejtim janë shumë të pakta. Vetëm 3 milionë lekë për gjithçka i nevojitet institucionit. Në këto kushte, sipas tij, është shumë e vështirë të thithësh një brez të ri studiuesish e doktorësh shkencash.